ហេតុអ្វីបានជាត្រូវប្រើ​តុលាការសម្រាប់​ដោះស្រាយការទាមទារសំណងតិចតួច ដើម្បីប្តឹងរឿងការ រើសអើង?

ប្រសិនបើមុខជំនួញ ឬម្ចាស់ផ្ទះជួលរើសអើងចំពោះអ្នក ដោយសារអ្នកមាន​ពិការភាពជាប់ខ្លួន អ្នកអាច​ប្តឹងពួកគេទៅកាន់តុលាការសហព័ន្ធ ឬតុលាការ​រដ្ឋ ឬមួយអ្នកអាចប្តឹងបណ្តឹងរដ្ឋបាលទៅកាន់​រដ្ឋបាល​សហព័ន្ធ ឬភ្នាក់ងាររបស់រដ្ឋ ។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើការប្តឹងទាមទារសំណងរបស់អ្នក​មានតម្លៃ $10,000 ឬតិចជាងនេះ អ្នកអាចប្តឹងទៅកាន់​តុលាការសម្រាប់​ដោះស្រាយ​ការទាមទារសំណងតិចតួច ។

ដំណើរការបណ្តឹងទាមទារសំណងតិចតួច មានភាពរហ័ស ហើយ​ថោក ។ បទបញ្ញត្តិរបស់វាមានភាពងាយស្រួលហើយសាមញ្ញ ។ ហើយអ្នកមិន​ចំាបាច់​ត្រូវការ​មេធាវីឡើយ ។

សូមប្រើកូនសៀវភៅនេះ ដើម្បីសិក្សាអំពី៖​ 

• តើច្បាប់មួយណាការពារអ្នក?
• របៀបប្តឹងទៅកាន់តុលាការសម្រាប់ដោះស្រាយការទាមទារសំណងតិចតួច
• សំណុំបែបបទរបស់តុលាការដែលអ្នក​ត្រូវការសម្រាប់សំណុំរឿងទាមទារសំណងតិចតួចរបស់អ្នក

តើច្បាប់មួយណាការពារខ្ញុំ?

ច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ាបានចែងថា ប្រសិនបើ​មុខ​ជំនួញណាមួយបើកបម្រើសម្រាប់សាធារណៈ​ជនទូទៅដូចជា​ភោជនីយដ្ឋាន សណ្ឋាគារ ឬការិយាល័យ​វេជ្ជសាស្រ្ត មានការរើសអើងចំពោះអ្នកដោយសារអ្នកមាន​ពិការភាព​ជាប់ខ្លួន អ្នកអាច​ប្តឹងទារសំណង​ពីពួកគេបាន ។  ច្បាប់សហព័ន្ធដែលហៅថា ក្រមជនពិការអាមេរិកាំង(ADA, American with Disabilities Act) ក៏ជាច្បាប់​ដែល​ការ​ពារ​អ្នក​ដែរ ។

តើច្បាប់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា​ជាអ្វី?

មានច្បាប់ធំៗចំនួនបីរបស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា​ដែល​ការពារអ្នក ៖

• វគ្គទី 51 នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ក្រមសិទ្ធិពលរដ្ឋអ៊ុនរុ (California Civil Code [-the Unruh Civil Rights Act]) ជាច្បាប់សម្រាប់​ការពារអ្នក ប្រសិនបើមុខជំនួញណាមួយប្រព្រឹត្តចំពោះអ្នកមិនបានពេញលក្ខណៈដូចដែលប្រព្រឹត្តចំពោះអ្នកដទៃដែលមិនមានពិការភាព1 ។
• វគ្គទី 54.1 ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ជាច្បាប់សម្រាប់​ការពារអ្នក ប្រសិនបើមុខជំនួញណាមួយ ធ្វើឲ្យអ្នក​ពិបាកចូលទៅកាន់ ឬពិបាកដើរនៅតាមបរិវេណសាធារណៈ (ដូចជាធ្វើទ្វារឬបន្ទប់អនាម័យដែលអ្នកពិបាកចូល) ។ នៅក្នុងវគ្គនេះ ច្បាប់នេះក៏ការពារអ្នកផងដែរ ប្រសិនបើមុខជំនួញណាមួយ ​បញ្ឈប់អ្នក​មិនឲ្យប្រើទំនិញ ឬសេវាកម្មរបស់ពួកគេ ដោយសារអ្នកមាន​ពិការភាពជាប់ខ្លួន ។ ឧទាហរណ៍ ៖  គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នក​ប្រើ​សត្វសម្រាប់ជួយបម្រើអ្នក ឬគេមិនផ្តល់ឲ្យអ្នក​នូវសេវាកម្ម​ដែលមាន​ភាព​ដូចគ្នាទៅនឹងអ្វី​ដែល​អតិថិជន​ដទៃ​អាច​ទទួលបាន ។  នៅក្នុងវគ្គនេះ ច្បាប់នេះក៏បានហាមមិនឲ្យ​ម្ចាស់​ផ្ទះជួល និងអ្នកផ្តល់​សេវាកម្ម​ទីជម្រកដទៃទៀត រើសអើងចំពោះអ្នក ដោយសារពិការភាព2របស់អ្នកដែរ ។
• ក្រមយុត្តិធម៌ការងារ និងទីជម្រក  (FEHA, Fair Employment and Housing Act) បានចែងថាគឺជាអំពើខុសច្បាប់ចំពោះម្ចាស់ផ្ទះណាដែល​រើសអើង ឬធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនរណាម្នាក់ដោយសារពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ សាសនា ភេទ ទំនោរផ្លូវភេទ ជាតិសាសន៍កំណើត ដូនតា ស្ថានភាពគ្រួសារប្រភពប្រាក់​ចំណូល ឬពិការភាព3 ។

អ្នកអាច​ប្តឹងមុខជំនួញ ឬអង្គការដទៃទៀតដែលបើកបម្រើ​សាធារណៈជន ឬអ្នកផ្តល់​សេវាកម្ម​ជម្រកស្នាក់នៅ (ឬនិយោជិករបស់គេ) ចំពោះការ​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​ច្បាប់ទាំងនេះ ។

តើ​អ្វីជាច្បាប់សហព័ន្ធ?

ក្រម ADA  ជាពិសេស Title III មិនអនុញ្ញតឲ្យមុខជំនួញដែលបើកបម្រើសាធារណៈជន (ដូចជា​ភោជនីយដ្ឋានសណ្ឋាគារ ហាងលក់គ្រឿងទេស ហាងលក់រាយ និងប្រព័ន្ធគមនាគមន៍ដែល​គ្រប់គ្រងដោយ​វិស័យឯកជន) រើសអើងចំពោះអ្នក​ដោយសារ​ពិការភាព​របស់អ្នកឡើយ ។  Title III នៃក្រម ADA ក៏បានតម្រូវឲ្យមុខជំនួញទាំងអស់នេះ ត្រូវបង្កភាពងាយស្រួលដល់បុគ្គលដែលមានពិការភាព4  ។​ Title II នៃក្រម ADA មាន​ភាពតម្រូវ​​ស្រដៀងគ្នាចំពោះ​សេវាកម្ម និងទីកន្លែងដែល​ផ្តល់ជូនដោយ​រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាល​មូលដ្ឋាន ។5

ក្រមផ្តល់ទីជម្រកសមរម្យ  (FHA, Fair Housing Act) ជាច្បាប់ដែលការពារអ្នក​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​ ​រើសអើង ក្នុងការជួល និងការទិញផ្ទះ6 ។  ក្រម FHA បានចែងថា សកម្មភាពរើសអើងមានរួមបញ្ចូលនូវការបដិសេធ​មិនព្រម​ធ្វើ​ការ​សម្រួល​សមរម្យ​ចំពោះ​បទបញ្ញត្តិ ការអនុវត្ត ឬទម្រង់ការ នៅពេលដែល​វាមានភាពចំាបាច់ដើម្បី​ជួយឲ្យបុគ្គលដែលមានពិការភាព​ជាប់ខ្លួន​អាច​ទទួល​បាន​ឱកាសស្មើភាពគ្នា ដើម្បី​ប្រើ និងរីករាយ​ចំពោះលំនៅដ្ឋាន dwelling.7  ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ក្រម FHA តម្រូវឲ្យ​ម្ចាស់ផ្ទះជួល អនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការកែសម្រួល​សមរម្យ​​ចំពោះ​បរិវេណ​ទីធ្លារបស់ខ្លួន និងបទបញ្ញត្ត (នៅពេលចាំបាច់ដើម្បី​ផ្តល់​ឱកាស​ស្មើភាពគ្នាលើការប្រើ និងរីករាយចំពោះលំនៅដ្ឋាន8) ។

តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច​ប្រសិនបើមុខជំនួញ​របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ប្រព្រឹត្តរំលោភចំពោះក្រមជនពិការ​អាមេរិកាំង  (ADA, Americans with Disabilities Act)? 

ច្បាប់​របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកប្តឹងបាន ប្រសិនបើមានការប្រព្រឹត្តបំពានចំពោះក្រម ADA បើទោះបីជាក្រម ADA គឺជាច្បាប់9 របស់សហព័ន្ធក៏ដោយ ។

មុខជំនួញមួយប្រព្រឹត្តបំពានច្បាប់ ADA ប្រសិនបើមុខជំនួញនោះ ៖

• មិនបានផ្តល់ឲ្យអ្នក​នូវ​ការប្រើប្រាស់ស្មើភាពគ្នា និងពេញលេញចំពោះទំនិញ សេវាកម្ម ទីកន្លែង និងឯកសិទ្ធិ​របស់ខ្លួន ឬ
• ឲ្យអ្នកប្រើ​ទីកន្លែងផ្សេង ឬដាច់ដោយឡែកពីគេ (ប្រសិនបើ​គេមិនបានធ្វើដូច្នេះ ដើម្បី​ធានាថាអ្នក​អាចទទួលបានទំនិញ និងសេវាកម្ម ដូចគ្នាចំពោះអ្វី​ដែលគេផ្តល់ជូនដល់​មនុស្សដទៃទេនោះ) ឬ
• ប្រើអ្នកម៉ៅការ ឬនិយោជិក ដែលមានការរើសអើងចំពោះអ្នក ដោយសារអ្នកជាជនពិការ ។

សម្រាប់ព័ត៌មាន​បន្ថែមស្តីអំពីច្បាប់ ADA សូមចូលទស្សនាវ៉ិបសៃត៍របស់ក្រសួងយុត្តិធម៌សហរដ្ឋអាមេរិក (U.S. Department of Justice) ដែលធ្វើឡើងដើម្បីច្បាប់ ADA (www.ada.gov) ឬទាក់ទងមកកាន់អង្គការDisability Rights California ។

តើច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា គិតថាលក្ខណៈដូចម្តេចដែលចាត់ទុកថា “ពិការភាព” (disability)?

ច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ការពារពលរដ្ឋពីការរើសអើង ដោយសារពិការភាពរាងកាយ ឬខួរក្បាលពិតប្រាកដ ឬការយល់ឃើញថាមានពិការភាព ដែលធ្វើឲ្យពិបាក​10  សម្រេច​បានសកម្មភាពចម្បង​ក្នុង​ជីវិត ។ ត្រង់នេះ​មាន​រួមបញ្ចូលនូវ ពិការភាព​រាងកាយ និងខួរក្បាល ដូចជា តែក៏មិន​កំណត់​តែចំពោះ ៖ ជម្ងឺរ៉ាំរ៉ៃ ឬជម្ងឺដែល​កើត​ឡើង​ជាតំណាក់ៗ ដូចជាមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍ រលាកថ្លើម ស្កន់ ប្រកាច់ ទឹកនោមផ្អែម ធ្លាក់​ទឹកចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ ខូចស្មារតីរោគម្យ៉ាងដែលធ្វើឲ្យសរសៃប្រសាទខូចខាត បណ្ដាលឲ្យអវយវៈទន់ និងជម្ងឺបេះដូង ។

តើ​គេតម្រូវឲ្យមុខជំនួញនោះធ្វើការកែសម្រួលចំពោះអ្វីដែលខ្ញុំត្រូវការ​ ដោយសារពិការភាព​របស់ខ្ញុំ​ដែរឬទេ?

