សន្លឹកព័ត៌មានពិតស្តីអំពីការរើសអើងចំពោះពិការភាព ៖ មហាវិទ្យាល័យ និងសកលវិទ្យាល័យ

Publications
#F111.06

សន្លឹកព័ត៌មានពិតស្តីអំពីការរើសអើងចំពោះពិការភាព ៖ មហាវិទ្យាល័យ និងសកលវិទ្យាល័យ

ឯកសារការពិតនេះ គឺស្តីអំពីសិទ្ធិរបស់អ្នកក្នុងនាមជាសិស្សដែលមានពិការភាព ចំពោះការសិក្សា ថ្នាក់ឧត្តម ។ ប្រសិនបើអ្នកជាសិស្ស ហើយធ្វើការនៅសាលារបស់អ្នក ជានិយោជិតផងដែរនោះ អ្នកមានសិទ្ធិបន្ថែមនៅក្រោមច្បាប់ការងាររបស់រដ្ឋ និងសហព័ន្ធ ។ អ្នកអាចស្វែងយល់បន្ថែមអំពីសិទ្ធិរបស់អ្នក ក្នុងនាមជានិយោជិតដែលមានពិការភាពជាប់ខ្លួន ពីផ្នែក ធនធានការងារ នៃគេហទំព័ររបស់យើងខ្ញុំ ។

ការបដិសេធ៖  ការបោះពុម្ភផ្សាយនេះគឺជាព័ត៌មានផ្លូវច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនមែនជាការណែនាំផ្លូវច្បាប់អំពីស្ថានភាពបុគ្គលរបស់អ្នកទេ។ វា​គឺ​ជា​បច្ចុប្បន្ន​កាល​បរិច្ឆេទ​បាន​ប្រកាស។ យើងព្យាយាមធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសម្ភារៈរបស់យើងឱ្យបានទៀងទាត់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយច្បាប់កំពុងផ្លាស់ប្តូរជាទៀងទាត់។ ប្រសិនបើអ្នកចង់ធ្វើឱ្យប្រាកដថាច្បាប់មិនបានផ្លាស់ប្តូរ សូមទាក់ទង DRC ឬការិយាល័យច្បាប់ផ្សេងទៀត។

ឯកសារការពិតនេះ គឺស្តីអំពីសិទ្ធិរបស់អ្នកក្នុងនាមជាសិស្សដែលមានពិការភាព ចំពោះការសិក្សា ថ្នាក់ឧត្តម ។ ប្រសិនបើអ្នកជាសិស្ស ហើយធ្វើការនៅសាលារបស់អ្នក ជានិយោជិតផងដែរនោះ អ្នកមានសិទ្ធិបន្ថែមនៅក្រោមច្បាប់ការងាររបស់រដ្ឋ និងសហព័ន្ធ ។ អ្នកអាចស្វែងយល់បន្ថែមអំពីសិទ្ធិរបស់អ្នក ក្នុងនាមជានិយោជិតដែលមានពិការភាពជាប់ខ្លួន ពីផ្នែក ធនធានការងារ នៃគេហទំព័ររបស់យើងខ្ញុំ ។

​I. ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃសិទ្ធិរបស់ជនមានពិការភាពជាប់ខ្លូន នៅក្នុងការអប់រំថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា

ក្រោមច្បាប់សហព័ន្ធ និងរដ្ឋ សិស្ស​ដែល​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់​ខ្លួន មានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ​កម្រិតឧត្តម ស្មើភាពគ្នាដូចសិស្សដទៃទៀត​ដែរ ។ “សិទ្ធិទទួល​បាន​ការ​អប់​រំ​ស្មើភាពគ្នា” មានន័យថា សាលាមិនអាចដកអ្នកចេញពីកម្មវិធី, សេវា ឬសកម្មភាព​អ្វីមួយ ដោយសារពិការភាព​​របស់អ្នកឡើយ ។ សិទ្ធិនៃការ​ ទទួល​បាន​ការ​អប់​រំ​ស្មើ​ភាពគ្នា គឺអាច​អនុវត្ត​បាន​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ ។ នៅក្នុង​ច្បាប់នេះ គឺមិន​រាប់​បញ្ចូលត្រឹមតែ ការ​ចូ​លរូម​ក្នុង​កម្ម​វីធី ការ​សិក្សា​ របស់​សាលា ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏រួម​បញ្ចូលនូវ​កម្មវិធីកម្សាន្តរបស់សាលា, សេវាសិស្ស, មធ្យោបាយ​ធ្វើ​ដំណើរ​ក្នុង​បរិវេណ​សាលា, កន្លែងស្នាក់នៅរបស់សិស្ស, ការប្រឹក្សាយោបល់ និងសេវា​ផ្សេងៗទៀត ។ សាលាមិនអាច​ញែក​សិស្ស ដែល​មាន​ពិការភាពជាប់​ខ្លួន ពី សិស្សធម្មតា​ បានឡើយ ។ សាលាមិនអាច​ហាមឃាត់​សិស្សដែល​មានពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន មិនឱ្យចុះឈ្មោះចូលរៀនបានទេ ។ ដូចគ្នានេះ​ដែរ សាលាមិនអាចប្រើលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ​ សម្រាប់​ទទួល​សិស្សចូលសាលា ឬ តម្រូវការ ផ្សេងទៀត ដើម្បី​ចម្រាញ់​សិស្ស​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់​ខ្លួន ចេញពី​សាលាឡើយ ។ សាលា​ត្រូវ​អនុញ្ញាតឱ្យអ្នក អាច​​យកសត្វបម្រើរបស់អ្នក ចូល​ក្នុង​ បរិវេណសាលា បាន ។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម​អំពីសត្វបម្រើ និងសត្វជំនួយអារម្មណ៍ សូមមើលធនធាន របស់យើងខ្ញុំ​នៅក្នុង​ផ្នែក​អំពី សត្វជំនួយ ។

សាលាត្រូវ​ចាត់វិធានការ​ដើម្បីធានាបានថា ​កម្មវិធីផ្សេងៗ​របស់ខ្លួន អាច​ឲ្យ​សិស្ស​ដែល​មាន​ពិកា​រភាព​ជាប់​ខ្លួន ចូល​រួម​បាន​ដោយ​គ្មាន​ឧបសគ្គ ។ ត្រង់​នេះ គឺ​រាប់បញ្ចូលទាំងការ ធ្វើឱ្យប្រាកដថាអគារ និងបរិក្ខាររបស់សាលា គឺបាន​អនុលោមតាមភាព​តម្រូវ អំពី​ភាពងាយស្រួលប្រើ នៃស្ថាបត្យកម្ម ។ អាចមានស្ថានភាពខ្លះ ដែលមិនអាចដកចេញបាន​នូវឧបសគ្គផ្នែក​ស្ថាបត្យកម្មនៅក្នុងអាគារ បានទេ ។ ចំពោះករណីនេះ សាលាត្រូវតែកែប្រែគោលនយោបាយ និងការអនុវត្តរបស់ខ្លួន ដើម្បីធានាថាសិស្ស​ដែល​មានពិការភាពជាប់​ខ្លួន នៅតែមានលទ្ធភាពទទួលបានសេវា, ចូល​រួមកម្មវិធី និងសកម្មភាពរបស់សាលា បានដដែល ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើសិស្ស​ដែលប្រើរទេះរុញ​ចូលរៀន​ក្នុងថ្នាក់ហើយ​ត្រូវ​ចូលរួម សកម្មភាព ក្នុង​អគារ ដែលគ្មាន​ផ្លូវ​ឲ្យរទេះចូលបាន សាលាត្រូវផ្លាស់ប្តូរទីកន្លែងនេះ ទៅកាន់អគារដែល មានផ្លូវ​ឲ្យ​រទេះចូលបាន ។ 

សាលារៀន​​ត្រូវ​ធ្វើការកែប្រែ ឲ្យសមហេតុផល នូវ​គោលនយោបាយ, ការអនុវត្ត និងទម្រង់ការនានា ទៅតាម​ភាពចាំបាច់ ដើម្បីជួយឱ្យសិស្សដែលមានពិការភាពជាប់ខ្លួន អាច​ប្រើ​ប្រាស់​របស់ទាំងអស់នោះ បានស្មើៗគ្នា ដូច​នឹង​សិស្ស​ធម្មតាដែរ ។ ការកែប្រែ​គឺការផ្លាស់ប្តូរ, ការលើកលែង ឬការកែតម្រូវចំពោះច្បាប់ ឬការអនុវត្ត ។ យើងពិភាក្សា​អំពីការកែប្រែ ដែលសមហេតុផលជា លម្អិតបន្ថែមទៀត នៅក្នុងផ្នែកបន្ទាប់នៃសន្លឹកការពិតនេះ ។   

មានច្បាប់រដ្ឋ និងសហព័ន្ធ មួយចំនួន​ដែលការពារសិទ្ធិរបស់សិស្ស​ដែល​មានពិការភាព​ជាប់ខ្លួន ចំពោះ ការអប់រំថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ។ ច្បាប់ជាក់លាក់ ដែលអនុវត្ត​ចំពោះសាលារបស់អ្នក គឺអាស្រ័យលើថាតើ សាលានោះ​ជាសាលាឯកជន ឬសាលារដ្ឋ និងថាតើ​សាលានោះ​ទទួលយកប្រាក់ពីរដ្ឋាភិបាលដែរឬទេ ។ គឺ​ជារឿងដ៏​កម្រណាស់ ដែលសាលារៀន ត្រូវបានលើកលែងពីច្បាប់សិទ្ធិពិការភាព ទាំងអស់ ។ សាលារៀនភាគច្រើន ត្រូវ​អនុវត្តតាម យ៉ាងហោចណាស់ច្បាប់ប្រឆាំងការរើសអើងណាមួយ ខាងក្រោម ៖

