Fact Sheet ng Diskriminasyon ng Kapansanan Mga Ahensya ng Estado at Lokal at Iba pa Mga Pampublikong Organisasyon
Fact Sheet ng Diskriminasyon ng Kapansanan Mga Ahensya ng Estado at Lokal at Iba pa Mga Pampublikong Organisasyon
Disclaimer: Ang publication na ito ay legal na impormasyon lamang at hindi legal na payo tungkol sa iyong indibidwal na sitwasyon. Ito ay kasalukuyang sa petsa na nai-post. Sinusubukan naming i-update ang aming mga materyales nang regular. Gayunpaman, ang mga batas ay regular na nagbabago. Kung gusto mong matiyak na hindi nagbago ang batas, makipag-ugnayan sa DRC o ibang legal na opisina.
Mga Batas sa Diskriminasyon ng Kapansanan
sa Pederal at Estado
Ang Title II ng Americans with Disabilities Act (ADA) at Section 504 ng Rehabilitation Act na nagbabawal sa diskriminasyon na nakabatay sa kapansanan ng mga estado at lokal na entidad ng pamahalaan (mga pampublikong organisasyon) Kasama sa mga pampublikong organisasyon ang mga silid-aklatan ng lalawigan, mga parke ng estado, mga tanggapan ng Kagawaran ng Sasakyan ng Motor, at anumang iba pang mga pasilidad o serbisyo na pinamamahalaan o ibinigay ng isang estado o lokal na pamahalaan.
Nagbibigay ang batas ng California ng mga katulad na proteksyon. Ipinagbabawal ng Government Code Section 11135 ang diskriminasyon ng mga gobyerno ng estado at lokal. Ang Unruh Civil Rights Act (Civil Code Section 51) at ang Disabled Persons Act (Civil Code Sections 54 – 55.32), na nagbabawal sa diskriminasyon na batay sa kapansanan ng pagtatatag ng negosyo, ay nalalapat din sa mga organisasyon ng pamahalaan sa ilang mga pangyayari. Ang anumang paglabag sa ADA ay paglabag din sa batas ng estado. Gayunpaman, sa ilang mga pangyayari, ang batas ng estado o iba pang mga batas pederal na tulad ng Section 504 ay maaaring magbigay ng isang mas mataas na antas ng proteksyon kaysa sa Title II.
Ang diskriminasyon ay ang pagbubukod, paghihiwalay, at hindi pantay na paggamot sa mga taong may kapansanan ng mga pampublikong organisasyon. Kasama rito ang kabiguang gumawa ng mga pagbabago sa mga patakaran at kasanayan (kilala bilang "makatuwirang pagbabago" o "makatuwirang akomodasyon") upang payagan ang isang taong may kapansanan na pantay na pag-access sa mga serbisyo ng gobyerno. Ang mga pagbabagong ito ay kinakailangan kung hindi nila pangunahing babaguhin ang likas na katangian ng mga serbisyo ng gobyerno at hindi magpataw ng isang hindi labis na pasanin sa pananalapi o pang-administratibo.
Kasama rin sa diskriminasyon ang kabiguang magbigay ng "mga pantulong na ayuda at serbisyo" kung kinakailangan upang matiyak ang mabisang komunikasyon para sa mga taong may kapansanan.
Ang mga halimbawa ng mga pantulong na ayuda at serbisyo ay may kasamang mga kwalipikadong tagapagsalin ng sign language, pag-caption ng real-time, at mga kwalipikadong mambabasa para sa mga taong hindi nakakakita. Nagsasama rin sila ng pagbibigay ng mga dokumento sa mga naa-access na format tulad ng malaking print o Braille, mga dokumento na katugma sa software na nagbabasa ng screen, o mga audio recording ng naka-print na impormasyon. Ang mga pampublikong organisasyon ay hindi kinakailangan na magbigay ng mga pantulong na ayuda at serbisyo kung sa panimula ay mababago nito ang likas na katangian ng mga kalakal o serbisyong ibinibigay nila o magpataw ng hindi tamang pasanin sa pananalapi o pang-administratibo.