ប្រហែលជាការតម្រូវ ។  ក្រម ADA បានចែងថា មុខជំនួញនានា​អាច​ត្រូវ​ផ្តល់​ជំនួយ​ដល់អ្នក ដោយការ​ផ្តល់ជូនឧបករណ៍ ឬបច្ចេកវិជ្ជាផ្សេងៗ រុះរើឧបសគ្គ ផ្តល់ជូនអ្នកបកប្រែភាសាសញ្ញាដែលមាន​សមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ ឬធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ​ចំពោះរបៀបប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួន ដើម្បីឲ្យអ្នកអាចមានឱកាសស្មើភាពគ្នាចំពោះការប្រើប្រាស់ទំនិញ និងសេវាកម្មរបស់ខ្លួន ។  តែច្បាប់បានចែងថា ឧបករណ៍ជំនួយ និងការកែសម្រួលទាំងអស់នេះ មិនត្រូវមានតម្លៃថ្លៃជ្រុលពេកចំពោះមុខជំនួញ ដោយគិតធៀបនឹងទ្រព្យធនរបស់ជំនួញនោះ ហើយជាពិសេសគឺចំពោះទ្រព្យធនរបស់ក្រុមហ៊ុនមេ ។ ឬមិនត្រូវឲ្យមាន​ការកែប្រែលក្ខណៈមូលដ្ឋាននៃមុខជំនួញ។ business.11  ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ស្ថានភាព​បែបនេះ ហាក់ដូចជា​មិន​ងាយ​កើតឡើងឡើយ ។ ក្រុមហ៊ុនក៏ប្រហែលជាមិនចំាបាច់ត្រូវផ្តល់​ការសម្រួលណាមួយដែលសមរម្យឡើយ ប្រសិនបើអ្នកដែលស្នើសុំឲ្យមានការ​សម្រួល បង្កការគម្រាមកំហែងដោយផ្ទាល់ចំពោះសុខភាព ឬសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកដទៃ ដែលមិនអាចបំបាត់ ឬកាត់បន្ថយបាន ដោយការ​ផ្តល់ជូននូវការសម្រួលដែលសមរម្យ។ accommodations.12

តើខ្ញុំអាចប្តឹង ក្រុមហ៊ុនណាមួយក៏បាននៅក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ាដែរឬទេ?        

អាច​ប្តឹងបាន ។  អ្នកអាចប្តឹង “ក្រុមហ៊ុនឯកជនណាមួយក៏បាន whatsoever.”13  ត្រង់នេះមានន័យថា ក្រុមហ៊ុនណាក៏ដោយ ឲ្យតែបើកបម្រើសាធារណៈជន  ឧទាហរណ៍ គឺបូករួមទាំង ៖

ភោជនីយដ្ឋាន ហាងលក់ទំនិញ សាលមហោស្រព ទូរ ATM ស្ថានីយសាំង

• មន្ទីរពេទ្យ គ្លីនិក និងការិយាល័យគ្រូពេទ្យ ព្រមទាំងការិយាល័យមេធាវី
• យន្តហោះ រថភ្លើង ឡានក្រុង និងនាវាកំសាន្ត (ចំពោះយន្តហោះ យើងប្រើ​ច្បាប់ផ្សេង)
• សាលារៀនឯកជន ភ្នាក់ងារទទួលក្មេងចិញ្ចឹម និងក្រុមហ៊ុនផ្តល់សេវាកម្មទូរស័ព្ទ ការតភ្ជាប់សម្រាប់មនុស្សថ្លង់ (TDD, Telecommunications device for the deaf) និងទូរស័ព្ទ​សម្រាប់​មនុស្ស​ខ្វាក់ (TTY, Teletype Terminal) 
• ក្លិបសុខភាព សួនកំសាន្ត ឬកន្លែងលំហែកាយ ។
• សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ ម៉ូតែល ឬទីកន្លែងស្នាក់នៅដទៃទៀត (លើកលែងតែកន្លែងដែល​មានបន្ទប់ស្នាក់នៅតិចជាងប្រាំបន្ទប់ ហើយម្ចាស់​រស់នៅទីនោះដែរ)

អ្នកមិន​អាចប្តឹងមុខជំនួញដែលប្រកបមុខរបរដូចជាក្លិប​ឯកជនសុទ្ធសាធ ឬអង្គការ14  សាសនា​បានឡើយ ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បើក្លិបទាំងអស់នោះតម្រូវឲ្យ​មានសមាជិកភាព បើគិតតាមច្បាប់គឺមិនមានន័យថា​ជាក្លិបឯកជនសុទ្ធសាធឡើយ ។ ជាទូទៅ ដើម្បីឲ្យខ្លួនអាច​ស្ថិតនៅក្រៅក្រម ADA ក្លិបនោះ​ត្រូវជាក្លិបមិនមែនសម្រាប់​រកកម្រៃ បើកបម្រើសេវាកម្ម​សម្រាប់តែភ្ញៀវ និងសមាជិករបស់ខ្លួន ហើយមិនអាច​ទទួល​រៀបចំ​កម្មវិធី​សាធារណៈដូចជា​កម្មវិធីប្រកួតប្រជែង កិច្ចការ​សហគមន៍ ឬសកម្មភាពរៃអង្គាសប្រាក់​ផ្នែកនយោបាយឡើយ ។

តើការសម្រួលសមហេតុផលអ្វីដែលក្រុមហ៊ុនត្រូវធ្វើ?

ផ្តល់ឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មជំនួយ

បើអ្នកមានពិការភាព​ជាប់ខ្លួន ក្រុមហ៊ុនឯកជន​ត្រូវ​ចាត់វិធានការណ៍ដែលចំាបាច់ដើម្បី​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយអ្នកឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព ដូចអ្វីដែលខ្លួនទាក់ទងជាមួយនឹង​អ្នកដទៃដែរ ។ ត្រង់នេះ គឺមានន័យថា​អ្នកមានសិទ្ធិទទួលបានការទំនាក់ទំនងផ្ទាល់មាត់ និងទំនាក់ទំនងជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ដូចអ្នកដទៃដែរ ។

បើអ្នក​ត្រូវការ​ឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មជំនួយ ដើម្បីទាក់ទងឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ក្រុមហ៊ុននោះត្រូវតែ​ផ្តល់វាឲ្យអ្នកដោយឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មទាំងនោះមានដូចជា ៖

• អ្នកបកប្រែភាសាសញ្ញាដែលមាន​សមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់
• សេវាកម្ម​ចម្លងសម្លេងទៅជាអក្សរដូចជា CART (ការចម្លងពាក្យដែលនិយាយទៅជាអក្សរក្នុងពេលតែមួយ- Captioned audio realtime transcription) 
• ឧបករណ៍ជំនួយក្នុងការ​ស្តាប់
• អ្នក​កត់ត្រា
• អ្នកអានដែលមាន​សមត្ថភាព
• អត្ថបទដែលថតជាសម្លេង​ និង
• ឧបករណ៍ពុម្ពអក្សរសម្រាប់មនុស្សពិការភ្នែក
• សម្ភារៈអេឡិចត្រូនិក
• សម្ភារៈលាយល័ក្ខណ៍អក្សរក្នុងទម្រង់ដែលអ្នកងាយយល់/ប្រើប្រាស់

ឧទាហរណ៍ មន្ទីរពេទ្យត្រូវ​ផ្តល់​អ្នកបកប្រែភាសាសញ្ញា ឬការចម្លងសម្លេងតាមពាក្យនិយាយទៅជាអក្សរក្នុងពេលតែមួយ ដើម្បីទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកជម្ងឺដែលពិបាកស្តាប់ ។ (ការចម្លងសម្លេងតាមពាក្យនិយាយទៅជាអក្សរក្នុងពេលតែមួយ គឺជាពេលដែលពាក្យដែលកំពុងតែនិយាយត្រូវបានបង្ហាញជាអក្សរនៅលើ​អេក្រង់) ។  សាលារៀនឯកជនត្រូវផ្តល់ដល់សិស្សពិការភ្នែកនូវសម្ភារៈក្នុងទ្រង់ទ្រាយផ្សេងៗដូចជា ទម្រង់អេឡិចត្រូនិកនៃសម្ភារៈជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ឬកាសែតអាត់សម្លេង ឬជាវីដេអូ15 ។

ការសម្រួល/ការកែតម្រូវដែលសមហេតុផល

ជំនួញឯកជន​ដែលបើក​បម្រើសាធារណៈជន និងអ្នកផ្តល់​សេវាកម្ម​ជម្រក​ស្នាក់នៅ ត្រូវតែធ្វើការកែប្រែគោលនយោបាយ ការអនុវត្ត និងទម្រង់ការរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើ​ត្រូវការឲ្យ​មនុស្សពិការប្រើសេវាកម្ម និងជម្រកស្នាក់នៅ16  ។ ឩទាហរណ៍ មុខជំនួញមួយ អាចត្រូវធ្វើការលើកលែង​ចំពោះគោលនយោបាយ “ហាមនាំសត្វចិញ្ចឹមចូល” របស់ខ្លួន ចំពោះសត្វសម្រាប់បម្រើជនពិការ ឬធនាការធំៗអាចត្រូវផ្តល់ម៉ាស៊ីន ATM ដោយមានលក្ខណៈពិសេសចំពោះការប្រើប្រាស់ ដូចជាអក្សរសម្រាប់មនុស្សពិការភ្នែក ឬការផ្តល់នូវខ្ទង់សម្រាប់ចុចដែលអាចប្តូរជាសម្លេងសម្រាប់អានព័ត៌មាននៅលើអេក្រង់ ។

បើអ្នកចង់ធ្វើការកែប្រែលក្ខណៈរូប (ដូចជាជណ្តើរជម្រាល ឬបង្កាន់ដៃជណ្តើរ) ចំពោះ​ផ្ទះល្វែង ឬផ្ទះជួលរបស់អ្នកម្ចាស់ផ្ទះជួលត្រូវតែអនុញ្ញាតឲ្យអ្នក​ធ្វើការកែសម្រួល ឲ្យតែការសម្រួលនោះត្រូវបានធ្វើឡើងដោយ​ត្រឹមត្រូវ ។  ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងករណីភាគច្រើន អ្នកត្រូវទទួលខុសត្រូវលើការ​ចំណាយចំពោះការកែសម្រួលនោះ17 ។  

តើក្រុមហ៊ុនមុខជំនួញអាចទារថ្លៃពីខ្ញុំចំពោះការចំណាយលើការ​កែសម្រួល​ដែរឬទេ?

ទេ ។  មុខជំនួញដែលបើកបម្រើសាធារណៈជន មិនអាច​ទារថ្លៃពីអ្នក​សម្រាប់​ការកែសម្រួល ឬការកែតម្រូវដែលសមហេតុផល នៅក្នុងគោលនយោបាយ ការអនុវត្ត ឬទម្រង់ការដែល​ចំាបាច់​របស់ពួកគេដោយសារតែពិការភាព18  របស់អ្នកទេ ។ ឧទហារណ៍ ក្រុមហ៊ុនមួយមិនអាចទារថ្លៃពីអ្នក ចំពោះការ​អនុញ្ញាតឲ្យសត្វបម្រើ ឬអ្នកមើលថែទាំផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកចូលមកកាន់បរិវេណពាណិជ្ជកម្មឡើយ ។

តើមុខជំនួញដែលបើកបម្រើសាធារណៈជន ឬអ្នកផ្តល់​សេវាកម្មទីជម្រក ដូចជាម្ចាស់ផ្ទះជួលជាដើម ត្រូវតែធ្វើការកែសម្រួល/ការកែតម្រូលដែលត្រូវការទាំងអស់មែនទេ?