  1. ច្បាប់ជនពិការអាមេរិក (ADA, Americans with Disabilities Act) គឺជាច្បាប់សហព័ន្ធដែលហាមឃាត់ការរើសអើងចំពោះជនមានពិការភាពជាប់ខ្លួន ក្នុងវិស័យជាច្រើននៃជីវិត រួមទាំងការអប់រំថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ផងដែរ ។ ADA ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយផ្នែកផ្សេងៗគ្នា ជាច្រើនដែលត្រូវបានគេហៅថា "ចំណងជើង (titles)" ។ Title II នៃ ADA គឺសម្រាប់អនុវត្តចំពោះអង្គភាពរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ និងមូលដ្ឋាន ដែលរួមមានមហាវិទ្យាល័យ និងសាកលវិទ្យាល័យសាធារណៈ ។ Title III នៃ ADA គឺ សម្រាប់អនុវត្តចំពោះ "ការសម្រួលសាធារណៈ" ។ ការសម្រួលសាធារណៈ គឺជាអង្គភាពឯកជន ដែលផ្តល់សេវាកម្មរបស់ពួកគេដល់សាធារណជនទូទៅ ។ Title III នៃ ADA និយាយថា "សាលាមត្តេយ្យ, សាលាបឋម, អនុវិទ្យាល័យ, សាលាបរិញ្ញាបត្រ ឬសាលាក្រោយឧត្តមសិក្សាឯកជន ឬកន្លែងផ្តល់ការអប់រំផ្សេងទៀត" គឺជាការសម្រួលសាធារណៈ ។
  2. ផ្នែកទី 504 នៃច្បាប់ស្តីពី ការស្តារនីតិសម្បទា (Section 504 of the Rehabilitation Act) គឺជាច្បាប់សហព័ន្ធដែលហាមឃាត់ អង្គភាពដែលទទួលបានមូលនិធិសហព័ន្ធ ពីការរើសអើងចំពោះជនមានពិការភាពជាប់ខ្លួន ។ ក្នុងន័យម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើសាលារៀនណាមួយ ទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភ ពីរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ (រួមទាំងប្រាក់កម្ចីសិស្សសហព័ន្ធ) សាលានោះ មិនអាចរើសអើងចំពោះជនមានពិការភាពជាប់ខ្លួន បានជាដាច់ខាត ។
  3. ច្បាប់សិទ្ធិពលរដ្ឋ Unruh (Unruh Civil Rights Act) គឺជាច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ដែលការពារជនដែលមានពិការជាប់ខ្លួន ពីការរើសអើងដោយ "គ្រឹះស្ថានអាជីវកម្ម" ។
  4. ច្បាប់ស្តីពីជនមានពិការភាពជាប់ខ្លួន (Disabled Persons Act) គឺជាច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា ដែលការពារសិទ្ធិជនមានពិការភាពជាប់ខ្លួន ក្នុងការចូលប្រើប្រាស់អគារ, សម្ភារៈបរិក្ខារ   និងទីកន្លែងសាធារណៈផ្សេងៗទៀត ។  
  5. ក្រមរដ្ឋាភិបាល ផ្នែកទី 11135 (Government Code Section 11135) គឺជាច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ដែលហាមឃាត់ការរើសអើងចំពោះ ជនមានពិការភាពជាប់ខ្លួន ពីសំណាក់អាជីវកម្ម និងអង្គភាពរដ្ឋាភិបាល ដែលទទួលបានមូលនិធិពីរដ្ឋ ។ 

មានច្បាប់​មួយ​ចំនួន​ផ្សេងទៀត ដែលអាចអនុវត្ត​ចំពោះសាលារបស់អ្នក ដោយផ្អែកលើប្រភេទនៃសាលា នោះ ។ ឧទាហរណ៍ យើង​មាន​បញ្ញត្តិ អំពីការហាម​ឃាត់​ចំពោះ​ការ​ប្រព្រឹត្តិ​រើសអើង ដែលយក​ប្រើ​ជាពិសេសចំពោះ មហាវិទ្យាល័យសហគមន៍ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ។ 

II. ការកែប្រែ​​សមហេតុ​ផល 

តើអ្វីជាការកែប្រែសមហេតុផល? 

បញ្ហាមួយ ក្នុងចំណោមបញ្ហាសាមញ្ញ​បំផុត ដែលសិស្ស​មាន​ពិការភាព​ជាប់ខ្លួន តែង​ជួបប្រទះ គឺតម្រូវការសម្រាប់ការកែប្រែ (ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរ​ថាជាកែសម្រួល ឬការកែតម្រូវ​ស្ថានភាព​ការសិក្សា) ។ ការកែប្រែ​ គឺជាការផ្លាស់ប្តូរចំពោះបញ្ញត្តិ, គោលនយោបាយ ឬការអនុវត្ត ដែលចាំបាច់ដើម្បីផ្តល់ឱ្យជន​ដែល​មាន​ពិការភាព​ជាប់ខ្លួន នូវសិទ្ធិទទួលបានសេវា, កម្មវិធី ឬបរិក្ខា​ប្រើ​​ប្រាស់ដោយស្មើភាពគ្នា ។ សាលារៀន ត្រូវ​ផ្តល់ការកែប្រែដោយសមហេតុផល ប្រ​សិន​បើ​ការ​ធ្វើ​បែបនេះ វាមិនបណ្តាលឱ្យមានបន្ទុកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងបន្ទុក​ផ្នែក​រដ្ឋបាល ដោយមិនសមរម្យ ចំពោះសាលា, ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​សេវាជាមូលដ្ឋាន, ផ្លាស់​ប្តូរកម្មវិធី ឬផ្លាស់​ប្តូរ​សកម្មភាព ឬបង្កការគំរាមកំហែង​ដោយផ្ទាល់ដល់សុខភាព ឬសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកដទៃ ទេនោះ ។ យើង​ពិភាក្សា​ អំពីករណីលើកលែងទាំងនេះ 
ដោយលម្អិតបន្ថែមខាងក្រោម ។

នៅក្រោមច្បាប់នេះ វាគឺ​ជាទំនួលខុសត្រូវរបស់​សិស្ស ក្នុងការធ្វើសំណើដំបូង សុំ​ឲ្យមាន​​ការកែប្រែ ។ ត្រង់​នេះ គឺមានភាពខុសគ្នា ពីការអប់រំ ថ្នាក់មត្តេយ្យ ដល់​ថ្នាក់ទី 12 ។ ចំពោះ ការ​អប់រំនៅ​បឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សា យើង​មានច្បាប់ដែលតម្រូវឱ្យសាលា កំណត់អត្តសញ្ញាណសិស្ស​ដែល​មាន​ពិការភាព​ជាប់ខ្លួន និង ផ្តល់សេវា និងជំនួយយ៉ាងសកម្ម ដើម្បីជួយពួកគេ​ឱ្យទទួលបានភាព​ជោគជ័យ ក្នុង​ការ​សិក្សា ។ ប៉ុន្តែ​ច្បាប់​ទាំង​នោះ ​មិនអាច​យក​មកប្រើ ​ចំពោះ​ការ​អប់រំ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា​ បានឡើយ ។ នៅឯមហាវិទ្យាល័យ និងសកលវិទ្យាល័យ និស្សិតដែលត្រូវការការកែប្រែ ត្រូវអនុវត្តជំហានដំបូងដោយធ្វើការស្នើសុំ ការ​កែប្រែទៅសាលា ។ ស្ថានភាពនេះ គឺដើម្បីការពារឯកជនភាព និងស្វ័យភាពរបស់និស្សិត ។ មហាវិទ្យាល័យ និងសកលវិទ្យាល័យ មិនអាចបង្ខំនិស្សិត ឱ្យលាតត្រដាង ថាពួកគេមាន​ពិការភាពជាប់ខ្លួន បានទេ ។ សាលា​ទាំងនោះ ក៏មិនអាចបង្ខំនិស្សិត​ឱ្យទទួលយកការកែប្រែណាមួយ ដែលពួកគេមិនចង់បាន ឬមិនត្រូវការ នោះឡើយ ។ 

ការកែប្រែ គួរតែធ្វើ​ឡើង ឲ្យ​ស្រប​ទៅតាម​ តម្រូវការ​របស់និស្សិត​ម្នាក់ៗ ជាពិសេស គឺឲ្យ​ស្រប​ទៅតាម បំណង​របស់អ្នក​ស្នើសុំ តែម្តង ។ ប៉ុន្តែ យើង​មានការកែប្រែ ទូទៅមួយចំនួន ដែលសាលា របស់អ្នកប្រហែលជាដឹង​ខ្លះហើយ ហើយ​ប្រហែលជា​បាន​ធ្វើ​ការ​កែប្រែ រួច​អស់​ហើយដែរ ។ ការកែប្រែទូទៅមួយចំនួនគឺ ៖ ​ថែម​ម៉ោង លើ​ការធ្វើតេស្ត និងការប្រឡង ថែមម៉ោង ដើម្បីធ្វើ​កិច្ច​ការ​សាលា មាន​អ្នក​ជួយ​កត់​ត្រានៅក្នុង​ថ្នាក់ ធ្វើសៀវភៅពុម្ព និងសម្ភារៈសិក្សា ក្នុងទម្រង់ផ្សេង ដូចជា ប្រើ​អក្សរ​សម្រាប់ស្ទាប អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អវត្តមានម៉ោង​សិក្សា ចំពោះ​តម្រូវការវេជ្ជសាស្រ្ត និងឲ្យ​អាទិភាព ចំពោះ​ការចុះឈ្មោះចូល​រៀន ។ សូមកត់​ចំណាំថា "ការកែប្រែ" ទាំងនេះ មួយចំនួន គឺជា​ជំនួយ និងសេវាបន្ថែមដែល​ ផ្តល់​ជូន​ក្រោម ADA ប៉ុន្តែ ជួនកាល​សាលា ប្រើពាក្យ "ការកែប្រែ" នេះ សម្រាប់សំដៅយ៉ាងទូលំទូលាយ លើសេវា​ ដែលទាក់ទងនឹងពិការភាពណាមួយ ។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម អំពីសិទ្ធិរបស់អ្នក ចំពោះជំនួយ និងសេវាកម្មពិសេស  សូមអាន គោលការណ៍​ណែនាំ ស្តីអំពីជំនួយ​បច្ចេកទេស របស់ក្រ​សួង​យុត្តិធម៌​សហរដ្ឋអាមេរិក (U.S. Department of Justice), “ភាព​តម្រូវ​របស់ ADA – កា​រ​ទាក់​ទង​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធិ​ភាព,” ថ្ងៃទី 31 ខែមករា ឆ្នាំ 2014 ។