Website ng U.S. Department of Justice:
- Impormasyon at Teknikal na Tulong sa ADA: https://www.ada.gov/taman2.html
- Mabisang Komunikasyon fact sheet: https://www.ada.gov/effective-comm.htm
Website ng California Department of Fair Employment and Housing (DFEH):
- Mga Tatanggap ng Pagpopondo ng Estado: https://www.dfeh.ca.gov/state-contractors-or-subcontractors-or-recipients-of-state-funding-must-not-discriminate/
Maaari kang makahanap ng karagdagang impormasyon tungkol sa diskriminasyon sa kapansanan, makatuwirang pagbabago, at ang karapatan sa mabisang komunikasyon dito:
Website ng Kagawaran ng Hustisya ng Estados Unidos:
- Impormasyon at Teknikal na Tulong sa ADA: https://www.ada.gov/taman2.html
- Fact sheet ng Mabisang Komunikasyon: https://www.ada.gov/effective-comm.htm
- Website ng California Department of Fair Employment and Housing (DFEH):
- Mga tatanggap ng Pagpopondo ng Estado: https://www.dfeh.ca.gov/state-contractors-or-subcontractors-or-recipients-of-state-funding-must-not-discriminate/
Ang isang taong may kapansanan ay maaari ring harapin ang diskriminasyon kung ang mga pasilidad ng isang pampublikong nilalang ay hindi naa-access ng pisikal. Ang batas ng ADA at California ay nagbibigay ng mga pamantayan sa arkitektura para sa mga bago at nabago na mga gusali. Kinakailangan din ng ADA ang mga pampublikong organisasyon upang matiyak ang "pag-access ng programa" sa mga mayroon nang mga pasilidad. Nangangahulugan ito na ang mga programa at serbisyo ng isang organisasyon ng publiko, kung tiningnan ang kabuuan nito, ay dapat na madaling ma-access at magamit ng mga indibidwal na may mga kapansanan. Sa ilang mga kaso, ang pagtiyak sa pag-access sa programa ay maaaring mangailangan ng mga pisikal na pagbabago sa mga mayroon nang mga pasilidad. Gayunpaman, hindi kinakailangan ang mga pampublikong organisasyon na gumawa ng mga pagbabago sa istruktura sa mga mayroon nang mga pasilidad kung saan ang ibang mga pamamaraan ay epektibo sa pagkamit ng pag-access ng programa.
Maaari kang makahanap ng karagdagang impormasyon tungkol sa pag-access sa arkitektura dito:
- Website ng U.S. Access Board: www.access-board.gov
- Website ng Kagawaran ng Hustisya ng Estados Unidos: https://www.ada.gov/ada_title_II.htm
- Website ng State Architect sa Dibisyon ng California: http://www.dgs.ca.gov/dsa/Programs/progAccess.aspx
- Website ng Komisyon ng California sa Disability Access: www.ccda.ca.gov
Pagkuha ng Makatuwirang Pagbabago/Mga Pantulong na Ayuda at Serbisyo
Ito ang mga hakbang na gagawin upang makakuha ng isang makatuwirang pagbabago o pantulong na ayuda o serbisyo mula sa isang pampublikong organisasyon:
- Sumulat ng isang kahilingan para sa makatuwirang mga pagbabago/pantulong na ayuda at serbisyo. Dapat ipaliwanag ng iyong kahilingan ang sumusunod:
- na ikaw ay isang taong may kapansanan (hindi mo kailangang ibunyag ang pangalan ng iyong kapansanan);
- ang mga paraan kung saan nakakaapekto ang iyong kapansanan sa iyong kakayahang mag-access o makinabang mula sa mga kalakal o serbisyo ng pampublikong organisasyon;
- ang tukoy na mga pagbabago/pantulong na ayuda at serbisyo na kailangan mo; at
- ang petsa kung saan mo asahan ang isang tugon.