ទេ ។ មុខជំនួញដែលបើកបម្រើ​ដល់​សាធារណៈជន ឬអ្នកផ្តល់​សេវាកម្ម​ទីជម្រក ដូចជា​ម្ចាស់ផ្ទះជួល មិនចំាបាច់​ផ្តល់​ការកែសម្រួលដែលអាចនឹង ៖

• កែប្រែ​លក្ខណៈ​មូលដ្ឋាននៃជំនួញ (ការប្រែប្រួលមូលដ្ឋានគ្រឹះ) ឬ
• បង្កឲ្យមាន​បន្ទុកធ្ងន់ធ្ងរ (ភាពពិបាក ឬការចំណាយធ្ងន់ធ្ងរ) ។

បើទោះបីជាមុខជំនួញ ឬអ្នកផ្តល់​សេវាកម្មទីជម្រក មិនចំាបាច់ត្រូវធ្វើការកែសម្រួល ដោយ​សារ​​​មូលហេតុបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុ ឬការកែប្រែមូលដ្ឋានគ្រឹះក៏ដោយ ក៏ខ្លួនត្រូវតែព្យាយាមស្វែងរក ឬធ្វើការកែសម្រួលណាមួយ ដែលមានប្រយោជន៍​ចំពោះអ្នក ។

ម្ចាស់មុខជំនួញ ឬអ្នកផ្តល់​សេវាកម្ម​ទីជម្រក មិនចំាបាច់ផ្តល់​បច្ចេកវិជ្ជាដែលមានភាពជឿនលឿនខ្លាំងបំផុតឡើយឲ្យតែ​បច្ចេកវិជ្ជាដែលពួកគេផ្តល់ឲ្យនោះ​អាចមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុង​ការ​ទំនាក់ទំនង ។ ក្នុងការ​សម្រចថាតើឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មជំនួយណាដែលត្រូវការសម្រាប់​ការទំនាក់ទំនង​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធិភាព តាមច្បាប់គឺយើងត្រូវពិចារណា​អំពី​លក្ខណៈ​នៃពិការភាប​របស់អ្នក គិតអំពីឧបករណ៍ និងសេវាកម្មដែលមាន ព្រមទាំងគិតអំពីរយៈពេល និងភាពសាំញ៉ាំនៃទំនាក់ទំនង19 ។

តើវាអាចត្រឹមត្រូវ​តាមច្បាប់ដែរឬទេ សម្រាប់​មុខជំនួញបើកបម្រើសាធារណៈជន តែបដិសេធមិនឲ្យខ្ញុំប្រើទំនិញ ឬសេវាកម្មរបស់គេ ដោយសារតែពិការភាពរបស់ខ្ញុំ?

ពេលខ្លះ​គឺជារឿងត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ តែវាមិន​ងាយ​មានទេ ។  ក្រម ADA បានចែងថា ជំនួញឯកជន អាចបដិសេធមិនឲ្យអ្នក​ប្រើទំនិញ និងសេវាកម្មរបស់ខ្លួន បើអ្នកគឺជាមនុស្សដែលបង្កការគម្រាមកំហែងដោយផ្ទាល់​ចំពោះ​សុខភាពនិងសុវត្ថិភាព​របស់​មនុស្សដទៃ ។  ត្រង់នេះ ត្រូវបានគេកំណត់ថាវាជាគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរចំពោះសុខភាពឬសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកដទៃ20  ។ ដើម្បីកំណត់ថាតើអ្នក​បង្កឲ្យមាន​ការគម្រាមកំហែងដោយផ្ទាល់ចំពោះអ្នកដទៃដែរឬទេ ម្ចាស់មុខជំនួញត្រូវពិនិត្យមើលករណីរបស់អ្នកជាពិសេស និងធ្វើការវិនិច្ឆ័យ​សមហេតុផល ដោយអាស្រ័យលើស្ថានភាព​របស់​អ្នក ។  ម្ចាស់មុខជំនួញត្រូវតែពិចារណា​ចំពោះ​វិជ្ជាពេទ្យបច្ចុប្បន្ន ឬប្រើ​ភស្តុតាងជាសត្យានុម័តិដែលមាន ដែលពិចារណាទៅលើ ៖

• លក្ខណៈ ថិរវេលា និងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃគ្រោះថ្នាក់
• តើវាអាចមានឱកាសបង្កឲ្យមាន​គ្រោះថ្នាក់ដែរឬទេ និង
• ថាតើ​ការកែតម្រូវសមហេតុផល ឬការផ្តល់ឧបករណ៍ជំនួយ អាចជួយកាត់បន្ថយ ឬអាចលុបបំបាត់គ្រោះថ្នាក់21ឬទេ។

តើវាអាចត្រឹមត្រូវ​តាមច្បាប់ឬទេ ដែលគេបដិសេធ ឬបណ្តេញខ្ញុំចេញពីទីជម្រក ដោយសារពិការភាព​របស់ខ្ញុំ?

ជាទូទៅ គេមិនអាចបដិសេធមិនឲ្យអ្នក​ស្នាក់នៅចំពោះបន្ទប់ដែលនៅទំនេរ ដោយសារពិការភាព22  របស់អ្នកទេ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ស្រដៀងគ្នា​ទៅនឹង​មុខជំនួញ​បើក​បម្រើ​សាធារណៈជនដែរ អ្នកផ្តល់​សេវាកម្ម​ទីជម្រកអាចបដិសេធ​មិន​ផ្តល់​បន្ទប់ឲ្យអ្នក ឬបណ្តេញអ្នកចេញ ប្រសិនបើ​ពិការភាព​របស់អ្នក​បណ្តាលឲ្យអ្នក​ជាមនុស្សបង្កភាពគម្រាមកំហែងដោយផ្ទាល់ចំពោះសុខភាព និងសុវត្ថិភាព​អ្នកដទៃ ដោយមាន ឬមិនមានការសម្រួល23 ដែលសម​ហេតុផល ។

របៀបប្តឹងទៅកាន់តុលាការចំពោះការប្តឹងទារសំណង​តិចតួច

វគ្គនេះ នឹងជួយអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹង ៖

• មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការប្តឹងទាមទារសំណងតិចតួច​(Small Claims Court Basics)
• របៀបចាប់ផ្តើមរៀបចំសំណុំរឿង
• ត្រៀមខ្លួនរួចរាល់​ដើម្បី​ឡើងតុលាការ
• ក្រោយសវនាការ
• តើអ្នកត្រូវការ​ជំនួយថែមទៀតទេ?

មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការប្តឹងទាមទារសំណងតិចតួច

តើអ្វីជាតុលាការ​សម្រាប់​កាត់ក្តីបណ្តឹងទាមទារសំណងតិចតួច?

តុលាការ​សម្រាប់​កាត់ក្តីបណ្តឹងទាមទារសំណងតិចតួច គឺជាតុលាការពិសេស ដែលអាចដោះស្រាយ​វិវាទបានលឿននិង​មាន​ការ​ចំណាយតិច ។ បទបញ្ញត្តិរបស់វាមានភាពងាយស្រួល ហើយសាមញ្ញ ។  អ្នកដាក់ពាក្យប្តឹងគេហៅថាដើមបណ្តឹង (Plaintiff) ។ អ្នកដែលត្រូវគេចោទប្រកាន់គឺជាចុងចោទ (Defendant) ។24

តើខ្ញុំអាចដាក់ពាក្យប្តឹងស្តីអំពីការ​រើសអើងទៅកាន់ តុលាការ​សម្រាប់ ​កាត់ក្តីបណ្តឹងទាមទារសំណងតិចតួចបានដែរឬទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  អ្នកអាច​ដាក់ពាក្យប្តឹងប្រឆាំងនឹង​ម្ចាស់​មុខ​ជំនួញណាមួយ (និង/ឬ និយកជិកនៃម្ចាស់មុខជំនួញនោះ) ចំពោះការ​ប្រព្រឹត្តបំពាន​ច្បាប់​សហព័ន្ធ ដូចជាក្រម ADA ឬក្រមយុត្តិធម៌ជម្រកស្នាក់នៅ (Fair Housing Act) ឬច្បាប់ណាមួយរបស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ាដែល​ការពារអ្នកចំពោះការ រើសអើង ។

ចំណាំ ៖ សំគាល់៖ អ្នកអាចដាក់ពាក្យប្តឹងដាច់ដោយឡែកទៅលើ​ម្ចាស់​មុខជំនួញណាដែល​ប្រព្រឹត្តល្មើស​ច្បាប់នីមួយៗ​របស់​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា តែអ្នកអាចទទួលបានប្រាក់សំណង25 តែមួយប៉ុណ្ណោះ ។

តើខ្ញុំអាចស្នើសុំអ្វីបាននៅក្នុងតុលាការសម្រាប់កាត់ក្តីការទាមទារសំណងតិចតួច?

សំណងជាប្រាក់ ។ បើអ្នកដាក់ពាក្យប្តឹងមកកាន់​តុលាការ​សម្រាប់​កាត់​ក្តីទាមទារសំណងតិចតួច អ្នកអាចស្នើសុំបានតែសំណងជាប្រាក់ប៉ុណ្ណោះ ។

តើខ្ញុំអាចទារសំណងជាប្រាក់​បានប៉ុន្មាន?

អ្នកអាចស្នើសុំ “ប្រាក់សំណង” (award) ដែលមានចំនួនបី (3) ដង ច្រើនជាការខាតបង់​ពិតប្រាកដ​របស់អ្នក ឬចំនួន$4,000 គឺយកមួយណា​ដែល​ច្រើនជាង ។  ដូច្នេះ បើតុលាការនេះ​យល់ស្របថា អ្នកត្រូវ​បានគេ ​រើសអើងយ៉ាងហោចណាស់​អ្នកគួរទទួល​បានសំណង​ចំនួន $4,00026 ។

អ្នក​មិន​អាច​ស្នើសុំ​ប្រាក់សំណង​ច្រើនជាង $10,000 នៅក្នុង​បណ្តឹងឡើយ ។  អ្នកអាចដាក់ពាក្យប្តឹងទារសំណងបានច្រើន​ទៅតាម​អ្វីដែល​អ្នក​ចង់ ដោយក្នុង​មួយបណ្តឹងៗអាចស្នើសុំសំណងបានរហូតដល់ទៅ $2,500 ។  ប៉ុន្តែអ្នកអាច​ដាក់ពាក្យប្តឹងបានតែពីបណ្តឹងតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយឆ្នាំតាមប្រតិទិន ចំពោះបណ្តឺងទារសំណង​ច្រើនជាង$2,50027។

បើអ្នក​ចង់ប្តឹងទារសំណង​មានចំនួនច្រើនជាង $10,000 អ្នកអាចប្តឹងមកកាន់​ផ្នែករដ្ឋប្បវេណី (civil division) នៃតុលាការជាន់ខ្ពស់ (Superior Court) ឬមួយអ្នកអាចដាក់ពាក្យប្តឹង​ជាមួយតុលាការសម្រាប់​ដោះស្រាយ​បណ្តឹងទារសំណងតិចតួច ហើយបោះបង់សិទ្ធិរបស់អ្នកទាំងអស់ចោល ចំពោះបណ្តឹងណាមួយដែលទារសំណងលើសពីចំនួនកំណត់ $10,000 ។  បើអ្នក​ប្តឹងមកកាន់​តុលាការ​ជាន់ខ្ពស់ អ្នកអាចនឹងត្រូវរកមេធាវី​សម្រាប់​ជាតំណាង​រូបអ្នក ។  បណ្តឹងរបស់អ្នក អាចស្នើសុំឲ្យតុលាការ​បញ្ជា​ម្ចាស់​មុខជំនួញបង់ឲ្យអ្នក​ចំពោះ​ថ្លៃមេធាវី ។

តើខ្ញុំអាច​ស្នើសុំ​ដីកាបង្គាប់តុលាការ​បានទេ?