របៀបស្នើសុំការកែប្រែសមហេតុផល

នេះជាជំហាន ដែលអ្នកគួរអនុវត្ត ដើម្បីទទួលបានការកែប្រែពីសាលារបស់អ្នក ៖ 

ជំហានទី 1 ៖ ដាក់ពាក្យ​ស្នើសុំការ​កែប្រែ

សំណើសុំ​ការ​កែប្រែរបស់អ្នក ត្រូវ​តែ​ពន្យល់ អំពីអ្វីដែលអ្នកចង់បានពីសាលា និងមូលហេតុដែលវាមាន​ភាព​ចាំបាច់ ចំពោះ ពិការភាព​របស់អ្នក ។ អ្នកមិន​បាច់ ប្រាប់សាលា អំពី​រោគវិនិច្ឆ័យ របស់អ្នកឡើយ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវពន្យល់ពីភាពជាប់ទាក់ទងគ្នា ("ទំនាក់ទំនង") រវាងការកែប្រែដែលអ្នកកំពុងស្នើសុំ និងតម្រូវការទាក់ទងនឹងពិការភាព​របស់អ្នក ។ អ្នកអាចស្នើ​សុំ ការ​កែ​ប្រែ ដោយ​មាត់​ផ្ទាល់មាត់ ឬជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ប៉ុន្តែជាទូទៅវាល្អប្រសើរជាងក្នុងការធ្វើសំណើជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ដើម្បីឱ្យអ្នកមានភស្តុតាង អំពី​សំណើនេះ ។

សាលា​ភាគច្រើន មានការិយាល័យនៅ តាម​សាខា​របស់ខ្លួន ដែលមានជំនាញក្នុងការផ្តល់សេវា ដល់សិស្សដែលមានពិការភាពជាប់​ខ្លួន ។ ការិយាល័យទាំងនេះ ជាធម្មតា គេហៅថា "សេវាពិការភាពនិស្សិត" ឬហៅស្រដៀងគ្នានេះ ។ អ្នក​ធ្វើការ​ក្នុង​ការិយាល័យនេះ អាចសុំ​ឱ្យអ្នកបំពេញបែប​បទ​សម្ភាសន៍ សម្រាប់ទទួលយក អតិថិជន ហើយ​ប្រើ​បែបបទ ជាក់លាក់ណាមួយ សម្រាប់​ស្នើសុំ​ ការកែប្រែ ដែល​អ្នក​ចង់បាន ។ ច្បាប់នេះ មិនតម្រូវឱ្យអ្នកចុះឈ្មោះ នៅការិយាល័យនេះ ឬប្រើបែបបទ​ ជាក់លាក់ណាមួយឡើយ ដើម្បី​ស្នើសុំ​ការ​កែប្រែ ប៉ុន្តែសាលាអាចដំណើរការសំណើរបស់អ្នកបានកាន់តែ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ប្រសិនបើអ្នកប្រើទម្រង់ការ តាមការ​ស្នើសុំ របស់​ការិយាល័យនេះ ។ ប្រសិនបើសាលា របស់អ្នកមិនមាន ការិយាល័យសម្រាប់ផ្តល់​សេវាដល់​និស្សិត​មាន​ពិការភាពជាប់ខ្លួនទេនោះ សូមសួរព្រឹទ្ធបុរសរបស់​និស្សិត ឬបុគ្គលិក​រដ្ឋ​បាល​ ផ្សេងទៀត ពីរបៀប​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើសុំ ការ​កែប្រែ ។ 

ជំហានទី 2 ៖ ចូលរួមក្នុងដំណើរការអន្តរកម្ម

ប្រសិនបើ ការកែប្រែ ដែលអ្នកបានស្នើសុំ គឺសម្រាប់អ្វីដែលអ្នកពិតជាត្រូវការ ហើយងាយស្រួលធ្វើ សាលាគួរតែឆ្លើយ​តប​ចំពោះ​ការ​​ស្នើសុំរបស់អ្នក ឲ្យបាន​ភ្លាមៗ ។ បើមិនដូច្នោះទេ អ្នក​ត្រូវចូលរួម ក្នុងដំណើរការអន្តរកម្ម ជាមួយសាលារបស់អ្នក ។ ដំណើរការអន្តរកម្ម គឺជាការសន្ទនាទៅវិញទៅមករវាងអ្នក និងសាលារបស់អ្នក ដើម្បីស្វែងរកការកែប្រែ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អ្នក និងសាលារបស់អ្នក ។

ប្រសិនបើពិការភាព​របស់​អ្នក ឬតម្រូវការ របស់អ្នកចំពោះ​ការកែប្រែ មិនត្រូវបានគេដឹង ឬមិន​បាន​បង្ហាញឲ្យ​ឃើញជាក់ស្តែង សាលាអាចស្នើសុំ​ឱ្យអ្នកផ្តល់ព័ត៌មាន ឬឯកសារបន្ថែម​សម្រាប់គាំទ្រសំណើរបស់អ្នក ។ សាលា គួរប្រាប់អ្នក ពីព័ត៌មានជាក់លាក់ ដែលពួកគេត្រូវការ ។ សាលា មិនគួរទាមទារ លិខិត ឬឯកសារផ្សេងទៀតពី​វេជ្ជបណ្ឌិត ឡើយ ប្រសិនបើពិការភាពរបស់អ្នកត្រូវបានគេដឹង ឬស្តែង​ចេញយ៉ាងច្បាស់ ។ ក្នុង​នេះផងដែរ សាលាក៏មិនអាចតម្រូវ ឱ្យអ្នកចុះហត្ថលេខាលើ​ការចេញផ្សាយ​ទូទៅ ដែល អនុញ្ញាត ឱ្យពួកគេ មានសិទ្ធិបើក​មើល​ កំណត់ត្រាវេជ្ជសាស្រ្ត ទាំងអស់ របស់អ្នក ឡើយ ។ ការ​ស្នើ​សុំព័ត៌មាន ឬឯកសារបន្ថែម របស់សាលា ត្រូវតែសមហេតុផល និងសម្របតាមសំណើរបស់អ្នក ។ 

ប្រសិនបើអ្នក ស្នើសុំការកែប្រែ ដែលស្រដៀងនឹង ការ​កែប្រែ សម្រាប់អ្នក ពេល​រៀន​នៅថ្នាក់ មត្តេយ្យ ដល់​ថ្នាក់ទី 12, ចំណុចនេះ គឺអាចមានប្រយោជន៍ក្នុងការ ចែករំលែកឯកសារអំពីការកែប្រែ នៅពេលនោះ ជាមួយសាលារបស់អ្នក ។ ប៉ុន្តែ អ្នកត្រូវដឹងថា ច្បាប់ មិនតម្រូវឱ្យមហាវិទ្យាល័យ និងសាកលវិទ្យាល័យ ផ្ដល់ឱ្យអ្នកនូវការកែប្រែដូចគ្នា ដែលអ្នកធ្លាប់ទទួលបាន ពេល​រៀន​នៅថ្នាក់មត្តេយ្យ ដល់​ថ្នាក់ទី 12 ដោយស្វ័យប្រវត្តិ នោះទេ ។ ដោយសារតែការ អប់រំនៅ​កម្រិត​ឧត្តម មានភាពខុសគ្នាខ្លាំង ពីការ​រៀនសូត្រនៅបឋម និងមធ្យមសិក្សា, មហាវិទ្យាល័យ និងសាកលវិទ្យាល័យ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើការវាយតម្លៃ​របស់ខ្លួន អំពីសំណើសុំ​ការ​កែប្រែរបស់អ្នក ។ បើ​ទោះបីជាអ្នក បានទទួលការកែប្រែ ពេល​រៀន​នៅថ្នាក់​មេត្តេយ្យ ដល់​ថ្នាក់ទី 12 ក៏ដោយ ក៏មហាវិទ្យាល័យ ឬសាកលវិទ្យាល័យ នៅតែអាច​ស្នើសុំ​ឱ្យអ្នក ដាក់ព័ត៌មានបន្ថែម ដើម្បីបង្ហាញ ថាការកែប្រែ ដែល​អ្នក​បាន​ស្នើសុំ គឺមានភាពចាំបាច់ ពិតប្រាកដមែន ។

បន្ទាប់ពីអ្នកផ្តល់ឱ្យសាលា នូវព័ត៌មានដែលពួកគេត្រូវការ សាលាត្រូវធ្វើការសម្រេចចិត្ត ឲ្យ​បាន​រួច​រាល់ ដោយ​ប្រើ​រយៈពេល ដែល​សមរម្យ មួយ ។ គឺមានហេតុផលតែ​បីយ៉ាងប៉ុណ្ណោះ ដែលសាលាអាចបដិសេធមិនផ្តល់ការកែប្រែសមហេតុផល ដល់អ្នក ៖ 

