Խտրականություն հաշմանդամություն ունեցող անձանց դեմ

1973թ. ընդունված Հաշմանդամություն ունեցող անձանց վերականգնման մասին օրենքի բաժին 504-ն արգելում է դաշնային կառավարությանը կիրառել աշխատանքային խտրականություն հաշմանդամության հիմքով: Խտրականություն է համարվում անհավասար վերաբերմունքը, հաշմանդամություն ունեցող աշխատակիցների նկատմամբ կիրառվող հակազդեցությունը և ճնշումը, ինչպես նաև գործատուի պայմանների, քաղաքականությունների կամ աշխատանքային պայմանների ողջամիտ ձևափոխությունների կատարումը («ողջամիտ հարմարությունների ստեղծումը»), որպեսզի ստեղծվեն աշխատակցի կամ դիմորդի հաշմանդամությանը համապատասխան հարմարություններ: Հարմարությունը կամ ձևափոխությունը համարվում են ողջամիտ առանձին իրավիճակից կամ աշխատանքի տեսակից կախված: Ողջամիտ հարմարություններն ու ձևափոխությունները չեն կարող չափից դուրս ծանրաբեռնել գործատուին (լինեն զգալի դժվարություն ներկայացնող կամ ծախսատար):  Ստորև ներկայացված են ողջամիտ հարմարություն պահանջող նամակի նմուշը և բուժող մասնագետի կողմից ներկայացվող աջակցության նամակի նմուշը:

Ստորև ներկայացված են որոշ ռեսուրսներ հաշմանդամության խտրականության և աշխատանքում ողջամիտ հարմարությունների ստեղծման վերաբերյալ ավելին իմանալու համար.

• ԱՄՆ Հավասար հնարավորությունների ապահովման հանձաժողովի (անգլ.՝ U.S. Equal Opportunity Commission, EEOC) կայքէջ. http://www.eeoc.gov/laws/types/disability.cfm
• Աշխատանքային հարմարությունների ցանցի կայքէջ՝ աշխատավայրում ողջամիտ հարմարությունների ստեղծման մասին տեղեկատվության համար. http://askjan.org
• Աշխատավայրում անվճար իրավական խորհրդատվության տրամադրման կայքէջ՝ ռեսուրսների և իրավական ներկայացուցիչ ունենալու վերաբերյալ. https://legalaidatwork.org/

Ինքնապաշտպանություն

Եթե կարծում եք, որ ձեր նկատմամբ կիրառվել է խտրականություն, կարող եք ներկայացնել վարչական պահանջ (կամ «մեղադրանք») Հավասար աշխատանքային հնարավորությունների ապահովման հանձնաժողովի (EEOC) տեղական գրասենյակին: Նախքան դաշնային դատարանին հաշմանդամության հիմքով խտրականություն կիրառելու համար դատական հայց ներկայացնելը դուք պետք է ներկայացնեք վարչական բողոք և EEOC-ից ստանաք «հայց ներկայացնելու իրավունք»:

Որպես դաշնային աշխատակից դուք պետք է խտրականության դեպքից հետո 45 օրվա ընթացքում դիմեք ձեր աշխատած գործակալությունում Հավասար աշխատանքային հնարավորությունների (EEO) գծով աշխատող խորհրդատուին: Հավասար աշխատանքային հնարավորությունների գծով աշխատող խորհրդատուն ձեզ հնարավորություն կտա մասնակցել Հավասար աշխատանքային հնարավորությունների վերաբերյալ խորհրդատվությանը կամ Վեճերի լուծման այլընտրանքային ծրագրին: Եթե չեք կարողանում կարգավորել վեճը այս տարբերակներից որևէ մեկով, դուք ունեք 15 օր EEO-ի գրասենյակին պաշտոնական բողոք ներկայացնելու համար: Այս գործընթացի մասին առավել մանրամասն կարելի է գտնել այստեղ. https://www.eeoc.gov/federal/fed_employees/complaint_overview.cfm

Դատական հետաքննություն

Վերևում նշված օրենքների խախտումները կարող են քննվել նաև մասնավոր դատական հայցերի միջոցով: Խնդրում ենք տեղյակ լինել, որ գործում են վաղեմության ժամկետներ, որոնք սահմանափակում են դատական քննության համար հայցի ներկայացման ժամկետները, և դուք հավանական է կորցնեք հայց ներկայացնելու հնարավորությունը, եթե չդիմեք այդ վաղեմության ժամկետների ընթացքում: Եթե հետաքրքրված եք դատական հետաքննությամբ, դուք պետք է հնարավորինս շուտ խորհրդակցեք փաստաբանի հետ:

Ողջամիտ հարմարություն պահանջելու դիմումի նմուշ

[Ամսաթիվ]

Հարգելի [________],

Ես դիմում եմ Ձեզ իմ հաշմանդամության/հաշմանդամությունների համար ողջամիտ հարմարություն(ներ) ապահովելու խնդրանքով: Ես [գործակալության անվանում] [աշխատակիցն եմ/դիմում եմ պաշտոնի համար]:  Իմ հաշմանդամության համար ինձ անհրաժեշտ են հետևյալ հարմարությունները. [հարմարությունների թվարկում]:   Իմ [բժիշկը/հոգեբույժը/հոգեբանը/թերապևտը/սոցիալական աշխատողը/մասնագիտական հիվանդությունների բժիշկը/այլ անձ (նկարագրել)] այս հարմարությունները/ձևափոխությունները համարել է անհրաժեշտ իմ հաշմանդամության համար:  Կից ներկայացնում եմ [բժշկի կամ մասնագետի անունը]-ի նամակը:

Դաշնային և նահանգային օրենքով պահանջվում է, որ գործատուները հաշմանդամություն ունեցող աշխատակիցների և դիմորդների համար ստեղծեն հարմարություններ: Խնդրում եմ պատասխանել այս դիմումին մինչև [ամսաթիվ]-ը: Հարցեր ունենալու դեպքում ինձ հետ կարող եք կապվել [նշեք ձեր հեռախոսահամարը և/կամ էլ. փոստի հասցեն]:  Շնորհակալություն:

Հարգանքով,

[ձեր անունը]
[ձեր հասցեն]

Աջակցող նամակի նմուշ

[Ամսաթիվ]

Հարգելի [________],

Ես հանդիսանում եմ [անուն, ազգանուն]-ի [բժիշկը/հոգեբույժը/հոգեբանը/թերապևտը/սոցիալական աշխատողը/մասնագիտական հիվանդությունների բժիշկը] և ծանոթ եմ նրա առողջական վիճակին:  [Նա] ունի այնպիսի հաշմանդամություն, որը պատճառում է որոշակի ֆունկցիոնալ սահմանափակումներ:  Այդ սահմանափակումներն են՝ [թվարկել դիմումի մեջ նշված հարմարությունը պահանջող ֆունկցիոնալ սահմանափակումները]:

[Պահանջվող հարմարությունն] անհրաժեշտ է [անուն, ազգանուն]-ի համար, որպեսզի նա [գործատու]-ի մոտ [աշխատի/դիմի աշխատատեղի համար]:  [Նկարագրել, թե հարմարությունն ինչպես է օգնելու կամ օժանդակելու տվյալ անձին]:

Շնորհակալություն [անուն, ազգանուն]-ի համար այս ողջամիտ հարմարությունն ապահովելու համար:

Հարգանքով`