ទេ ។  នៅក្នុងតុលាការ​សម្រាប់​កាត់ក្តីបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច អ្នកមិន​អាច​ស្នើសុំ​ដីកាបង្គាប់តុលាការ​ (អធិបញ្ជា) ដើម្បីធ្វើឲ្យ​ម្ចាស់​មុខជំនួញធ្វើអ្វីមួយ ឬឈប់ធ្វើអ្វីមួយបានទេ ដូចជា ៖

• ធ្វើឲ្យអ្នកអាចចូលកន្លែងរបស់គេបាន
• ផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលដល់និយោជិករបស់ខ្លួនអំពី​ការយល់ដឹងពី​ពិការភាព
• ផ្តល់​ជំនួយការផ្ទាល់ខ្លួនដល់អតិថិជនរបស់ខ្លួនដែលជាជនពិការ ឬ
• បញ្ចប់​ទម្លាប់​ និង/ឬគោលនយោបាយចំពោះការ​រើសអើង  ។

បើអ្នកចង់បាន​អធិបញ្ជា អ្នកត្រូវ​ដាក់ពាក្យប្តឹងរបស់ខ្លួនទៅកាន់តុលាការជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា(California Superior Court) (តុលាការ​រដ្ឋ) ឬ តុលាការ ឌីស្ទ្រិកសហរដ្ឋអាមេរិក (U.S. District Court) (តុលាការ​សហព័ន្ធ) ។

តើនរណាក៏អាច​ដាក់ពាក្យប្តឹងបានដែរមែនទេ?

ដើម្បីដាក់ពាក្យប្តឹងទារសំណងបាន យ៉ាងហោចណាស់​អ្នកត្រូវមានអាយុ 18 ឆ្នាំ ហើយ “មានសមត្ថភាព” (competent) គឺមានន័យថា អ្នកអាច​យល់បានអំពីលក្ខណៈ​នៃការ​ទាមទារសំណង និងដំណើរការរបស់​តុលាការហើយត្រូវចូលរួមក្នុងដំណើរការនេះ​ឲ្យបានពេញលេញ ។

បើអ្នក​មាន​អាយុ​ក្រោម 18 ឆ្នាំ ឬមួយបើ​តុលាការ​បានសម្រេច​ថាអ្នកជាមនុស្ស “អសមត្ថភាព”  (incompetent) អ្នក​ត្រូវ​ស្នើសុំ​តុលាការ​ឲ្យ​តែងតាំងអ្នកតំណាង​សម្រាប់​និយាយ​ជំនួសអ្នក ។ ពាក្យថា “អសមត្ថភាព”  (Incompetent ) ជាពាក្យបច្ចេកទេសច្បាប់ ដែលមានន័យថា អ្នក​មិនអាច​ប្តឹងតុលាការដោយមិន​បាច់មានជំនួយពីមនុស្សពេញវ័យដែលមាន​សមត្ថភាព ដោយសារ បញ្ហា28ផ្លូវចិត្តមួយចំនួន។

បុគ្គលជាអ្នកតំណាងរូបនេះ ត្រូវបានគេហៅថា “បុគ្គលចាត់តាំងដោយតុលាការ​សម្រាប់​ស៊ើបអង្កេតស្វែងរកដំណោះស្រាយវិវាទដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ច្រើនបំផុតដល់អនីតិជន”  (guardian ad litem) ហើយជាធម្មតាបុគ្គលនេះគឺជា​ឪពុកម្តាយ សាច់ញាតិ ឬមិត្តភ័ក្តិជាមនុស្សពេញវ័យ ។

ដើម្បីទទួលបានអ្នកតំណាង សូមបំពេញបែបបទ  Application and Appointment of Guardian ad litemform Civ-010 ។  អ្នកអាច​ទាញយក​បែបបទនេះបាននៅទីនេះ ៖http://www.courts.ca.gov/documents/civ010.pdf  

តើមានដែនកំណត់ពេលវេលាសម្រាប់​ប្តឹងដែរឬទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។ អ្នកត្រូវ​ប្តឹងទៅកាន់​តុលាការ​សម្រាប់​កាត់ក្តីទារសំណងតិចតួចឲ្យបានក្នុងរវាងពីរ (2) ឆ្នាំ ដោយគិតចាប់ពីពេលដែលគេប្រព្រឹត្តរើសអើងចំពោះអ្នក ។

គឺមាន​ការលើកលែងខ្លះ ដូចជាប្រសិនបើការប្រព្រឹត្តរើសអើងបានកើតឡើងនៅពេល ៖

• ភាគីចុងចោទ មិនបាននៅក្នុង​រដ្ឋ
• អ្នកមានអាយុក្រោម 18 ឆ្នាំ
• អ្នកនៅក្នុងគុក ឬ
• អ្នកជាមនុស្សអសមត្ថភាព29 ផ្លូវចិត្ត ។

តើខ្ញុំអាចមានមេធាវីបានទេ?

ទេ ។  អ្នកមិនអាចមានមេធាវីបានទេ ចំពោះការប្តឹងទៅកាន់តុលាការសម្រាប់​ដោះស្រាយ​បណ្តឹងទារសំណងតិចតួច។  តែអ្នកអាចពិភាក្សាជាមួយមេធាវីបាន នៅមុនពេល ឬក្រោយពេល​កាត់​ក្តីរួច ។

តើខ្ញុំចំបាច់​ត្រូវ​តែប្តឹងទៅកាន់​តុលារការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួចមែនទេ?

ទេ ។  អ្នកក៏អាច​ដាក់ពាក្យប្តឹងទៅកាន់តុលាការជាន់ខ្ពស់​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា (California Superior Court) ឬតុលាការ ឌីស្ទ្រិកសហរដ្ឋអាមេរិក (U.S. District Court) បានដែរ ។   តែវាជាការ​ងាយស្រួលជាងចំពោះការ​ប្តឹង​ទៅកាន់តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយ​បណ្តឹងទារសំណងតិចតួច ។  បទបញ្ញត្តិរបស់តុលាការនេះមានភាពងាយស្រួល ហើយសាមញ្ញ ។  ហើយអ្នកមិន​ចំាបាច់​ត្រូវការ​មេធាវីឡើយ ។

របៀបចាប់ផ្តើម​ដាក់ពាក្យបណ្តឹង

ដំបូង ត្រូវ​សម្រេចមើលថា តើវា​សមនឹងចំណាយពេលវេលា និងការខិតខំរបស់អ្នក ក្នុងការ​ប្តឹងទៅកាន់​តុលាការ​សម្រាប់ទារសំណងតិចតួចឬទេ ។ ដំណើរការ​កាត់ក្តីក្នុងតុលាការ​សម្រាប់​ទារសំណងតិចតួច មានភាពរហ័ស ហើយងាយស្រួល ។  តែវាអាចត្រូវចំណាយពេល​ជាច្រើនដើម្បី​ត្រៀមរៀបចំសំណុំរឿងរបស់អ្នក បញ្ជូនសំណុំរឿង និងដាក់ពាក្យប្តឹងនៅតុលាការ ហើយប្រមូលយកការវិនិច្ឆ័យ ។

តើខ្ញុំអាចដឹងបាន​ដោយវិធីណា ថាសំណុំរឿងរបស់ខ្ញុំជាសំណុំរឿងល្អ?

ក្រៅពីការការរើសអើង ប្រភេទផ្សេងទៀតអំពីបណ្តឹងទាមទារសំណងតិចតួច គឺជាវិវាទអំពី ៖

• ការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ឬរបួសស្នាមផ្ទាល់ខ្លួនពីគ្រោះថ្នាក់រថយន្ត
• ការតម្កល់ប្រាក់ធានារវាងម្ចាស់ផ្ទះនិងអ្នកជួល
• ការខូចខាតចំពោះ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់អ្នក ដោយអ្នកជិតខាង
• វិវាទជាមួយនឹងអ្នកម៉ៅការ អំពី​ការងារជួសជុល ឬកែលំអផ្ទះ
• ការប្រមូលប្រាក់ជំពាក់
• វិវាទរបស់សមាគម្ចាស់ផ្ទះ និង
• រឿង30ផ្សេងៗទៀត​ជាច្រើន ។

បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ ៖  អ្នកមិនអាចប្តឹងឧទ្ធរណ៍បានឡើយ បើអ្នកជាអ្នកប្តឹងទាមទារ​សំណង លើកលែងតែភាគីចុងចោទបានដាក់ពាក្យប្តឹងទារសំណងត្រឡប់មកកាន់អ្នកវិញ ។  បើមាននរណាម្នាក់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទារសំណង​ពីអ្នកហើយអ្នកចាញ់ក្តី ពេលនោះអ្នក​អាច​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍បាន ។  ត្រង់នេះ​មានន័យថា បើអ្នកជាដើមបណ្តឹង ដែលប្តឹងចុងចោទ ហើយអ្នកចាញ់ក្តីនេះ គឺអ្នកមិនអាច​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍បានឡើយ ។

នៅពេលអ្នក​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះការវិនិច្ឆ័យលើបណ្តឹង​ទាមទារសំណងចំនួនតិចតួច គឺអ្នកស្នើសុំឲ្យតុលាការ​ជាន់ខ្ពស់​ប្តូរការវិនិច្ឆ័យរបស់តុលាការសម្រាប់​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ទារសំណងតិចតួច ។  អ្នកនឹងមាន​សវនាការតុលារមួយទៀតហើយអ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​សំណុំរឿង​របស់ខ្លួនម្តងទៀត31 ។

តើខ្ញុំអាច​ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទាមទារសំណងបានដោយវិធីណា?

ជាដំបូង ត្រូវជជែកជាមួយបុគ្គល ឬម្ចាស់មុខជំនួញដែលអ្នក​ចង់ប្តឹងសិន ។  ត្រូវព្យាយាមរកដំណោះស្រាយ មុនពេលទៅ​តុលាការ ។  ការរកដំណោះស្រាយជាមុន អាចចៀសវាងបាននូវ​ការរំខានផ្លូវចិត្ត និងភាពមិនប្រាកដប្រជា ដែលកើតឡើងជាមួយនឹង​សំណុំរឿងតុលាការ ។  ដើម្បីពិភាក្សាសំណុំរឿង​មុនចូលទៅដល់តុលាការ អ្នកអាច​ហៅទូរស័ព្ទ​ ឬសរសេរ​ “លិខិតទាមទារ” (demand letter) ដែលរៀបរាប់អំពី​បណ្តឹង និងអ្វីដែលអ្នក​ចង់បាន ។សម្រាប់​ជំនួយក្នុងការ​សរសេរលិខិត​ទាមទារ សូមចូលទៅកាន់ ៖ http://www.courts.ca.gov/11145.htm ។

ផ្ញើលិខិតទាមទាររបស់អ្នកដោយប្រៃសនីយដែលបានទទួលការបញ្ជាក់ ដើម្បី​ជាភស្តុតាងបង្ហាញថា ភាគីចុងចោទបានទទួល​លិខិតនេះរួចហើយ ។

បើ​ភាគីចុងចោទនៅតែមិនព្រមបង់សំណងឲ្យអ្នក សូមបំពេញបែបបទ SC-100, Small Claims Case Order to go to Court. ។ សំណុំបែបបទនេះមាននៅឯ ៖ http://www.courts.ca.gov/1017.htm ។  

ដាក់បណ្តឹង SC-100 ជាមួយនឹង​ក្រឡាបញ្ជី (Court Clerk)។ ក្រឡាបញ្ជី នឹងប្រាប់អ្នកអំពី​ពេលវេលា និងថ្ងៃបើកសវនាការ ។ បើអ្នកចង់បានការធ្វើសវនាការ ទៅតាម​កាលបរិច្ឆេទរបស់អ្នក (ដូចជាថ្ងៃសៅ) ឬនៅពេលយប់អ្នកអាចស្នើសុំ​ក្រឡាបញ្ជីបាន ។

នៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន អ្នកអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងតាមប្រៃសនីយ ឬអនឡាញ ។ តែបើអ្នកបានសរសេរខុសក្នុងបណ្តឹងទារសំណង អ្នកត្រូវកែតម្រូវបណ្តឹងឡើងវិញ ហើយដាក់ប្តឹងម្តងទៀត32។

តើខ្ញុំអាច​ប្តឹងទារសំណង​បាននៅទីណា?