  1. ការកែប្រែ នោះ អាចបង្ករឲ្យមានបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុ និងរដ្ឋបាលដោយមិនសមហេតុផល ។ សាលារៀនអាចបដិសេធមិន ផ្តល់ការកែប្រែ ដល់អ្នកបាន ប្រសិនបើសេវានោះ មានតម្លៃថ្លៃពេក ឬមានភាពស្មុគស្មាញផ្នែករដ្ឋបាល ក្នុងការរៀបចំធ្វើការកែប្រែ នេះ ។ នៅពេលដែលសាលា សម្រេចចិត្តថា តើការកែប្រែ មានតម្លៃថ្លៃពេកក្នុងការផ្តល់ជូនឬទេ សាលាត្រូវតែពិចារណាលើធនធានទាំងអស់ ដែលមានសម្រាប់ធ្វើការកែប្រែនេះ ។ សាលាមិនអាច លៃប្រាក់មួយចំនួនតូច សម្រាប់ការកែប្រែ និងបដិសេធមិនប្រើប្រាស់ប្រាក់ផ្សេងទៀត ដែលមាននៅក្នុងថវិការបស់ខ្លួននោះទេ ។ ប្រសិនបើសាលាបដិសេធ មិនផ្តល់ការកែប្រែ ដោយសារតែ ការធ្វើដូច្នោះ នឹងនាំឲ្យក្លាយជាបន្ទុកមិនសមហេតុផល នោះសាលាត្រូវផ្តល់ការកែប្រែផ្សេងទៀត ជាជម្រើសដ៏មានប្រសិទ្ធភាពស្មើគ្នា ដែលអាចបំពេញតម្រូវការរបស់អ្នកបាន ។ 
  2. ការកែប្រែ នោះ អាចធ្វើឲ្យមានការ​​ផ្លាស់ប្តូរ ចំពោះលក្ខណៈនៃសេវា, កម្មវិធី ឬសកម្មភាព ជាមូលដ្ឋាន ។ សាលាមិនចាំបាច់ ធ្វើការកែប្រែ ចំពោះលក្ខខណ្ឌការសិក្សា របស់ខ្លួនទេ ប្រសិនបើលក្ខ័ណ្ឌនោះ មានភាព​ចាំបាច់សម្រាប់កម្មវិធី​សិក្សា របស់ខ្លួន​ ។ ថាតើលក្ខ័ណ្ឌ ជាក់លាក់ណាមួយ មានភាពចាំបាច់សម្រាប់កម្មវិធីសិក្សាឬទេ គឺមានភាពពិតជាក់លាក់ និងអាស្រ័យលើស្ថានភាព ជាក់ស្តែង ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើសាលាតម្រូវឱ្យនិស្សិតទាំងអស់ចូលរៀនថ្នាក់ពិសោធន៍វិទ្យាសាស្ត្រ ដែលនេះគឺជាតម្រូវការ ចំពោះការអប់រំទូទៅ ប៉ុន្តែបន្ទប់ពិសោធន៍របស់សាលា មិនមាន​ផ្លូវ​សម្រាប់​សិស្ស​ដែល​មានពិការ​ភាពជាប់ខ្លួន ចូលបាន សាលាគួរលើកលែង​លក្ខ័ណ្ឌ នេះ សម្រាប់និស្សិត​ដែល​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់​ខ្លួន ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើនិស្សិត​កំពុងសិក្សាផ្នែកគីមីវិទ្យា ការ​ចូល​មន្ទីរពិសោធន៍ អាចជាតម្រូវការចាំបាច់សម្រាប់កម្មវិធីសញ្ញាបត្រ ។ ប៉ុន្តែសូមចំណាំថា ក្នុងករណីនេះ សាលាគួរតែចាត់​ចែង ដើម្បីឲ្យ​និស្សិតដែលមាន​ពិការ​ភាព​ជាប់ខ្លួន អាច​ចូលក្នុង​ឱ្យបន្ទប់ពិសោធន៍ ទាំងអស់របស់ខ្លួនបាន ។ បើមិនដូច្នេះទេ និស្សិត​ដែលមានពិការជាប់​ខ្លួន អាច​មិនមានសិទ្ធិស្មើ​នឹង​និស្សិត​ដទៃ ក្នុងការ​ទទួល​បាន​ប្រយោជន៍ ពីកម្មវិធីសិក្សារបស់សាលាឡើយ ។ 
  3. ការកែប្រែណាមួយ អាច​បណ្តាល​ឲ្យមាន​​ការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់ ដល់សុខភាព ឬសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកដទៃ ។ សាលារៀនមិនត្រូវផ្តល់ការកែប្រែ ណាមួយ ដែលអាច​បង្ករ គ្រោះថ្នាក់ ដល់អ្នកដទៃ នោះទេ។ ការកំណត់​របស់សាលា ថាវាជាគ្រោះថ្នាក់ ឬមិនគ្រោះថ្នាក់ ត្រូវតែផ្អែកលើការវាយតម្លៃ​ពី​ពិការ​ភាព​របស់​និស្សិត និងការកែប្រែដែលនិស្សិត​រូបនោះ បានស្នើសុំ ។ សាលាមិនអាច បដិសេធមិនព្រម​ផ្តល់ ការកែប្រែ ដោយផ្អែកលើ ជំនឿ​គ្មាន​ការ​ពិត, ការសន្មត់ ឬការសន្និដ្ឋានទូទៅ អំពីជនមានពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន នោះទេ ។ មុនពេលសាលាបដិសេធ​សំណើសុំកែប្រែ សាលាត្រូវតែកំណត់ថាតើហានិភ័យនៃគ្រោះថ្នាក់ អាចត្រូវបានកាត់បន្ថយ ឬ ត្រូវបានលុបចោល ដោយការកែប្រែបន្ថែម ឬដោយជំនួយបន្ថែម/សេវាបន្ថែម ដែរឬទេ ។ ប្រសិនបើហានិភ័យ នៃគ្រោះថ្នាក់អាចកាត់បន្ថយបាន សាលាត្រូវតែផ្តល់ការកែប្រែនោះ ទៅតាម​ការ​ស្នើសុំ​របស់​និស្សិត ។ សូមកត់ចំណាំថា ការលើកលែង​ចំពោះការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់ គឺជា​ហានិភ័យ​ចំពោះសុខភាព និងសុវត្ថិភាពរបស់ អ្នកផ្សេងទៀត មិនមែនចំពោះនិស្សិតដែលស្នើសុំការកែប្រែនោះទេ ។ ក្នុងន័យម្យ៉ាងទៀត សាលាមិនអាចបដិសេធ ក្នុងការផ្តល់​ការកែប្រែដោយប្រើហេតុផល ថាការកែប្រែនេះនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់និស្សិត​ ដែលមានពិការ​ភាពជាប់ខ្លួន ដែលធ្វើការស្នើសុំការ​កែប្រែនោះទេ ។ ច្បាប់ ការពារសិទ្ធិរបស់​និស្សិតដែល​មានពិការភាព​ជាប់ខ្លួន ក្នុងការដឹងពីអ្វីដែលមាន​ប្រយោជន៍ល្អបំផុតសម្រាប់ពួកគេ និងធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងអំពីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ ។

ប្រសិនបើសាលារបស់អ្នក បដិសេធចំពោះសំណើសុំ​ការ​កែប្រែរបស់អ្នក សាលា​គួរតែណែនាំអំពីការកែប្រែ ផ្សេង​យក​មកជំនួសដែលពួកគេ មានបំណង​ផ្តល់ឲ្យអ្នក ។ ប្រសិនបើការកែប្រែ​ផ្សេង យកមកជំនួស អ្វីដែលអ្នក​បានស្នើសុំ មានប្រសិទ្ធភាពដូចគ្នាចំពោះអ្នក, អ្នកអាចទទួលយកការកែប្រែ នោះ ហើយបញ្ចប់ដំណើរការអន្តរកម្ម ។ ប្រសិនបើការកែប្រែផ្សេង យកមកជំនួស អ្វី​ដែល​អ្នក​បាន​ស្នើសុំ មិនមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះអ្នក, អ្នកគួរតែពន្យល់រឿងនោះដល់សាលា ហើយស្នើការ​កែប្រែ ផ្សេងទៀត ។ ប្រសិនបើអ្នក និងសាលា មិនអាចឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀង​អំពីការកែប្រែបានទេ អ្នកត្រូវ​ចាត់វិធានការដើម្បីពង្រឹងសិទ្ធិរបស់អ្នក ។ 

III. ការ​ពង្រឹង​សិទ្ធិ​របស់អ្នក

ប្រសិនបើអ្នក និងសាលារបស់អ្នក មិនអាចឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងអំពីសំណើ​សុំការកែប្រែ បានទេ សាលាអាចបដិសេធសំណើរបស់អ្នក ។ អ្នកអាច តទល់​ជាមួយសាលា ចំពោះការបដិសេធ លើ​សំណើសុំ​ការកែប្រែ របស់អ្នក ដោយប្រើដំណើរការខាងក្នុង (ដូចជាការដាក់ពាក្យបណ្ដឹងសារទុក្ខ) ឬប្រើដំណើរការខាងក្រៅ ដូចជាការដាក់ពាក្យបណ្ដឹង ទៅកាន់​ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល ឬដាក់ពាក្យបណ្តឹង តាមផ្លូវ​ច្បាប់ ។ ដំណើរការល្អបំផុតក្នុងការប្រើប្រាស់ វិធានការណ៍ទាំងអស់នេះ គឺអាស្រ័យលើកាលៈទេសៈ និងគោលបំណងរបស់អ្នក ។ យើងពិភាក្សាអំពីគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិនៃដំណើរការនីមួយៗ ដូចខាងក្រោម ។ 

ដំណើរការទាំងនេះ គឺមិនមែនសម្រាប់ប្រើ តែក្នុង​ករណីដែល​សាលា​បដិសេធសំណើសុំការកែប្រែ តែប៉ុណ្ណោះទេ ។ អ្នកក៏អាចប្រើវា ដើម្បីអះអាងសិទ្ធិរបស់អ្នកបានដែរ ប្រសិនបើសាលារបស់អ្នក ប្រព្រឹត្តិរើសអើង ចំពោះអ្នក ដោយ​វិធីផ្សេងៗ ។

ដំណើរ​ការ​ខាងក្នុង   

សាលារបស់អ្នកគួរមាន​គោលការណ៍ និងនីតិវិធីសម្រាប់និស្សិត​ប្រើ ក្នុងការតទល់ជាមួយ​នឹងចំណាត់​ការ​​របស់សាលា ។ គោលការណ៍ទាំងនេះ ជាធម្មតាមានសរសេរនៅក្នុងកូនសៀវភៅណែនាំសម្រាប់​និស្សិត ឬបង្ហោះនៅកន្លែងណាមួយនៅលើគេហទំព័រ​របស់សាលា ។ ប្រសិនបើអ្នករកឯកសារ​នេះ មិនឃើញទេ សូមសួរបុគ្គលិក​រដ្ឋបាល របស់សាលា ។ 