- Maliban kung ang iyong kapansanan at pangangailangan para sa mga pagbabago/pantulong na ayuda at mga serbisyo ay maliwanag, kumuha ng isang sulat ng suporta mula sa iyong doktor o iba pang propesyonal na nagpapagamot. Dapat ipaliwanag ng liham na ito kung bakit kailangan mo ng hiniling na pagbabago dahil sa iyong kapansanan.
- Ipadala ang iyong nakasulat na kahilingan at sulat ng suporta, kung naaangkop, sa pampublikong organisasyon.
Ang isang halimbawang liham na humihiling ng makatuwirang mga pagbabago/pantulong na ayuda at serbisyo at isang halimbawang sulat ng suporta ay nasa dulo ng fact sheet na ito.
Mga Reklamo sa Pangangasiwa
Ang Ikalawang Titulo ng ADA ay ipinatutupad ng U.S. Department of Justice (DOJ). Ang Section 504 ay maaaring ipatupad ng mga indibidwal na ahensya ng pederal, na maaaring may mga kaayusan para sa pagbabahagi ng pagpapatupad sa DOJ. Ang California Unruh Act, Disabled Persons Act and Government Code Section 11135 ay ipinatupad ng DFEH.
Kung naniniwala kang na-diskriminasyon ka, maaari kang maghain ng reklamo sa administrasyon sa DOJ sa ilalim ng pederal na batas, o sa DFEH sa ilalim ng batas ng estado. Ang mga reklamo sa Title II ay dapat na isampa sa DOJ sa loob ng 180 araw mula sa nangyari ang diskriminasyon. Ang mga reklamo ng DFEH ay dapat na isampa sa loob ng isang taon mula sa diskriminatipong pag-uugali. Ang impormasyon sa pakikipag-ugnay para sa DOJ at ang DFEH ay nasa ibaba.
Mga Reklamo ng DOJ:
U.S. Department of Justice
Civil Rights Division
950 Pennsylvania Avenue, N.W.
Disability Rights Section – 1425 NYAV
Washington, D.C. 20530
Online Filing: https://www.ada.gov/filing_complaint.htm
Telepono: (800) 514-0301
TTY: (800) 514-0383
Mga Reklamo ng DFEH:
Online Filing: https://www.dfeh.ca.gov/filing-a-complaint-online/
Telepono: (800) 884-1684
TTY: (800) 700-2320
Mail: Tumawag sa (800) 884-1684 at humiling ng naaangkop na form ng reklamo upang mag-print at bumalik. Mangyaring maglaan ng karagdagang oras para sa mail at pagproseso.
Ang iba pang mga ahensya ay maaari ring magkaroon ng hurisdiksyon upang marinig ang mga tukoy na uri ng mga reklamo patungkol sa mga pampublikong organisasyon. Halimbawa, nag-aalok ang California Victim Compensation Board ng bayad para sa mga biktima ng marahas na krimen.
Litigasyon
Ang mga paglabag sa mga batas na tinalakay sa itaas ay maaari ding ipatupad sa pamamagitan ng mga pribadong demanda. Mangyaring magkaroon ng kamalayan na ang mga batas ng mga limitasyon ay naghihigpit sa timeframe para sa pag-file ng paglilitis, at maaari kang mawalan ng mga paghahabol kung hindi ka kumilos sa loob ng naaangkop na batas ng mga limitasyon. Ang mga deadline na ito ay maaaring maging kasing liit ng dalawang taon mula sa petsa ng diskriminasyon.
Bukod pa rito, hinihiling ng Government Tort Claims Act na ang isang paghahabol sa gobyerno ay isampa sa loob ng anim na buwan mula sa isang diskriminasyong pangyayari bago magdala ng demanda para sa mga pinsala sa pera laban sa isang estado o lokal na nilalang ng gobyerno. Ang karagdagang impormasyon tungkol sa mga pag-angkin ng tort ay matatagpuan https://www.disabilityrightsca.org/publications/tort-claims-filing-claims-against-public-entities-under-the-california-tort-claims-act. Mangyaring tandaan na ang website na ito ay nag-uugnay sa form para sa mga paghahabol laban sa estado o ahensya ng estado o empleyado, na maaaring hindi mailapat sa iyong kaso. Ang iba pang mga pampublikong organisasyon ay maaaring magkaroon ng kanilang sariling form ng mga claim sa tort na magagamit sa kanilang website. Kung interesado kang magpatuloy sa paglilitis, dapat kang kumunsulta sa isang abugado sa lalong madaling panahon.