អ្នកត្រូវ​ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទារសំណង​របស់អ្នក (SC-100) ទៅកាន់​សាលាក្តីដែលត្រឹមត្រូវ ។  បើអ្នក​ដាក់បណ្តឹងខុសកន្លែង តុលាការនឹង​ទម្លាក់​បណ្តឹង​របស់អ្នកចោល ។

ដាក់បណ្តឹងទៅកាន់សាលាក្តី ដែលទទួល​ខុសត្រូវ​វិវាទក្នុងតំបន់ដែល ៖

• ចុងចោទរស់នៅ ឬ​ធ្វើមុខជំនួញ ឬ
• ការិយាល័យសាខារបស់មុខជំនួញ ឬការិយាល័យធំដែលជាទីតាំងរបស់មុខជំនួញ ឬ ឬ
• កន្លែង33 ដែលការរើសអើងបានកើតឡើង ។

ចំពោះសំណុំរឿង​របស់ខ្ញុំ តើនរណាជាចុងចោទ?

ចុងចោទរបស់អ្នកគឺជា​ម្ចាស់​មុខជំនួញ ឬនិយោជិក ដែល​អ្នកកំពុងប្តឹង ។  អ្នកត្រូវប្រើ​ឈ្មោះស្របច្បាប់របស់ចុងចោទនៅក្នុងសំណុំបែបបទតុលាការរបស់អ្នក ។

ប្រសិនបើ​ចុងចោទជាក្រុមហ៊ុនជំនួញ ឬជាសាជីវកម្ម ហើយ​អ្នក​មិនស្គាល់​ឈ្មោះ​ស្របច្បាប់ពិតប្រាកដរបស់គេ អ្នកត្រូវសួរអ្នកផ្តល់ការពិភាក្សា​យោបល់​របស់​តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយ​បណ្តឹងទារសំណង​តិចតួច (Small Claims Advisor)ពីទីកន្លែង​ដែល​ត្រូវ​ស្វែងរក​ឈ្មោះ​របស់គេ ។

ចំណាំ ៖  អ្នកអាច​ទារប្រាក់បានតែពីចុងចោទ ដែលឈ្មោះពិតរបស់គេ​បានសរសេរចូលក្នុង​បណ្តឹង​ទារសំណង​របស់អ្នកប៉ុណ្ណោះ ។  ដូច្នេះ វាជារឿង​សំខាន់​ដែលអ្នកត្រូវ​សរសេរឈ្មោះ​ចុងចោទ​ឲ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ ។  នេះជាព័ត៌មាន​គន្លឹះមួយចំនួនពីរបៀប​សរសេរ​ឈ្មោះ​ចុងចោទ​របស់អ្នក ៖

បើចុងចោទ​របស់អ្នកជា  …34

មនុស្ស ៖ ត្រូវសរសេរនាមខ្លួន នាមកណ្តាលជាអក្សរកាត់ និងនាមត្រកូល ។

អ្នកមានប្តី/ប្រពន្ធ ៖ សូមសរសេរឈ្មោះពេញរបស់ប្តី និងឈ្មោះពេញរបស់ប្រពន្ធ ។

ឧទាហរណ៍ ៖  James A. Jones and Sally R. Jones 

បើអ្នកមិនស្គាល់នាមខ្លួនរបស់ប្រពន្ធចុងចោទ សូមសរសេរ ៖

James A. Jones and Mrs. James A. Jones

មុខជំនួញ ៖ ត្រូវរកមើលថាតើមុខជំនួញនោះជាក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្ម ដៃគូ ឬជាកម្មសិទ្ធិ​របស់មនុស្សតែម្នាក់ ។ រួចសូមអានខាងក្រោម ៖

កម្មសិទ្ធិរបស់មនុស្សម្នាក់ (ជាមុខជំនួញដែលមានមនុស្សតែម្នាក់ជាម្ចាស់) ៖       សូមសរសេរឈ្មោះរបស់ម្ចាស់​មុខជំនួញ ព្រមទាំងឈ្មោះមុខជំនួញនៅក្នុង​បណ្តឹង​ទារសំណង​របស់អ្នក ។  នៅបន្ទាប់ពីឈ្មោះរបស់ម្ចាស់ជំនួញ សូមសរសេរពាក្យ “បុគ្គល” (individual) ។  បើអ្នកឈ្នះក្តី អ្នកអាចប្រមូលសំណងបានពីមុខជំនួញ ឬពីបុគ្គលនោះ ។

ឧទាហរណ៍ ៖  ឧទាហរណ៍៖ Sue Smith, individual & Smith Products

ប្រសិនបើ​ម្ចាស់ជំនួញ ធ្វើជំនួញក្រោមឈ្មោះ​ប្រឌិតឡើង (ឈ្មោះដែលបានបង្កើតឡើង) សូមសរសេរ “& DBA” (មានន័យថា “ធ្វើជំនួញជា-Doing Business As”) នៅពីមុខ​ឈ្មោះ​មុខជំនួញ ។

ឧទាហរណ៍ ៖  ឧទាហរណ៍៖ Sue Smith, individual & DBA Continental Candies

ភាពជាដៃគូ (ជាមុខជំនួញដែល​ជាកម្មសិទ្ធិរបស់មនុស្ស 2 នាក់ ឬច្រើនជាងនេះ)       សរសេរចូលនូវភាព​ជាដៃគូនិងឈ្មោះរបស់​ដៃគូនីមួយៗ ។

បើអ្នកឈ្នះក្តី អ្នកអាចប្រមូល​សំណងពីបុគ្គលម្នាក់ៗជាដៃគូជំនួញ ឬប្រមូលពីភាពជាដៃគូជំនួញ ។

ឧទាហរណ៍ ៖  ឧទាហរណ៍៖ Jim Smith, Individual, & John Jones, Individual, & DBA Smith & Jones Corporation        

សូមសរសេរ​ឈ្មោះពិតប្រាកដ​របស់​សាជីវកម្ម តាមមកដោយពាក្យថា “សាជីវកម្ម” (a corporation)​ ឬ “Inc.” 

ឧទាហរណ៍ ៖  ឧទាហរណ៍៖ Sally’s Dresses, a corporation or Sally’s Dresses, Inc.

មិនបាច់ដាក់ឈ្មោះមនុស្សជាម្ចាស់របស់សាជីវកម្មឡើយ ដរាបណាគេមិនបាន​ដើរតួជាបុគ្គល ក្រៅពីសាជីវកម្មទេនោះ ។

មុខជំនួញឧបត្ថម្ភដោយសាជីវកម្ម (Subsidiary of a Corporation) (គឺក្រុមហ៊ុនមួយដែល​ជាកម្មសិទ្ធិរបស់សាជីវកម្ម)         សូមសរសេរឈ្មោះ​សាជីវកម្ម រួចសរសេរអក្សរ DBA និងឈ្មោះរបស់​មុខជំនួញដែលបានទទួល​ការ​ឧបត្ថម្ភពីសាជីវកម្ម ។

ឧទាហរណ៍ ៖  ឧទាហរណ៍៖ Lotus Corporation, DBA The Flower Company

តើខ្ញុំត្រូវបង់ថ្លៃក្នុង​ការ​ដាក់ពាក្យបណ្តឹងឬទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  ថ្លៃបង់ចំពោះបណ្តឹង គឺអាស្រ័យលើ​ចំនួនប្រាក់​សំណងដែលអ្នកទារ និងចំនួនបណ្តឹងទារសំណង​ដែលអ្នក​បានដាក់ប្តឹងក្នុងអំឡុងពេល​ 12 ខែកន្លងទៅ ។

បើអ្នក​បាន​ដាក់បណ្តឹងទារសំណង​ចំនួន 12 បណ្តឹង ឬតិចជាងនេះក្នុងអំឡុងពេល 12 ខែកន្លងទៅ ៖

ចំនួនបណ្តឹងរបស់អ្នក ៖	Filing Fee
$0 ទៅ $1500	$30
$1500.01 ទៅ $5,000	$50
$5000.01 ទៅ $10,000	$75

អ្នកអាចទទួលបាន​ការលើកលែងទាំងអស់ ឬមួយចំណែកនៃថ្លៃដាក់ពាក្យបណ្តឹង បើអ្នកទទូលបាន​ជំនួយសាធារណៈ ជាមនុស្សមានប្រាក់​ចំណូលទាប ឬមិនមាន​ប្រាក់ចំណូល​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​ចំណាយចំពោះតម្រូវការមូលដ្ឋាននៅក្នុងផ្ទះរបស់អ្នក និង ថ្លៃតុលាការ​របស់អ្នក ដូច្នេះអ្នក​មិន​ចំាបាច់ត្រូវ​បង់ថ្លៃដាក់ពាក្យ​បណ្តឹងទាំងស្រុងឡើយ ។ ត្រូវ​ប្រាកដថាអ្នក​បានដាក់ពាក្យសុំលើកលែងថ្លៃបណ្តឹងទៅកាន់តុលាការក្នុងពេលតែមួយដែលអ្នកដាក់ពាក្យប្តឹងទារសំណង​តិចតួច ។

បើអ្នកមិនមានលទ្ធភាព​បង់ថ្លៃតុលាការទេ សូមបំពេញសំណុំបែបបទទាំងអស់នេះ ហើយដាក់ស្នើតុលាការ ៖

• Request to Waive Court Fees (form FW-001)
• Order on Application to Waiver of Court Fees and costs (form FW-003)

អ្នកអាច​បំពេញ​សំណុំបែបបទទាំងអស់នេះតាមអនឡាញបាននៅឯ ៖ http://www.courts.ca.gov/9743.htm។http://www.courts.ca.gov/9743.htm35 ។

តើចុងចោទអាចដឹងបាន​យ៉ាងដូចម្តេចចំពោះបណ្តឹងទារសំណងនេះ?

អ្នកត្រូវប្រាប់ចុងចោទឲ្យបានដឹងថាអ្នកកំពុងតែប្តឹងទារសំណង​ពីពួកគេ ។  ត្រង់នេះមានន័យថា នរណាម្នាក់ – មិនមែនជាអ្នក – ត្រូវតែបញ្ជូន (ប្រគល់ឲ្យ) ចុងចោទនីមួយៗនូវសំណៅនៃបណ្តឹងពេញលេញរបស់អ្នក (សំណុំបែបបទ SC-100) ដោយផ្ទាល់ ។

តើ "សេវាកម្ម" (service) ជាអ្វី?

មាន​បទបញ្ញត្តិតឹងតែង​ចំពោះ​ការផ្តល់​សេវាកម្ម​ដំណើរការ​ឯកសារ​តុលាការ ។  "សេវាកម្ម" ឬ "ការផ្តល់​សេវាកម្ម" គឺនៅពេលដែល​នរណាម្នាក់ — មិនមែនជារូបអ្នក ឬអ្នកណាម្នាក់​ដែលមាន​ឈ្មោះក្នុង​សំណុំរឿង — យកសំណៅឯកសារ​តុលាការ​របស់អ្នកទៅឲ្យមនុស្ស ក្រុមហ៊ុន ឬអង្គភាព​សាធារណៈដែល​អ្នកកំពុងប្តឹងពីគេ ។ សេវាកម្មនោះ​ជួយឲ្យ​ភាគី​ម្ខាងទៀតដឹងពី ៖

• អ្វីដែលអ្នកស្នើសុំ, 
• ទីកន្លែង​ និងពេលវេលា​កាត់ក្តី និង
• អ្វីដែលពួកគេអាច​ធ្វើបាន ។

មិនត្រូវប្រគល់ឲ្យនូវ​សំណុំបែបបទ​សុំលើកលែង​ការ​បង់​ថ្លៃ​ ឡើយ ។  សំណុំបែបបទទាំងអស់នេះ គឺសម្រាប់តែតុលាការ36 ប៉ុណ្ណោះ ។

តើខ្ញុំត្រូវ​ផ្តល់​ពាក្យបណ្តឹងទារសំណងដល់ភាគីម្ខាងទៀត​នៅពេលណា?