ប្រសិនបើសាលា​ បដិសេធចំពោះសំណើសុំការ​កែប្រែ របស់អ្នក, អ្នកអាចមានសិទ្ធិស្នើសុំ ឲ្យ​សាលាធ្វើ​ការ​ពិចារណា លើ​សំណើ​សុំនេះ ឡើងវិញ ។ សាលាគួរប្រាប់អ្នកពី​របៀប ស្នើសុំ​ឲ្យ​សាលា ពិចារណាចំពោះ​សំណើសុំ​ការ​កែប្រែ របស់អ្នក ឡើងវិញ ។ ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍​ថា សាលាបាន​ប្រព្រឹត្ត រើសអើង​ចំពោះ​អ្នក (រួមទាំង​ការបដិសេធ មិនផ្តល់ការកែប្រែសមហេតុផល តាម​សំណើសុំរបស់អ្នក) អ្នកអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងសារទុក្ខ ។ ដំណើរការ​បណ្តឹង​សារទុក្ខ របស់សាលានីមួយៗ មានលក្ខណៈពិសេស រៀង​ៗខ្លួន ប៉ុន្តែជាធម្មតាវាពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់​ស្នើសេចក្តី ពន្យល់ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ អំពីមូលហេតុដែលអ្នកគិតថាសាលាបាន​ប្រព្រឹត្តិរើសអើង ចំពោះអ្នក  ។ ប្រសិនបើអ្នកចាញ់ក្តី ចំពោះ​បណ្តឹង​សារទុក្ខ អ្នក​មាន​សិទ្ធិ ប្តឹង​ឧទ្ធរណ៍ ។ គោលនយោបាយ បណ្តឹង​សារទុក្ខរបស់សាលាអ្នក គួរពន្យល់ពីពេលផុតកំណត់ និងនីតិវិធីក្នុងការដាក់ពាក្យ​បណ្ដឹងសារទុក្ខ, ពេលវេលាសម្រាប់សាលាពិចារណា និងសម្រេចលើបណ្ដឹងសារទុក្ខ និងរបៀបប្តឹងឧទ្ធរណ៍ ប្រសិនបើអ្នកមិនយល់ស្របនឹងការសម្រេចរបស់សាលាលើបណ្ដឹងសារទុក្ខ ទេនោះ ។ 

ការប្រើប្រាស់ដំណើរការខាងក្នុង របស់សាលា ជាធម្មតា វាលឿន ហើយថោកជាងការប្តឹង តាមផ្លូវ​ច្បាប់ ។ វាអាចជាដំណើរការដ៏ល្អមួយ ក្នុងការប្រើប្រាស់នៅពេលដែលអ្នកចង់​ទទួលបាន ការសម្រេចចិត្តឆាប់រហ័ស និងសម្រាប់ជម្លោះតូចតាចដែលមេធាវី អាចមិនមានឆន្ទៈក្នុងការដាក់ពាក្យបណ្តឹង ផ្លូ​វច្បាប់ ។ ប៉ុន្តែ ប្រហែលជាពិបាក រកអ្នកមានជំហរអព្យាក្រិត ចំពោះ​ការ​ដោះស្រាយ បញ្ហា ចំពោះ​ដំណើរការ​ ខាងក្នុង ។ បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ របស់អ្នក នឹងត្រូវសម្រេចដោយនរណាម្នាក់ ដែល​ធ្វើការ​នៅសាលា ហើយបុគ្គលនោះអាចមានអារម្មណ៍រងសម្ពាធឱ្យឈរខាងសាលា ជាជាងឈរនៅ​ខាងអ្នក ។ 

ដំណើរ​ការ​ខាងក្រៅ

ប្រសិនបើ​ការ​ប្រើ​ដំណើរការខាងក្នុងមិនទទួលបានជោគជ័យ ឬប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ប្រើប្រាស់ដំណើរការខាងក្នុ​ង​របស់សាលាទេនោះ អ្នកអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល ឬប្តឹងផ្លូវ​ច្បាប់ ទៅតុលាការ ។ គេ​មិនមាន តម្រូវការ អ្វីពិសេស ចំពោះការ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្តឹង អំពី​ការ​ប្រព្រឹត្តិ​រើសអើង ចំពោះការ​អប់រំថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ឡើយ ។ ត្រង់នេះ មានន័យថា អ្នកអាច ដាក់ពាក្យបណ្ដឹងផ្លូវ​ច្បាប់ទៅកាន់តុលាការ ដោយផ្ទាល់ ប្រសិនបើអ្នកចង់ ។ អ្នកមិន​បាច់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងផ្ទៃក្នុង ឬប្តឹងទៅទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល​ ជាមុនឡើយ ។ 

គេ​មានទីភ្នាក់ងារ​រដ្ឋាភិបាល បីផ្សេងគ្នា ដែលអ្នកអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងបាន ៖ 

  1. នាយកដ្ឋានសិទ្ធិពលរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា (California Civil Rights Department) (ពីមុនជានាយកដ្ឋានយុត្តិធម៌លំនៅឋាន និងការងារ) ៖ ទីភ្នាក់ងារនេះ នឹងស៊ើបអង្កេតពាក្យបណ្តឹងអំពីការរើសអើង ដែលបំពានច្បាប់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ។ អ្នកត្រូវតែដាក់ពាក្យបណ្តឹងរបស់អ្នក ឲ្យបានក្នុងរយៈពេល 1 ឆ្នាំគិតពីពេល​ដែល​អំពើរើសអើង​បានកើតឡើង ។ ទីភ្នាក់ងារនេះ ក៏មានផ្តល់​សេវា​សម្រុះសម្រួល សម្រាប់ជួយអ្នក និងសាលារបស់អ្នក ឲ្យ​ឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដោយមិនចាំបាច់មានការស៊ើបអង្កេតលើបណ្ដឹង ផងដែរ។ អ្នកអាចស្វែងរក ព័ត៌មានបន្ថែម អំពីដំណើរការបណ្តឹង​របស់ទីភ្នាក់ងារ​នេះ នៅក្នុងគេហទំព័ររបស់ពួកគេ តាម​អាសយដ្ឋាន ៖ https://calcivilrights.ca.gov/
  2.  ការិយាល័យ សិទ្ធិពលរដ្ឋ នៃក្រសួងអប់​រំ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក (OCR, U.S. Department of Education Office of Civil Rights) ៖ ទីភ្នាក់ងារនេះ មាន​តួនាទីស៊ើបអង្កេត​ពាក្យបណ្តឹងដែល​ប្តឹង សាលារដ្ឋ និងសាលារៀនដែលទទួលបានមូលនិធិសហព័ន្ធ ។ ថ្ងៃផុតកំណត់ សម្រាប់​ដាក់ពាក្យបណ្តឹង មកកាន់ OCR គឺ 180 ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃដែលអំពើ​រើសអើង បានកើតឡើង ។ ប្រសិនបើ ដំបូង អ្នក​សម្រេចចិត្ត ប្រើដំណើរការ​ខាងក្នុង​របស់​សាលា ដើម្បី​ប្តឹងសារទុក្ខ ហើយដំណើរការនោះត្រូវចំណាយពេលយូរជាង 180 ថ្ងៃដើម្បីបញ្ចប់ អ្នកនៅតែអាចដាក់​ពាក្យបណ្តឹង​ មកកាន់ OCR បានដដែល ដរាបណាអ្នកដាក់ពាក្យ​បណ្តឹង​ឲ្យបាន​ក្នុងរយៈពេល 60 ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីដំណើរការខាង​ក្នុងរបស់សាលាអ្នក បានបញ្ចប់ ។ OCR  មានការលើកលែងបញ្ញត្តិ ចំពោះ​ពេលកំណត់ 180 ថ្ងៃ ដោយសារ ​គេចង់លើកទឹកចិត្ត អ្នកឱ្យព្យាយាម និងដោះស្រាយជម្លោះ ដោយប្រើដំណើរការខាងក្នុង របស់សាលា ជាមុន​សិន ។ ប៉ុន្តែ អ្នកមិនបា​ច់ប្រើដំណើរការ​ខាង​ក្នុងរបស់សាលាអ្នកជាមុនសិន​ក៏បានដែរ ។ អ្នកអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹង​មកកាន់ OCR បានភ្លាមៗ ប្រសិនបើអ្នកចង់ ។ អ្នកអាចស្វែងរកព័ត៌មាន អំពីការដាក់ពាក្យបណ្ដឹង ទៅកាន់ OCR នៅក្នុង​គេហទំព័ររបស់ពួកគេ តាម​អាសយដ្ឋាន ៖ 
  3.  ការិយាល័យ ក្រសួងយុត្តិធម៌សហរដ្ឋអាមេរិក (DOJ, U.S. Department of Justice) ៖ DOJ មាន​តួនាទី​ស៊ើបអង្កេត ពាក្យបណ្តឹង អំពីការរើសអើង ដែលប្តឹង ចំពោះ​សាលាឯកជន 
    ដែលមិនទទួលបានប្រាក់ជំនួយ​សហព័ន្ធ ។ ​មិនមាន កាលបរិច្ឆេទផុតកំណត់ ក្នុងការដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់ DOJ នោះទេ ប៉ុន្តែវាជាការល្អបំផុត ក្នុងការដាក់ពាក្យបណ្តឹងរបស់អ្នកឱ្យបានឆាប់ ដោយ​កុំ​បង្អង់យូរ ។ ការ​រង់​ចាំ កាន់តែយូរ វានឹងបណ្តាល​ឲ្យ​មានភាព កាន់តែពិបាកក្នុងការចងចាំអង្គហេតុ សំខាន់ៗ និងការ​ស្វែងរកសាក្សី ។ អ្នក​ត្រូវដឹងថា ដំណើរការ របស់ DOJ អាចមានភាពយឺតយ៉ាវខ្លាំង​ ពីព្រោះទីភ្នាក់ងារ​នេះ មាន​​ពាក្យបណ្តឹង​ជាច្រើន ដែល​ត្រូវ​ដោះស្រាយ ។ ពេលខ្លះ DOJ ត្រូវ​​ចំណាយពេល ជាច្រើនឆ្នាំ ដើម្បីបញ្ចប់ការស៊ើបអង្កេត ពាក្យ​បណ្តឹង ។ អ្នកអាចស្វែងរកព័ត៌មាន អំពីការដាក់ពាក្យបណ្ដឹង​ទៅកាន់ DOJ នៅក្នុង​គេហទំព័ររបស់ពួកគេ តាមអាសយដ្ឋាន ៖ http://www.ada.gov/filing_complaint.htm.