Kung naghahanap ka ng mas mababa sa $10,000 na mga pinsala sa pera, isa pang pagpipilian ay upang maghain ng isang kaso ng diskriminasyon sa Korte para sa Small Claims. Ang mga batas ng mga limitasyong tinalakay sa itaas ay mailalapat. Hindi ka maaaring gumamit ng abugado kung pupunta ka sa maliit na korte ng mga paghahabol. Narito ang isang link sa isang publikasyon ng Mga Karapatan sa Kapansanan sa California na nagpapaliwanag sa proseso ng paggamit ng Korte para sa Small Claims para sa mga kaso ng diskriminasyon: https://www.disabilityrightsca.org/publications/a-guide-to-small-claims-court-how-to-sue-if-a-business-or-landlord-discriminates
Halimbawa ng Sulat upang Humiling ng isang Makatuwirang Pagbabago o Mga Pantulong na Pantulong at Serbisyo
[Petsa]
Minamahal na [Pampublikong Organisasyon]:
Sumusulat ako upang humiling ng [makatuwirang mga pagbabago/
pantulong na ayuda at serbisyo] para sa aking [kapansanan/mga kapansanan].
Tumatanggap ako/nais makatanggap] ng mga serbisyo mula sa [Pampublikong Organisasyon]. Dahil sa aking kapansanan, kailangan ko ang sumusunod: [listahan ng mga pagbabag /pantulong na ayiuda at serbisyo]:
Ang aking [manggagamot/saykayatrista/sikologo/therapist/social worker/
occupational therapist/iba pang indibidwal (katulad ng nilarawan)] ay itinuring ang mga pagbabago/pantulong na ayuda at serbisyong kinakailangan sa ilaw ng aking kapansanan. Mangyaring tingnan ang kalakip na liham mula sa [pangalan ng doktor o propesyonal].
Kinakailangan ng batas ng pederal at estado na magbigay ng makatwirang mga pagbabago/pantulong na ayuda at serbisyo para sa mga taong may kapansanan ang mga pampublikong organisasyon. Mangyaring tumugon sa kahilingang ito ayon sa [petsa]. Huwag mag-atubiling makipag-ugnay sa akin sa [numero ng iyong telepono at/o e-mail address] kung mayroon kang anumang mga katanungan. Salamat.
Taos-puso,
[Ang pangalan mo]
[Ang iyong address]
Halimbawa ng Sulat ng Pagsuporta
[Petsa]
Minamahal na [Pampublikong Organisasyon]:
Ako ang [manggagamot/saykayatrista/sikologo/ therapist/social worker/
occupational therapist] para sa [Pangalan], at pamilyar sa [kanyang] kalagayan. [Si/Siya] ay may kapansanan na nagdudulot ng ilang mga limitasyon sa pagkilos. Kasama sa mga limitasyong ito [ilista ang mga limitasyon sa pagganap na nangangailangan ng hiniling na pagbabago/
pantulong na ayuda o serbisyo].
[Ang hiniling na pagbabago/pantulong na ayuda at serbisyo] ay kinakailangan para sa [Pangalan] upang [mag-apply para sa/magkaroon ng pantay na pag-access sa mga serbisyo at benepisyo ng] [pangalan ng Pampublikong Organisasyon]. [Ilarawan kung paano makakatulong ang pagbabago/pantulong na ayuda at serbisyo o suportahan ang indibidwal].
Salamat sa pagbibigay ng makatuwirang pagbabago na ito para sa [Pangalan].
Taos-puso,
[Pangalan at Pamagat]