វាអាស្រ័យលើវិធីដែលអ្នកប្រើដើម្បីផ្តល់សំណុំបែបបទ​របស់អ្នក ។  បើអ្នក​ជាដើមបណ្តឹង អ្នកអាច​ផ្តល់ពាក្យបណ្តឹងទារ​សំណង​របស់​ដើមបណ្តឹង (សំណុំបែបបទ SC-100 សំណុំបែបបទនេះ មាននៅឯhttp://www.courts.ca.gov/1017.htm) ។

• សម្រាប់​សេវាកម្ម​ផ្ទាល់ខ្លួន ៖ ផ្តល់​ពាក្យ​បណ្តឹងទារសំណង​របស់អ្នក​ឲ្យបាន​យ៉ាងហោចណាស់​ចំនួន 15 ថ្ងៃ មុនថ្ងៃបើកសវនាការ (ឬចំនួន 20 ថ្ងៃមុន ប្រសិនបើបុគ្គល មុខជំនួញ ឬអង្គភាពសាធារណៈ ដែលអ្នកត្រូវ​ផ្តល់​ឯកសារ​ជូន​ស្ថិតនៅក្រៅខោនធី) ។
• សម្រាប់​សេវាកម្មជំនួស ៖ ត្រូវ​បញ្ជូន​បណ្តឹងទាមទារសំណង​របស់អ្នក​ យ៉ាង​ហោចណាស់​ឲ្យបានចំនួន 25 ថ្ងៃ នៅមុន​ថ្ងៃ​បើកសវនាការ​របស់​តុលាការ (ឬចំនួន 30 ថ្ងៃមុន ប្រសិនបើ​បុគ្គល ​មុខជំនួញ ឬអង្គភាព​សាធា’ណៈ​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​បញ្ជូន​បណ្តឹងទៅកាន់ រស់នៅក្រៅខោនធី) ។ ប្រសិនបើ​បុគ្គល ​មុខ​ជំនួញ ឬអង្គភាព​សាធារណៈ​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​បញ្ជូន​ពាក្យបណ្តឹងទៅឲ្យ រស់នៅ​ខាងក្រៅ​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា ឬប្រសិនបើ​អ្នក​បញ្ជូន​សំណុំ​បែបបទ​ផ្សេងទៅឲ្យគេ សូមសួរ​ទៅកាន់​អ្នកប្រឹក្សា​ផ្នែក​បណ្តឹង​ទាមទារ​សំណង​តិចតួច(Small Claims Advisor) ដើម្បី​ទទួលបាន​ព័ត៌មាន​បន្ថែម ។

នរណាអាច​បញ្ជូនឯកសារបាន?

មិត្តភ័ក្ត អ្នករៀបចំឯកសារ​សម្រាប់បញ្ជូន ឬនគរបាលមូលដ្ឋាន អាចបញ្ជូនសំណុំឯកសារ​តុលាការ​ទៅកាន់​ភាគី​ម្ខាងទៀតបាន ។  អ្នក​យកឯកសារទៅកាន់​ភាគីម្ខាងទៀត ត្រូវ​តែមាន​អាយុ​យ៉ាង​ហោចណាស់​ 18 ឆ្នាំ ហើយមិន​មានឈ្មោះ​នៅក្នុង​បណ្តឹង​ទារសំណង ។

• "អ្នក​រៀបចំឯកសារ​សម្រាប់​បញ្ជូន" (process server) គឺ​ជានរណាម្នាក់​ដែល​អ្នក​ជួល​សម្រាប់​បញ្ជូន​សំណុំឯកសារ​តុលាការ​ទៅកាន់​ភាគី​ម្ខាងទៀត ។ សូមអាន​សៀវភៅទំព័រលឿង (Yellow Pages) ត្រង់ចំណុច "ការរៀប​ចំបញ្ជូនឯកសារ​តុលាការ" (Process Serving) ។
• នគរបាលមូលដ្ឋាន ឬតម្រួត (Marshal) បើមាននៅក្នុង​ខោនធីរបស់អ្នក) ក៏អាចបញ្ជូន​សំណុំ​បែបបទ​តុលាការទៅឲ្យ​ភាគី​ម្ខាងទៀត​បានដែរ ។ សួរក្រឡាបញ្ជីពី​របៀប​ទាក់ទងនគរបាលមូលដ្ឋាន ។ ឬ​បើកមើល​សៀវភៅលេខ​ទូរស័ព្ទរបស់អ្នក ត្រង់ផ្នែក​ខោនធី ក្រោមពាក្យ "នគរបាលមូលដ្ឋាន" (Sheriff) ។  អ្នកត្រូវ​ចេញថ្លៃ​ឲ្យ​នគរបាលមូលដ្ឋាន ប្រសិនបើអ្នក​មិន​មានលក្ខណៈ​សម្បត្តិ​ទទួល​បាន​ការលើកលែង​ការចេញថ្លៃទេនោះ ។

តើ​អ្នក​បញ្ជូន​ឯកសារទៅភាគីម្ខាងទៀត ត្រូវ​បង្ហាញ​ភស្តុតាងអំពី​ការ​បាន​បញ្ជូន​ឯកសារដល់ដៃគូភាគីដែរឬទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  បុគ្គលដែលជាអ្នកបញ្ជូនឯកសារទៅភាគីម្ខាងទៀតដោយផ្ទាល់ ត្រូវ​បំពេញ និងចុះហត្ថលេខាលើ Proof of Service form (SC-104), ហើយប្រគល់​ឲ្យអ្នកទុក ។  បន្ទាប់មក​អ្នកត្រូវតែ​ទទួលយកមកដាក់ជាមួយសំណុំឯកសារនៅឯការិយាល័យ​ក្រឡាបញ្ជី ។  នៅពេលអ្នក​ដាក់ពាក្យ​បណ្តឹង ត្រូវ​រក្សាទុកសំណៅឯកសាដែលមាន​បោះត្រាតុលាការ ជាកំនត់ត្រារបស់អ្នក ។

បើអ្នកចេញថ្លៃឲ្យ​ក្រឡាបញ្ជីដើម្បី​បញ្ជូន​បែបបទរបស់អ្នក​ទៅឲ្យ​ភាគីម្ខាងទៀត ដោយប្រើ​ប្រៃសនីយដែល​បញ្ជូន​ឥវ៉ាន់​ទៅកាន់​តែ​អាសយដ្ឋាន​​លើខ្នង​សំបុត្រ (Certified Mail) ត្រូវ​សួរ​ក្រឡាបញ្ជីថា​តើគេ​មានបាន​ទទួល​វិក្ក័យបត្រពីប្រៃសនីយដែរឬទេ ។

តើមាន​ដែនកំណត់ពេលវេលា​ក្នុងការ​ផ្ញើឯកសារ​ទៅឲ្យ​ចុងចោទដែរឬទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  ភាគីចុងចោទ ត្រូវ​តែ​ទទួល​បាន​ឯកសា​រតុលាការយ៉ាង​ហោចណាស់​ចំនួន 15 មុន​ថ្ងៃ​បើក​សវនាការ ។ ឬចំនួន 20 ថ្ងៃ មុនពេលបើក​សវនាការ ប្រសិនបើ​ភាគីចុងចោទ រស់នៅ​ខោនធីដទៃ ។  បើ​ភាគី​ចុងចោទ​មិន​​ទទួល​បាន​ឯកសារ​តុលាការ​ទាន់ពេលទេ នោះតុលាការ​នឹង​ផ្អាកដំណើរ​ការ​សំណុំ​រឿង​របស់អ្នក ។

តើអ្នកដែលខ្ញុំប្តឹង អាច​ប្តឹងបកមកខ្ញុំវិញដែរឬទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  ភាគី​ចុងចោទ​អាច​ប្តឹង​សុំទារសំណង​តិចតួចបកមកអ្នកវិញ ។  ត្រង់នេះ​គេហៅថាDefendant’s Claim (SC-120) ។  បើ​រឿងនេះ​​កើតឡើង តុលាការនឹងវិនិច្ឆ័យ​បណ្តឹងទាំងពីរ​ក្នុង​ពេល​តែមួយ ។

ប្រសិនបើ​​ចុងចោទ​ប្តឹងទារ​សំណង​មានចំនួន​ច្រើនជាង $10,000 អ្នកនោះអាច​ប្តឹង​ទៅកាន់​តុលាការ​ជាន់ខ្ពស់ ។បន្ទាប់មកអ្នកនោះ អាច​ស្នើសុំ​តុលាការ​ឲ្យ​ផ្ទេរបណ្តឹងរបស់អ្នក​ទៅកាន់​តុលាការ​ជាន់ខ្ពស់ ។

តើ​ភាគីចុងចោទ​ត្រូវ​ផ្តល់​ដំណឹង​ដល់​ខ្ញុំ​ដែរឬទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  បើ​ភាគី​ចុងចោទ​​ដាក់ពាក្យប្តឹង​ទារសំណងពីអ្នក គេត្រូវ​បញ្ជូន​ឯកសារ​តុលាការ​មកឲ្យអ្នក (ផ្តល់​ដំណឹង​ឲ្យអ្នក) ឲ្យបាន​យ៉ាង​ហោចណាស់​ចំនួន​ប្រាំថ្ងៃ​មុន​សវនាការ​ចំពោះ​បណ្តឹង​របស់អ្នក ។ ប៉ុន្តែ​បើ​ភាគី​ចុងចោទទទួល​បានបណ្តឹង​របស់អ្នកក្នុងពេល​តិចជា 10 ថ្ងៃ មុនថ្ងៃបើក​សវនាការ ភាគីចុងចោទ​អាច​ផ្តល់​ដំណឹង​ឲ្យអ្នក​រហូតដល់ទៅមួយថ្ងៃមុនថ្ងៃសវនាការ37 ។

តើខ្ញុំអាច​ប្តូរ (កែប្រែ) ពាក្យបណ្តឹងរបស់ខ្ញុំ​បានទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។ បើ​ភាគីចុងចោទ​មិនទាន់​ទទួលបាន​ដំណឹងអំពី​បណ្តឹងរបស់អ្នកនៅឡើយ អ្នកអាច​ចូលមកកាន់​ការិយាល័យ​ក្រឡាបញ្ជី​តុលាការ​សម្រាប់​កាត់​ក្តី​បណ្តឹងទាមទារ​សំណង​តិចតួច ដើម្បី​ស្នើសុំ​ធ្វើការប្តូរ (កែប្រែ) ពាក្យបណ្តឹង​របស់អ្នក ។  សូមយក​សំណុំបែបបទពាក្យបណ្តឹងដើម​មកជាមួយ ។  ក្រោយពេលអ្នកដាក់ពាក្យប្តឹង“ដែល​បានកែប្រែ” អ្នកត្រូវ​ផ្តល់​ដំណឹង​ដល់​ភាគី​ចុងចោទ ទៅតាមអ្វីដូចបាន​រៀបរាប់​ពីខាងលើ ។

ប្រសិនបើ​ពាក្យបណ្តឹងរបស់អ្នក​ត្រូវ​បាន​ប្រាប់​ឲ្យ​ភាគី​ចុងចោទណាម្នាក់បានដឹងរួចហើយ អ្នក​ត្រូវ​សរសេរ​លិខិត​ទៅកាន់​តុលាការ ដើម្បី​សុំការអនុញ្ញាតកែប្រែពាក្យបណ្តឹង ។  អ្នក​ផ្តល់ការ​ប្រឹក្សា​យោបល់​ផ្នែក​បណ្តឹងទាមទារ​សំណង​តិចតួច អាច​ជួយអ្នកបាន​ចំពោះ​បញ្ហានេះ ។

ដើម្បី​លុបឈ្មោះ​ចុងចោទមួយ ឬច្រើននាក់ សូមបំពេញ ហើយដាក់ស្នើសំណុំបែបបទលុបឈ្មោះ​ចុងចោទចោលដើម្បី​ប្រាប់​ឲ្យតុលាការ​បានដឹងថា តើឈ្មោះចុងចោទណាមួយ​ដែលអ្នក​លែង​ចង់​ប្តឹង​តទៅទៀត ។