ប្រសិនបើពាក្យបណ្តឹង​របស់អ្នក ទៅកាន់អង្គភាពរដ្ឋាភិបាល មិនទទួលបានជោគជ័យ អ្នកក៏នៅមានសិទ្ធិ​ដាក់​ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់តុលាការរដ្ឋ ឬតុលាការ​សហព័ន្ធផងដែរ ។ ប៉ុន្តែ អ្នកត្រូវដឹងថា សាលាអាចប្រាប់តុលាការ អំពីបណ្តឹងដែលមិនបាន​ជោគជ័យ របស់អ្នក ទៅកាន់អង្គភាពរដ្ឋាភិបាល ដែលអាចធ្វើឱ្យចៅក្រម ឬគណៈវិនិច្ឆ័យ មានជំហរប្រឆាំង​ជាមួយអ្នក ។ សូមចងចាំថា អ្នកមិនចាំបាច់ដាក់​ពាក្យ​បណ្តឹង ទៅកាន់​អង្គភាពរដ្ឋាភិបាល ឡើយ ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ ។ អ្នក​អាច​ទៅ​ដាក់​​ពាក្យ​បណ្តឹង​ ផ្លូវ​ច្បាប់​បាន​ភ្លាមៗ ​ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចង់​ធ្វើ​បែបនេះ ។ 

អត្ថប្រយោជន៍ នៃការប្រើ​ដំណើរការខាងក្រៅ (ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល និងបណ្តឹងទៅកាន់តុលាការ) ជំនួសឲ្យ ដំណើរការខាងក្នុង គឺថា នៅទីនោះមានអ្នក​​សម្រេចចិត្ត ដែល​មាន​ជំហរអព្យាក្រឹត ដែលមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយសាលា ។ ប៉ុន្តែគុណវិបត្តិ នៃការប្រើប្រាស់ដំណើរការខាងក្រៅ គឺថា​ជាធម្មតា ត្រូវចំណាយពេលយូរជាងដំណើរការ ខាងក្នុងរបស់សាលា ។ 

កត្តាមួយទៀតដែលត្រូវពិចារណាគឺ ត្រូវ​ចំណាយ​ច្រើន ។ ការដាក់ពាក្យប្តឹង ទៅកាន់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល គឺមិនអស់​ប្រាក់ទេ ប៉ុន្តែការប្តឹងតាម​ផ្លូវ​ច្បាប់ គឺ​ត្រូវ​ចំណាយ​ថវិកា​ច្រើន ។ ប្រសិនបើអ្នកចង់​ប្តឹង​តាម​ផ្លូវ​​ច្បាប់ សូម​​កុំភ្លេច ពិភាក្សា ជាមួយ មេធាវីរបស់អ្នកឱ្យបានឆាប់ អំពីចំណាយផ្សេងៗ ។ មេធាវី​របស់អ្នក អាចយល់ព្រមលើការចំណាយទាំងអស់​​ចំពោះ​បណ្តឹងវិវាទ ជាថ្នូរនឹងភាគរយនៃប្រាក់ដែលអ្នកទទួលបាន ប្រសិនបើអ្នកឈ្នះ​ក្តី ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកចាញ់​ក្តី អ្នកអាច​​ត្រូវចេញ​ថ្លៃមេធាវី ដល់ភាគីដែលឈ្នះ​ក្តី ។ 

កត្តាចុងក្រោយ ដែលត្រូវពិចារណាគឺ ថាតើអ្នកចង់បាន ឬត្រូវការឲ្យមាន​អ្នក​តំណាងផ្លូវច្បាប់​សម្រាប់​អ្នក​ដែរឬទេ  ។ ដំណើរការបណ្តឹង ទៅកាន់​ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានរៀបចំឡើង ឲ្យមាន​​លក្ខណៈសាមញ្ញគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីងាយ​ស្រួល​អនុវត្ត ដោយ​មិន​បាច​មាន​មេធាវី ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនមានមេធាវី ហើយមិនយល់ពីដំណើរការ បណ្តឹងនេះទេ ទីភ្នាក់ងារ​រដ្ឋ នឹងពន្យល់អ្នកពីអ្វីដែលត្រូវធ្វើ (ប៉ុន្តែពួកគេមិនអាចផ្តល់ដំបូន្មាន​ផ្នែកច្បាប់ដល់អ្នកបានទេ) ។ ចំពោះ​បណ្តឹង​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់វិញ អ្នកមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ ក្នុងការតំណាងឱ្យខ្លួនអ្នក ប៉ុន្តែការធ្វើ​បែបនេះ អាចជាការពិបាកណាស់ សម្រាប់អ្នក ។ ដំណើរការ​ដោះស្រាយ​ក្តី​ របស់តុលាការ គឺមានភាពស្មុគស្មាញ ​ហើយ​មាន​បញ្ញត្តិ​ ជាច្រើន ។ ប្រសិនបើអ្នកធ្វើខុស ចៅក្រម មិនអាចជួយអ្នកបានទេ ហើយចៅក្រម ថែមទាំងអាចដាក់ទណ្ឌកម្ម (ពិន័យ) ចំពោះអ្នក ដែល​បំពានបញ្ញត្តិទៀតផង ។ ស្ថានភាព​បែបនេះ អាចបង្ករ​ផល​ប៉ះពាល់ដល់ឱកាសរបស់អ្នកក្នុងការឈ្នះក្តី ។

IV. ការអនុវត្តល្អបំផុត សម្រាប់ការការពារសិទ្ធិរបស់អ្នក 

នៅពេលអ្នក​ធ្វើបានត្រឹមត្រូវ ដំណើរការនៃការស្នើសុំ និងការទទួលការកែប្រែសមហេតុផល ពីសាលារបស់អ្នក គួរតែមានប្រសិទ្ធិភាព និងមាន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ ។ ជាអកុសល, ជាញឹកញាប់ ដំណើរការនេះអាចមានភាពតានតឹង និងផ្តល់​ផល​អវិជ្ជមានជាង ។ ព័ត៌មានគន្លឹះ ទាំងនេះ អាចជួយអ្នកក្នុងការតស៊ូមតិ​សម្រាប់​ខ្លួនឯង ឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងបង្កើនឱកាសជោគជ័យរបស់អ្នក ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការដាក់ពាក្យបណ្ដឹងសារទុក្ខ​ ឬដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង ផ្លូវ​ច្បាប់​នៅពេលក្រោយ ។ 

សូម​កុំសន្មត់ថា សាលារបស់អ្នក​ មានបទ​ពិសោធន៍ អំពីពិការភាព និង ភាព​ងាយស្រួលប្រើ សម្រាប់​ជនមាន​ពិការ​ភាព​ជាប់ខ្លួន ។ និស្សិត​ជាច្រើន គិតថា រដ្ឋបាល និងបុគ្គលិក សាលា គឺជាអ្នកជំនាញ ផ្នែក​តម្រូវការរបស់​និស្សិត ដែល​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់​ខ្លួន ។ ជាអកុសល ការ​គិតបែបនេះ គឺមិន​ត្រឹមត្រូវ​ឡើយ ។ សូម្បីតែបុគ្គលិក​សាលា ដែលធ្វើការនៅក្នុងការិយាល័យសេវា ពិការភាព ក៏អាច​មិន​ដឹង​ច្បាស់អំពីពិការភាពជាក់លាក់របស់អ្នក ឬដឹងច្បាស់​ពី ឧបសគ្គរារាំងដែលមាននៅក្នុង​សាលា​​ ចំពោះនិស្សិត​មាន​ពិការភាព​ជាប់ខ្លួនឡើយ ។ ត្រូវ​ត្រៀម​ខ្លួន ដើម្បីពន្យល់ព័ត៌មាន ជាមូលដ្ឋានអំពីពិការភាពរបស់អ្នក និងអ្វីដែលអ្នកត្រូវការ ដើម្បីសិក្សា ប្រកប​ដោយភាព​ជោគជ័យ ។ 

ការស្រាវជ្រាវលើ​ការ​កែប្រែដែល​អាច​ធ្វើ​បាន  ។ វាមិនមែនជារឿងចម្លែកទេ សម្រាប់​និស្សិត​ដែល​មាន​ពិការភាពជាប់ខ្លួន ក្នុងការរកឃើញថា ការកែប្រែ ដែលអាច​ជួយពួកគេបាន កាលរៀន​នៅថ្នាក់​មត្តេយ្យ ដល់​ថ្នាក់ទី 12 មិន​អាច​ប្រើបាន ចំពោះស្ថានភាព​នៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ឬរកឃើញថា ពួកគេត្រូវការ ការកែប្រែ ដែលពួកគេមិនធ្លាប់​ត្រូវការពីមុនមក ។ បរិយាកាស ការអប់រំ នៅថ្នាក់​ឧត្តមសិក្សា គឺមានភាព​ខុសគ្នា​ពី​បរិយាកាស សិក្សានៅថ្នាក់មត្តេយ្យ ដល់ថ្នាក់ទី 12, ដោយការ​រំពឹងទុក និងការ​ទទួល​ខុសត្រូវ ចំពោះការ​សិក្សា គឺមាន​ភាព​ខុសគ្នា ។ សូម​កុំសន្មត់ថា សាលារបស់អ្នក នឹងប្រាប់អ្នកថា តើ​នៅសាលាមានការកែប្រែអ្វីខ្លះ សម្រាប់​និស្សិត មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់ខ្លួន ។ ប្រសិនបើអ្នក មិន​ប្រាកដថា តើ​ត្រូវ​ស្នើ​សុំ ឲ្យមាន​ការ​កែប្រែអ្វី សូម​ចំណាយពេល​បន្តិច ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ ។ 

មជ្ឈមណ្ឌលរស់នៅឯករាជ្យ ក្នុងតំបន់របស់អ្នក, មជ្ឈមណ្ឌលប្រចាំតំបន់, នាយកដ្ឋានស្តារនីតិសម្បទា និងអង្គការ​សហគមន៍ប្រហែលជាអាចជួយ អ្នកបាន ។ ធនធានដ៏ល្អមួយទៀតគឺបណ្តាញកែសម្រួល​ការ​ងារ (JAN, Job Accommodation Network) នៅឯ​អាសយដ្ឋាន askjan.org ។ ទោះបីជា JAN ផ្តោតលើការងារ និងកន្លែងធ្វើការក៏ដោយ ក៏នៅក្នុង​គេហទំព័ររបស់ពួកគេ មានព័ត៌មានលំអិតជាច្រើនអំពីការកែប្រែ ដោយផ្អែកលើពិការភាព របស់​បុគ្គលម្នាក់ៗ ។ វាអាចជាកន្លែង ដែលមានប្រយោជន៍ ក្នុងការទទួលបានគំនិត អំពីការកែប្រែ ដែលអ្នកអាចគិត​មិន​ឃើញ ដោយខ្លួនឯង ។ ជាចុងក្រោយ សូមគិត អំពី​ការ​ចូលរួមក្លឹប ឬសមាគមនិស្សិត​មាន​ពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន ។ អ្នក​ទាំងអស់នេះ អាចផ្តល់ការគាំទ្រ​ចាំបាច់ សម្រាប់និស្សិត​ដែលមានពិការភាពជាប់​ខ្លួន ដើម្បីជួយពួកគេសម្រេចបាននូវ គោលដៅការ​សិក្សា នៅថ្នាក់ឧត្តម ។

បន្ទាប់​ពី​បាន​ដាក់​​សំណើ​សុំ ​ការ​កែ​សម្រួល​សម​ហេតុ​ផល ទៅកាន់​សាលា​រួចហើយ សូម​សួរនាំ​អំពី​បន្ទាត់​ពេល​វេលា ថាតើ ពេលណាដែល​អ្នកអាចរំពឹងថាទទួលបានសេចក្តីសម្រេចពីសាលា ហើយ​ធ្វើ​ការ​តាម​ដាន ។ ច្បាប់តម្រូវឱ្យ​សាលារបស់អ្នក ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើរបស់អ្នកក្នុងកម្រិត​ពេល​វេលា មួយដែល​​សមហេតុផល ប៉ុន្តែច្បាប់មិនបានបញ្ជាក់ថា តើពេលវេលាប៉ុន្មាន ដែល​ចាត់​ទុកថា "សមហេតុផល" ឡើយ ពីព្រោះ វាអាស្រ័យលើស្ថានភាពជាក់ស្តែង ។ ដើម្បី​ប្រាកដថា សាលាដោះស្រាយសំណើ របស់អ្នកក្នុង​កម្រិត​ពេល​វេលា សមហេតុផល អ្នក​ត្រូវ​សួរ សាលា​ថាតើពេលណាអ្នកអាចរំពឹងថានឹងទទួលបាន​ការឆ្លើយតប ។ ប្រសិនបើអ្នកមិន​អាច​ទទួលបាន ការឆ្លើយតប ទៅតាម​ពេល​កំណត់ទេ អ្នក​ត្រូវ​តាមដានជាមួយសាលា ហើយសួរនាំព័ត៌មាន​បច្ចុប្បន្នភាព អំពី​សំណើ​សុំ​របស់អ្នក ។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការ ការកែប្រែ ឲ្យបានត្រឹមពេលវេលាជាក់លាក់ណាមួយ សូមកុំ​ភ្លេច​ប្រាប់​សាលា​ឲ្យ​​ដឹងអំពី​ពេលវវេលានោះ នៅពេលដែលអ្នក​​ដាក់​សំណើសុំ ដំបូង​របស់អ្នក ។ ការ​ធ្វើ​តាមវិធីនេះ គឺ​ជាការ​ក្រើន​រំឭក​ដល់​សាលា ឲ្យបានដឹង​ថា សំណើសុំ​របស់អ្នក ត្រូវការដំណោះស្រាយ​ឲ្យ​បានតាមពេលដែលស្នើ ។ ប្រសិនបើសាលារបស់អ្នក បដិសេធមិនធ្វើការសម្រេចចិត្ត អំពីសំណើរបស់អ្នក បន្ទាប់ពីរង់​ចាំ​អស់​ពេល​ជាយូរ អ្នក​អាច សន្និដ្ឋានបានថា សាលាបានបដិសេធ ចំពោះ​សំណើ​សុំរបស់អ្នក ក្នុងន័យស្ថាបនា ។ 

ត្រូវរក្សាកំណត់ត្រា អំពីការទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកជាមួយសាលា ទុក​ជា​ភស្តុតាង ។ សង្ឃឹមថា សាលារបស់អ្នក នឹងផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវការកែប្រែ ដែលអ្នកត្រូវការ ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅ ការ​សិក្សា​របស់អ្នក ។ ប្រសិនបើ សាលា​មិន​ឆ្លើយ​តប ចំពោះ​ការ​ស្នើ​សុំ​របស់អ្នក, អ្នក​ត្រូវ​ចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ដូចជាការដាក់ពាក្យបណ្ដឹងសារទុក្ខ ឬបណ្ដឹងតាម​ផ្លូវ​ច្បាប់ ជាដើម ។ ប្រសិនបើរឿងនោះកើតឡើងមែន អ្នកមានឱកាស​ច្រើន ក្នុង​ការ ឈ្នះក្តី ប្រសិនបើអ្នកមានឯកសារអំពីអ្វី​ដែលបាន​កើតឡើង ។ ត្រូវ​រក្សាសំណៅបែបបទ, សំបុត្រ, អ៊ីមែល និងការទំនាក់ទំនងផ្សេងទៀត ដែលអ្នកផ្តល់ឱ្យទៅសាលា ។ ប្រសិនបើអ្នក ​ប្រជុំជាមួយសាលា អ្នកអាចសុំការអនុញ្ញាតដើម្បីថតការសន្ទនា ទុក​ជា​កំណត់ត្រា ។ ប្រសិនបើ សាលា​មិន​អនុញ្ញាតឱ្យអ្នក​ថតសម្លេងការប្រជុំ​ទុកទេ អ្នកអាចកត់ត្រា ឬសុំយក​អ្នកកត់ត្រា ចូល​ក្នុង​អង្គ​ប្រជុំ ជាមួយអ្នក ។ ប្រសិនបើអ្នកមានពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន ដែលប៉ះពាល់ដល់ការចងចាំរបស់អ្នក, អ្នកអាចស្នើសុំការអនុញ្ញាត ដើម្បី​ថត​សម្លេង នៅក្នុង​អង្គ​ប្រជុំទុក ឬសុំយក​​អ្នកកត់ត្រា ចូល​ក្នុង​អង្គ​ប្រជុំ ជាមួយអ្នក ដែលនេះ គឺជាការ​កែសម្រួលសមហេតុផល មួយ ។ អ្នកក៏អាចបង្កើតកំណត់ត្រាអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើង​នៅឯកិច្ចប្រជុំ ដោយផ្ញើអ៊ីមែលតាមដាន ដែលសង្ខេប​អំពី​ការយល់របស់អ្នក ចំពោះការសន្ទនានោះ ។ អ្នកក៏គួរបង្កើត បន្ទាត់​ពេល​វេលា អំពីព្រឹត្តិការណ៍ ដោយរក្សាទុកទិនានុប្បវត្តិ ឬកំណត់ហេតុនៃការទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកជាមួយសាលា ផងដែរ ។ 

សូម​ត្រៀមខ្លួន ដើម្បីតស៊ូមតិ សម្រាប់​ខ្លួនអ្នក ។ សាលា​មួយចំនួន មិនបាន​បណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិករបស់ពួកគេ អំពីការកែប្រែ និងច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិជនមានពិការភាព ឡើយ ។ ជាលទ្ធផល ជួនកាល បុគ្គលិកសាលា អាច​បដិសេធ​ចំពោះ​សំណើសុំ​ការកែប្រែសមហេតុផល  ពីព្រោះពួកគេជឿថាការកែប្រែ អាច​ធ្វើ​ឲ្យនិស្សិតដែល​មានពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន ទទួលបាននូវអត្ថប្រយោជន៍ ដែល​មិនសមរម្យ ។ អ្នកផ្សេងទៀតជឿថា ប្រសិនបើ​និស្សិត មិនអាចរៀន​បាន​ជោគជ័យ ដោយគ្មានការកែប្រែទេ នោះពួកគេមិន​គួរ​មក​រៀន​នៅ សាលា ឡើយ ។ ទាំងនេះមិនមែន ជាហេតុផលស្របច្បាប់ ក្នុងការបដិសេធសំណើរបស់និស្សិត ឡើយ ។ តាមពិត អាកប្បកិរិយាទាំងនេះ គឺ​ជាអ្វីដែល ADA មានគោលបំណងតតាំង ។ ប្រសិនបើអ្នក ត្រូវ​ប្រឈម​ជាមួយនឹងជំនឿ រើស​អើង បែបនេះ សូមធ្វើ​ឲ្យ​សាលា​ របស់អ្នក យល់​អំពី​កាតព្វកិច្ច​ផ្លូវ​ច្បាប់​ របស់ពួកគេ ចំពោះនិស្សិត ដែលមានពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន ។ 

ត្រូវ​វាយតម្លៃ​ឡើងវិញ ជាប្រចាំ អំពី​តម្រូវ​ការ​របស់អ្នកចំពោះការកែប្រែ និងតម្រូវការ​ចំពោះ​ការ​​មានលទ្ធភាព​ប្រើ​ប្រាស់ សេវានា របស់​សាលា ។ គឺ​​អាចត្រូវ​​ចំណាយ​ពេលបន្តិច ​ដើម្បីអាច​​ដឹងបាន​ថា តើ​ការ​កែប្រែ​ណា​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ក្នុង​ការអប់រំ​ថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ជាពិសេស​សម្រាប់​និស្សិត​ ដែល​មាន​ពិការភាព​ជាប់ខ្លួន​ថ្មីៗ ឬ​មានការផ្លាស់ប្តូរ ចំពោះ​ពិការភាពជាប់ខ្លួន ។ ប្រសិនបើអ្នក ទទួលបានការកែប្រែ តាម​ការ​ស្នើសុំ  ហើយក្រោយមក អ្នក​ដឹងថា ការ​កែប្រែនោះ មិនមានប្រសិទ្ធភាព ចំពោះអ្នក អ្នកអាចស្នើសុំការកែប្រែបន្ថែម ឬស្នើសុំ​ការកែតម្រូវចំពោះការកែប្រែ ដែល​អ្នក​បាន​ទទួល ។ សាលាមិនអាច ដាក់កម្រិត ចំពោះចំនួននៃការកែប្រែដែលអ្នកទទួលបាន ឬរារាំងអ្នក ពីការស្នើសុំការ​កែប្រែ នៅពេលអនាគត ឡើយ ប្រសិនបើតម្រូវការរបស់អ្នក មានការផ្លាស់ប្តូរ ។