(Request to Amend Claim Before Hearing, Form SC-114) ។ អ្នក​ត្រូវ​ជូនដំណឹងអំពីការ​លុបឈ្មោះដល់ចុងចោទដទៃទៀតឲ្យបានដឹង ប្រសិនបើ​ពួកគេ​បានទទួលដំណឹងអំពីបណ្តឹងទាមទារ​សំណង​តិចតួច​របស់អ្នក​រួច​ហើយនោះ ។  បើពាក្យបណ្តឹង​របស់អ្នក នៅមិន​ទាន់​បាន​ជូនដំណឹង​ដល់​ភាគីចុងចោទទេនោះ អ្នកមិនចំាបាច់ផ្តល់​ដំណឹង​ដល់​ចុងចោទដទៃ​ទៀត​អំពីការលុបឈ្មោះ38 នេះទេ។ អ្នក​អាចលុបចោល​សំណុំរឿង “ដោយបុរេវិនិច្ឆ័យ” (with prejudice)​ ឬ “ដោយគ្មានបុរេវិនិច្ឆ័យ”  (without prejudice) ។

“ដោយបុរេវិនិច្ឆ័យ” គឺមានន័យថា អ្នក​នឹងមិនអាច​យកបណ្តឹងដដែលមកប្តឹងចំពោះ​ភាគី​ចុងចោទដដែលបានទេនៅថ្ងៃក្រោយ

“ដោយគ្មាន​បុរេវិនិច្ឆ័យ” គឺមានន័យថា អ្នក​នឹង​អាច​យក​បណ្តឹង​ផ្សេងទៀតមកប្តឹងបាន​ ដោយសំអាង​លើ​ការ​ទាមទារ​សំណងដដែល ដរាបណាដែនកំណត់នៃអាជ្ញាយុកាល​នៅមិនទាន់​បាន​ដំណើរ​នៅឡើយ​ ។

តើខ្ញុំអាច​ប្តូរ​កាលបរិច្ឆេទ​វិនិច្ឆ័យក្តីរបស់ខ្ញុំបានទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  បាន។ សូមបំពេញបែបបទ ហើយ​ដាក់​ស្នើ​ Request to Postpone Small Claims Hearing (form SC-150) ឲ្យបាន​យ៉ាង​ហោចណាស់​ចំនួន​ 10 ថ្ងៃ​ មុនពេល​បើក​សវនាការ ។  ក្រឡាបញ្ជី​នឹង​ទារថ្លៃអ្នក​ចំនួន $10 ។

ឬមួយ អ្នក​អាច​សរសេរ​លិខិត​ទៅកាន់​តុលាការ ដោយពន្យល់​ពីមូលហេតុ​ដែលអ្នក​សុំដូរ​កាលបរិច្ឆេទវិនិច្ឆ័យក្តី ។

អ្នកក៏ត្រូវ​តែ​ផ្ញើ​សំបុត្រ​តាមប្រៃសនីយ ឬឲ្យដោយផ្ទាល់នូវ​សំណៅបែបបទ​ SC-110 របស់អ្នក ឬលិខិតដែល​អ្នក​បាន​សរសេរ​ទៅកាន់​តុលាការ ទៅឲ្យ​ភាគីចុងចោទទាំងអស់ និងដើមបណ្តឹងទាំងអស់​ដែល​មាន​សរសេរ​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​របស់អ្នក ឲ្យពួកគេ​បានដឹង ។

បើអ្នក​មានពេល​តិចជាង 10 ថ្ងៃ មុនពេល​ជំនុំជម្រះក្តី​របស់អ្នក សូមនាំយកសំណុំ​បែបបទ​ SC-110 របស់អ្នកដែល​បានបំពេញរួចរាល់ ឬយកលិខិតទៅកាន់​ការិយាល័យក្រឡាបញ្ជី ព្រមទាំងផ្ញើលិខិតតាមប្រៃសនីយ ឬយកសំណៅសំណុំបែបបទ SC-110 ឬលិខិតនេះទៅឲ្យអ្នកដទៃ​ដែលមាន​ឈ្មោះ​ក្នុង​បណ្តឹង​របស់អ្នកឲ្យពួកគេ​បានដឹង ។ 

ឬមួយអ្នកត្រូវធ្វើដំណើរ​មកកាន់​កន្លែង​សវនាការ​របស់អ្នក រួចហើយ​ស្នើសុំ​ចៅក្រម​ឲ្យ​ប្តូរ​កាលបរិច្ឆេទ (គេហៅថា“ការលើកវារកាល39”) ។

របៀប​ត្រៀម​ខ្លួនរួចរាល់​សម្រាប់​ដំណើរការ​តុលាការ

តើខ្ញុំត្រូវ​រង់ចាំយូរប៉ុណ្ណា​ដើម្បី​ឡើង​តុលាការ?

បើអ្នក​ប្តឹងនរណាម្នាក់ អ្នកត្រូវ​ទៅកាន់​តុលាការ ។ សំណុំ​រឿង​របស់អ្នក នឹងត្រូវលើកយកមកវិនិច្ឆ័យក្នុង​រវាង 20 – 70 ថ្ងៃ ក្រោយពេល​អ្នក​បាន​ដាក់ពាក្យ​ប្តឹង40 ។

តើខ្ញុំ​​ត្រូវ​ធ្វើ​ដូចម្តេច​ដើម្បី​ស្នើសុំឲ្យ​សាក្សី​មកឡើង​តុលាការ?

អ្នក​ត្រូវ​ស្នើសុំ​ឲ្យ​សាក្សី​មកឡើង​តុលាការ​ដោយស្ម័គ្រចិត្ត ។  ឬមួយអ្នកអាច​ដាក់ពាក្យសុំដោយប្រើ​បែបបទ SC-107 ។  ក្រឡាបញ្ជីនឹងកោះហៅ (បញ្ជា) ឲ្យពួកគេ​មកកាន់​តុលាការ ។ សំណុំបែបបទនេះ​មាននៅឯ ៖http://www.courts.ca.gov/1017.htm  ។

សាក្សីអាច​ទារថ្លៃពីអ្នក ក្នុង​កា​រហៅគេ​មក​ឡើងតុលាការ ។  ចំពោះ​សាក្សីជាមនុស្សធម្មតា អាច​ទារថ្លៃពីអ្នកចំនួន$35 ក្នុងមួយថ្ងៃ បូកនឹង 20¢ ក្នុងមួយម៉ាលចំពោះ​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅកាន់ និងត្រឡប់មកពី​សាលាក្តីវិញ ។ ចំពោះសាក្សីជាអ្នកជំនាញវិញ គឺមាន​តម្លៃ​ថ្លៃណាស់ ។  ដើម្បី​សន្សំការចំណាយ អ្នក​អាច​ស្នើសុំ​ឲ្យ​សាក្សីជាអ្នកជំនាញសរសេរ​ព័ត៌មាន​ដែលអ្នកត្រូវការ​ឲ្យអ្នក ។  ត្រង់នេះគេហៅថា សេចក្តីប្រកាស41។

តើខ្ញុំត្រូវ​ធ្វើ​ដូចម្តេច​ទើបអាច​ទទួល​បានកំណត់​ត្រាព័ត៌មាន ឬក្រដាសព័ត៌មានសម្រាប់​យកមក​បញ្ជាក់ជាភស្តុតាង​ចំពោះ​សំណុំ​រឿង​របស់​ខ្ញុំ?

ដាក់ស្នើសំណុំបែបបទ SC-107 ។  ក្រឡាបញ្ជីនឹង​កោះហៅ (បញ្ជា) បុគ្គលដែលមាន​កំណត់ត្រាព័ត៌មាន ឲ្យយកមក ឬផ្ញើ​សំណៅឯកសារព័ត៌មាន​ទៅកាន់តុលាការ42។

តើខ្ញុំអាចប្រើ​ការសម្រុះសម្រួលបានដែរឬទេ? 

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  តាមពិតទៅ តុលាការ​ខ្លះ​តម្រូវឲ្យអ្នក​ធ្វើ​ការ​សម្រុះសម្រួល (mediation) ​ជាមុនសិន ។  ការសម្រុះសម្រួល គឺជាអ្វីដែល​អ្នកសម្រុះសម្រួលដែល​បានទទួល​ការ​បណ្តុះបណ្តាលធ្វើការជាមួយ​ភាគីដើមបណ្តឹងនិងភាគីចុងចោទ​ឲ្យព្យាយាម​រកដំណោះស្រាយចំពោះសំណុំរឿង ក្រៅតុលាការ ។  ការសម្រុះសម្រួល អាចជាវិធីដែលលឿន និងងាយស្រួលជាង ការស្វែងរកដំណោះស្រាយ​ដោយ​ឆ្លង​កាត់​តុលាការ ។  ហើយ​ប្រហែលជា​ 80% នៃសំណុំរឿង​ដែល​ឆ្លងកាត់​ការ​សម្រុះសម្រួល ត្រូវបាន​ដោះស្រាយ​ក្រៅតុលាការ ។

បើអ្នក​ចង់​សាកល្បង​ប្រើ​វិធី​សម្រុះសម្រួល សូមប្រាប់អ្នកប្រឹក្សា​យោបល់​ផ្នែក​បណ្តឹង​ទាមទារ​សំណង​តិចតួចឲ្យ​ជួយ​ស្វែង​រក​អ្នក​សម្រុះសម្រួលឲ្យអ្នក ។  ស្នើសុំកាលបរិច្ឆេទ​សម្រុះសម្រួល ឲ្យបាន​មុនកាលបរិច្ឆេទ​វិនិច្ឆ័យសំណុំរឿង​របស់អ្នក ។  ការធ្វើ​ដូច្នេះ គឺដើម្បី​ធានាថា ប្រសិន​បើ​ការសម្រុះសម្រួល​មិន​អាច​ទទួល​បាន​លទ្ធផលអ្វីទេនោះ អ្នកនៅតែអាច​ឡើង​តុលាការ​ទៅតាម​កាលបរិច្ឆេទ​43 វិនិច្ឆ័យ​សំណុំ​រឿង​របស់អ្នក​ដដែល។  

តើ​ការសម្រុះសម្រួល​មាន​ដំណើរ​យ៉ាង​ដូចម្តេច? 

បើអ្នក​ចង់​សាកល្បង​ធ្វើ​ការ​សម្រុះសម្រួល  សូមស្នើសុំ​អ្នក​ប្រឹក្សា​យោបល់​ផ្នែក​បណ្តឹងទាមទារសំណង​តិចតួច ឲ្យ​ណែនាំអ្នក​ទៅកាន់អ្នក​សម្រុះសម្រួល ។ បន្ទាប់មក អ្នក​ត្រូវ​ទាក់ទងជាមួយនឹង​អ្ន​សម្រុះសម្រួល ហើយអ្នក​សម្រុះសម្រួលនឹងទាក់ទង​ជាមួយនឹង​ភាគីចុងចោទ ។ បើ​ភាគីទាំងពីរ​យល់ព្រមធ្វើការ​សម្រុះសម្រួល អ្នក​ត្រូវ​ទៅកាន់​ទីកន្លែង​អព្យាក្រិតមួយ ដើម្បី​ស្វែងរក​ដំណោះស្រាយចំពោះ​សំណុំរឿង​របស់អ្នក ។ អ្នក​សម្រុះសម្រួល នឹង​ពន្យល់​អំពី​ដំណើរការដែល​ខ្លួន​នឹងប្រើ ។ អ្វីដែល​អ្នកនិយាយនៅក្នុង​ការ​សម្រុះសម្រួល គឺជាកិច្ចការ​ឯកជន ហើយ​ជាការ​សម្ងាត់ ។ ព័ត៌មាន​ដែល​អ្នក​បាន​ដឹង​តាមរយៈ​ការ​សម្រុះសម្រួល មិនអាច​អនុញ្ញតឲ្យ​ប្រើ​ក្នុង​តុលាការ​ឡើយ ។មេធាវីអាច​ចួលរួម​ក្នុង​ការ​សម្រុះសម្រួល​បានដែរ ។

ការសម្រុះសម្រួល​ភាគច្រើន ចំណាយពេល​បីបួនម៉ោង ។ ហើយបើអ្នក​អាច​យល់ព្រម​ចំពោះ​ដំណោះស្រាយចេញពីការ​សម្រុះសម្រួល អ្នក​សម្រុះសម្រួលនឹង​ជួយយក​ដំណោះស្រាយនេះទៅសរសេរ​ជា​លាយល័ក្ខណ៍​អក្សរ ។  ប្រសិនបើ​ភាគី​ចុងចោទ មិនព្រម​ធ្វើតាម​កិច្ចព្រមព្រៀងទេ អ្នកអាចស្នើសុំឲ្យតុលាការ​បង្ខំឲ្យគេអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ44។

ចុះបើភាគី​ចុងចោទ និងខ្ញុំ យល់ព្រម​ដោះស្រាយ​សំណុំរឿង​នៅមុនពេលធ្វើ​សវនាការ តើ​នឹងមានអ្វីកើតឡើង?