សូមចងចាំថា អ្នកមិននៅម្នាក់ឯងឡើយ ប្រសិនបើអ្នកជួបប្រទះនឹងភាពរើសអើង ។ ការស្រាវជ្រាវ បានបង្ហាញថា 23% នៃនិស្សិត ដែល​មាន​​ពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន បានឃើញ​អំពើ​រើសអើង ចំពោះពិការភាព ។1 សាលារបស់អ្នក មិនគួរធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ថាមានកំហុស ឬជាមនុស្សអន់ ដោយសារតែតម្រូវ​ការ លើការកែប្រែ និង ការ​មាន​បរិយាកាសសិក្សា ដែលសម្រួល​ឲ្យ​អ្នក អាចចូលរួម​ បានឡើយ ។ អ្នកមានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ ស្មើភាពគ្នាដូចមនុស្សគ្រប់រូប ដែរ ។ សូម​កុំ​ខ្លាច ​ក្នុង​ការស្នើ​សុំ​​អ្វី​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​ការ ​ដើម្បី​អាច​សម្រេច​បាន​នូវ​គោលដៅ​អប់រំ ថ្នាក់​​ឧត្តម របស់​អ្នក ។

V. ធនធាននានា

  • លិខិតសហសេវិករួមគ្នាជាទីគោរព ពីក្រសួងអប់រំសហរដ្ឋ​អាមេរិក (U.S. Department of Education) និងក្រសួង​យុត្តិធម៌ (Department of Justice) ស្តីអំពីការមានសិទ្ធិ​រៀន​នៅ​មហាវិទ្យាល័យ, សកលវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាស្ថានថ្នាក់​ក្រោយ​ឧត្តម​សិក្សាផ្សេងៗទៀត តាម​អនឡាញ (ថ្ងៃទី 19 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2023) ៖  https://www.justice.gov/crt/case-document/file/1584491/download
  • គោលការណ៍ណែនាំពី ក្រសួងយុត្តិធម៌សហរដ្ឋអាមេរិក (U.S. Department of Justice) ៖ ភាពតម្រូវរបស់ច្បាប់ ADA ៖   ការទំនាក់ទំនងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព ៖ https://www.ada.gov/resources/effective-communication/
  • គោលការណ៍ណែនាំពី ក្រសួងយុត្តិធម៌​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ការិយាល័យ​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ នៃក្រសួង​អប់រំ (U.S. Department of Education Office for Civil Rights) ៖ ឧបករណ៍ និងសេវាជំនួយ សម្រាប់​និស្សិត​ក្រោយ​មធ្យម​សិក្សា ដែល​មាន​ពិការភាព​ជាប់​ខ្លួន ៖ https://www2.ed.gov/about/offices/list/ocr/docs/auxaids.html
  • ការិយាល័យ ឯកសារ​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​របស់​ក្រសួង​អប់រំ ៖ សិស្ស​ដែល​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់​ខ្លួន ត្រៀម​ខ្លួន​ចូល​រៀន​ថ្នាក់​ក្រោយ​មធ្យម​សិក្សា ៖ ដឹងអំពី​សិទ្ធិ​ និងការ​ទទួល​ខុត្រូវ​របស់អ្នក ៖https://www2.ed.gov/about/offices/list/ocr/transition.html
  • សន្លឹក​ការ​ពិត​អំពីបណ្តាញជាតិនៃ​ច្បាប់ ADA ៖ វិទ្យាស្ថាន​ក្រោយ​មធ្យម​សិក្សា និង​សិស្ស​ដែល​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់ខ្លួន ៖ https://adata.org/factsheet/postsecondary
  • សំណួរ​ដែល​ចោទសួរ​ញឹកញាប់​អំពី​បណ្តាញ​ជាតិ​នៃច្បាប់ ADA ៖ តើអ្វីជាទំនួលខុសត្រូវរបស់សាកលវិទ្យាល័យសាធារណៈ ឬឯកជនចំពោះ​និស្សិត​ដែល​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់​ខ្លួន? https://adata.org/faq/what-are-public-or-private-college-universitys-responsibilities-students-disabilities
  • ឯកសារ​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​របស់ DRC ៖ សេវា​អន្តរកាល​សម្រាប់​និស្សិត  ៖ https://www.disabilityrightsca.org/publications/transition-services-for-students
  • មូលដ្ឋានទិន្នន័យស្រាវជ្រាវ​ពិការភាពក្នុងបរិវេណសាលា ៖ https://www.cedardatabase.org/solr-search/content?f%5B0%5D=state%3ACA

 

លិខិតគំរូ​សម្រាប់​ស្នើសុំការ​កែសម្រួល​សមហេតុផល

[កាលបរិច្ឆេទ]

ជូនចំពោះ [មហាវិទ្យាល័យ ឬសកលវិទ្យាល័យ] ៖

ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ជា [និស្សិត/បេក្ខជន] ហើយខ្ញុំកំពុងសរសេរលិខិត​នេះ ដើម្បីស្នើសុំការកែប្រែសមហេតុផលពីសាលា សម្រាប់ពិការភាពរបស់ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ។ ដោយសារតែ​ពិការភាពរបស់ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ, ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ត្រូវការ ៖ [ពិពណ៌នាអំពីការកែប្រែដែលអ្នកត្រូវការ និងពន្យល់ពីមូលហេតុដែលវាចាំបាច់ ដោយសារតែពិការភាពរបស់អ្នក ។] ការកែប្រែទាំងនេះ គឺចាំបាច់សម្រាប់ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ដើម្បីមាន​សិទ្ធិស្មើគ្នាទៅនឹង​មិត្តរួម​ថ្នាក់​របស់​ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ដែល​មិន​មាន​ពីការ​ភាពជាប់​ខ្លួន ក្នុងការ​ប្រើ [ថ្នាក់រៀន, សេវា ឬកម្មវិធី] ។

[ឧទាហរណ៍ ៖ ដោយសារតែ​ពិការភាពរបស់ ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ បានរារាំង ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ មិនឱ្យសរសេរបានលឿន និងមិន​ឲ្យ​សរសេរ​បានច្បាស់ ដូច្នេះខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ត្រូវវាយកំណត់ត្រាទាំងអស់ ចូលក្នុង​ កុំព្យូទ័រយួរដៃ របស់ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ។ ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ក៏ត្រូវការអ្នកកត់ត្រា មួយនាក់ ដើម្បីធានាថាខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ អាចចាប់បាន​គ្រប់​មេរៀនទាំងអស់ នៅក្នុងថ្នាក់ ។ បើគ្មានការកែប្រែនេះទេ ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ នឹងមិនអាច យល់​បាន​គ្រប់​មេរៀន 
ឡើយ ។ ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ​ត្រូវ​ការ​ការ​កែប្រែទាំង​នេះ ដើម្បី​ធានា​ថា​ ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ​មាន​កំណត់​ត្រា​ល្អ សម្រាប់​យក​ទៅរៀន និងប្រឡង​បាន​ពិន្ទុ​ល្អ ។]

ឯកសារភ្ជាប់ គឺជាលិខិតរបស់ [គ្រូពេទ្យ/ពេទ្យវិកលចរិត/អ្នកព្យាបាល/បុគ្គលិកសង្គមកិច្ច/ភាគីទីបី របស់ខ្ញុំ] ដែលបញ្ជាក់ពីតម្រូវការរបស់ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ចំពោះការកែប្រែទាំងនេះ ដោយសារតែពិការភាពរបស់ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ។  

សូមមេត្តា​ប្រាប់ឲ្យ​ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ បានដឹងថា តើថាពេលណា ដែលខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ អាចរំពឹងថានឹងទទួលបានការសម្រេចចិត្តពីសាលា ចំពោះ​សំណើ​សុំនេះ ។ [ប្រសិន​បើ​អ្នក​ត្រូវ​ការ នៃ​ការ​កែប្រែ​នេះ ត្រឹម​កាល​បរិច្ឆេទ​ជាក់លាក់ណាមួយ សូម​ពន្យល់​ក្នុង​លិខិត ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ខ្ញុំ​បាទ/នាងខ្ញុំ ត្រូវ​ការ​ការ​កែប្រែ ​ទាំង​នេះឲ្យបាននៅពេលដែលចាប់​ផ្តើម​ចូលរៀន ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី 1 ខែ​កញ្ញា ។]

ដោយក្តី​គោរព​ដ៏ស្មោះអំពីខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ

[ឈ្មោះ​ និង​អាសយដ្ឋាន​ទំនាក់​ទំនង​របស់អ្នក] លិខិត​គំាំទ្រគំរូ

[ឈ្មោះ​ និង​អាសយដ្ឋាន​ទំនាក់​ទំនង​របស់អ្នក] 

 

លិខិត​គំាំទ្រគំរូ

[កាលបរិច្ឆេទ]

ជូនចំពោះ [មហាវិទ្យាល័យ ឬសកលវិទ្យាល័យ] ៖

ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ [បញ្ជាក់ពីតួនាទី និងអាជ្ញាប័ណ្ណដែលពាក់ព័ន្ធ ឬគុណវុឌ្ឍិវិជ្ជាជីវៈ របស់អ្នក] ។ ខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ ស្គាល់ [ជនដែលមានពិការភាព​ជាប់ខ្លួន] និងដឹងពីពិការភាព ដែលនៅក្នុង​ខ្លួនគាត់ ។ ពិការភាព​ដែល​នៅក្នុង​ខ្លួនគាត់ [ពន្យល់ពីរបៀប ដែលពិការភាពរបស់ពួកគេប៉ះពាល់ដល់តម្រូវការ ឬអាកប្បកិរិយារបស់ពួកគេ] ។ 

ដោយ​សារ​តែពិការ​ភាព​របស់​គាត់ វា​ជា​ការ​ចាំបាច់​សម្រាប់​គាត់ ដែលត្រូវការ [បញ្ជាក់​ការសម្រួល] ។ បើគ្មានការសម្រួលទេ គាត់នឹងមិនអាច [ពន្យល់ពីរបៀបដែល ការអវត្តមាននៃការសម្រួលនោះ នឹងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់គាត់] ។ 

ដោយក្តី​គោរព​ដ៏ស្មោះអំពីខ្ញុំបាទ/នាងខ្ញុំ

[ឈ្មោះ, តួនាទី និងព័ត៌មាន​ទំនាក់​ទំនង]

 

  • 1. Wendy S. Harbour & Daniel Greenberg, “បរិយាកាស​នៅក្នុង​សាលា និងនិស្សិត​ដែល​មាន​ពិការ​ភាព​ជាប់ខ្លួន” របកគំហើញ​សង្ខេប​ ពីការ​ស្រាវជ្រាវរបស់ NCCSD  1(2) (2017)៖ 6.