គឺគ្រាន់តែ​ដាក់ស្នើបែបបទ  Request for Dismissal  ទៅកាន់​ក្រឡាបញ្ជី ។  សំណុំ​បែបបទនេះ មាននៅឯhttp://www.courts.ca.gov/1017.htm ។  ឬចូលមកកាន់​សវនាការ ហើយ​ប្រាប់ចៅក្រមថា អ្នក​បាន​ដោះស្រាយ​សំណុំរឿង​នេះ​រួច​រាល់ហើយ ។

តើ​គេធ្វើអ្វីខ្លះនៅឯ​សវនាការ?

• ត្រូវ​មកកាន់​តុលាការឲ្យបាន 30 នាទីមុន ។
• នាំសាក្សី និងវិក័យប័ត្រនានា ព្រមទាំង​ភស្តុតាង​ណាមួយ ដែលអ្នក​ត្រូវ​ប្រើ​ដើម្បី​បញ្ជាក់ពី​សំណុំ​រឿង​របស់អ្នកមកជាមួយ ។
• នៅពេលដែល​តុលាការ​បើកទ្វារ អ្នក​ត្រូវ​ចូលទៅក្នុង ហើយ​ប្រាប់​ក្រឡាបញ្ជីថាអ្នក​បានមក​ដល់​ហើយ ។
• សង្កេតមើល​ដំណើរ​ការ​របស់​សំណុំរឿង​ផ្សេងទៀត ដើម្បី ឲ្យអ្នក​អាច​ដឹងបាន​ថា តើត្រូវ​ធ្វើអ្វីខ្លះ ។
• ពេល​គេហៅឈ្មោះអ្នក សូមឡើងមកខាងមុខ​នៃ​បន្ទប់​សវនាការ ។
• ចៅក្រម​នឹង​ស្តាប់​ការ​បកស្រាយ​របស់​ភាគីទាំងពីរ ។ ចៅក្រម​អាចចេញក្តីសម្រេច​ក្នុងពេល​ធ្វើសវនាការ ឬផ្ញើសេចក្តីសម្រេច​តាម​ប្រៃសនីយទៅឲ្យអ្នកនាពេលក្រោយ45 ។

ក្រោយពេល​សវនាការ​ចប់

តើខ្ញុំអាចដឹងពី​​ក្តីសម្រេ​ចរបស់​តុលាការបានដោយរបៀបណា?

តុលាការ​នឹង​ប្រគល់ឲ្យអ្នក ឬផ្ញើឲ្យអ្នកនូវ​ Notice of Judge’s Decision, SC-130  និង SC-200 ។  សំណុំ​បែបបទនេះ ប្រាប់អ្នក​អំពី​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​ចៅក្រម ។ វាជារឿង​សំខាន់​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​អាន​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​តុលាការ​ឲ្យ​បាន​ចប់​ចុង​ចប់​ដើម រួចហើយ​សូមអាន​សំណុំបែបបទ SC-200-INFO ពីព្រោះ​វាអាច​ជួយ​ការពារ ឬជួយអនុវត្តន៍​សិទ្ធិ​របស់អ្នក មិនថាអ្នក​ឈ្នះ ឬចាញ់​ក្តីឡើយ ។

ចៅក្រម​អាច​បញ្ជាឲ្យ​ភាគីម្ខាង ចេញសំណង​ឲ្យ​ភាគី​ម្ខាងទៀត ។  បើ​រឿងនេះ​វាកើតឡើង អ្នក​ដែល​ត្រូវ​ចេញ​ថ្លៃសំណង គឺជាអ្នក​ដែល​ការវិនិច្ឆ័យហៅថាជាអ្នកជំពាក់គ (judgment debtor)។ ចំពោះ​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​ទទួលបានប្រាក់​ថ្លៃសំណងគឺជាអ្នកឥណទាយក46 (judgment creditor) ។

បើសិនជាខ្ញុំ​ឈ្នះក្តី តើខ្ញុំ​អាច​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ថ្លៃ​សំណង​លឿន​ប៉ុណ្ណា?

អ្នក​ត្រូវ​រង់​ចាំ​ពេល​ចំនួន 30 ថ្ងៃ (ថិរវេលា​សម្រាប់​ប្តឹង​ឧទ្ធរណ៍) មុនពេល​អ្នក​អាច​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ថ្លៃ​សំណង ។

តើ​តុលាការ​ប្រមូលប្រាក់ឲ្យខ្ញុំឬទេ?

ទេ ។  អត់ទេ។ ប៉ុន្តែ មានរឿងដែលអ្នកត្រូវ​ធ្វើ​ដើម្បី​ទទួល​បាន​ប្រាក់​សំណង ។  អាន​សំណុំបែបបទ SC-130 (សេចក្តីជូនដំណឹង​អំពី​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​ចៅក្រម) ដើម្បី​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​បន្ថែម ។  អ្នក​អាចរកសំណុំបែបបទនោះបាន នៅទីនេះ ៖ http://www.courts.ca.gov/documents/sc130.pdf ។

តើភាគី​ចុងចោទ អាច​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍​ចំពោះ​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​តុលាការ​បានទេ?

អាច​ផ្តល់ជូនបាន ។  បាន។ គឺមានតែ​ភាគី​ចុងចោទប៉ុណ្ណោះទើប​អាច​ប្តឹង​ឧទ្ធរណ៍បាន ។ ពួកគេ នឹងមាន​ពេល​ 30 ថ្ងៃក្រោយពេល​ខ្លួនទទួលបានសេចក្តី​ជូនដំណឹង​អំពី​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​ចៅក្រម (សំណុំ​បែបបទ SC-130) ដើម្បី​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍ ។

ការប្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះ​បណ្តឹងទារសំណង​តិចតួចគឺជា "ការវិនិច្ឆ័យក្តីថ្មី" (trial de novo) ឬ "ការ​កាត់​ក្តីថ្មី" (new trial) ។  ត្រង់​នេះ​គឺមានន័យថា សំណុំរឿងនេះ ត្រូវ​យកមកសម្រេច​ដោយ​អង្គចៅក្រមថ្មី ពីដំបូង​ឡើងវិញ  ដូច្នោះអ្នក​ត្រូវ​បកស្រាយ​សំណុំរឿង​របស់អ្នក​ទាំងអស់​ឡើងវិញ ។  ដោយសារ​តែសំណុំរឿងនេះ នៅក្នុង​ផ្នែក​រដ្ឋប្បវេណីនៃ តុលាការ​ជាន់ខ្ពស់ (Civil Division of the Superior Court) (ហើយ​វាមិន​មែននៅក្នុង​តុលាការ​សម្រាប់​ដំណោះស្រាយ​បណ្តឹង​ទារ​សំណង​តិចតួច) អ្នក (និងភាគីម្ខាងទៀត) មានសិទ្ធិ​យកមេធាវី​ឲ្យ​ធ្វើជាតំណាងរបស់ខ្លួននៅក្នុងការកាត់ក្តី47 ថ្មី។ក្នុងពេល​ដែល​សំណុំ​រឿងអ្នក​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណើរការឧទ្ធរណ៍ ភាគី​ចុងចោទ មិនចំាបាច់​ត្រូវ​បង់​ថ្លៃ​ការ​វិនិច្ឆ័យឡើយ ។

ភាគីដើមបណ្តឹង មិនអាច​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍​ចំពោះបណ្តឹងទារសំណង​របស់ខ្លួនឡើយ ។ តែភាគីដើមបណ្តឹង អាច​ប្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះបណ្តឹងទាមទារសំណង​របស់​ភាគី​ចុងចោទបាន ប្រសិនបើរូបគេចាញ់ក្តី48 ។

ត្រូវការ​ជំនួយបន្ថែមទៀតឬ?

តើខ្ញុំ​អាច​សួររកជំនួយពីអ្នកណាបាន?

សូមពិភាក្សាជាមួយនឹងអ្នក​ផ្តល់ការ​ប្រឹក្សាយោបល់​ផ្នែក​បណ្តឹងទារសំណង​តិចតួចនៅក្នុង​ខោនធី​របស់អ្នក ។ អ្នក​មិនបាច់​បង់​ថ្លៃសេវាកម្មឡើយ! 

អ្នកអាចស្វែងរកអ្នកផ្តល់​ការប្រឹក្សា​យោបល់​ប្រចាំខោនធីរបស់អ្នក​បាននៅឯ ៖http://www.courts.ca.gov/9498.htm http://www.courts.ca.gov/9498.htm

អ្នកក៏អាច​យកព័ត៌មានយោងតាម​វ៉ិបសៃត៍សម្រាប់​ការ​ជួយខ្លួនឯងរបស់ខោនធី​កុងត្រាកូស្តា (Contra Costa County’s) បានដែរ តាមអាសយដ្ឋាន ៖ http://cc-courthelp.org ដែល​បង្ហាញអ្នកអំពី​ជំហាននីមួយៗចំពោះ​ដំណើរ​ការ​ដាក់ពាក្យបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់ទាមទារសំណង​តិចតួច ។  សូមចូលទៅកាន់​វ៉ិបសៃត៍របស់គេ ហើយចុចលើបន្ទះដែលមានពាក្យថា ទាមទារសំណងតិចតួច។

ពេលខ្លះ​ក្រឡាបញ្ជីអាច​ជួយអ្នក​រៀបចំ​សំណុំ​បែបបទ និងឆ្លើយ​សំណួរ​របស់អ្នក អំពី​នីតិវិធី​របស់​តុលាការប្រចាំតំបន់(local court) ឲ្យអ្នក​បានដឹងផងដែរ ។  តែពួកគេ​មិនមែនជា​មេធាវីដែលអាច​ផ្តល់​ដំបូន្មាន​ច្បាប់​ឲ្យអ្នក​បានឡើយ ។

ជានិច្ចកាល ចូរព្យាយាម​រក្សាឲ្យបាន​នូវ​ទំនាក់ទំនង​វិជ្ជមានជាមួយ​ក្រឡាបញ្ជី ។ ក្រឡាបញ្ជីអាច​ជួយក្នុង​ការ​ជម្រុញសំណុំរឿង​របស់អ្នក​ឲ្យ​មានដំណើរការទៅមុខ​បានលឿន ដោយការ​ចាត់តាំងសំណុំរឿងរបស់អ្នកទៅឲ្យ​ចៅក្រម​សម្រាប់​វិនិច្ឆ័យ​ឲ្យបានឆាប់រហ័ស49 ។

តើត្រូវ​ធ្វើ​ដូចម្តេច បើខ្ញុំ​និយាយភាសាអង់គ្លេស​មិនបានល្អ?

ប្រាប់​ក្រឡាបញ្ជីឲ្យបានដឹង យ៉ាងហោចណាស់​ចំនួនមួយ (1) អាទិត្យ​មុនពេល​បើក​សវនាការ ដើម្បី​អាច​ដឹងបានថាតើ​តុលាការ​អាច​រកអ្នកបកប្រែឲ្យអ្នក​បានដែរឬទេ ។ ចំពោះ​តុលាការខ្លះ មានផ្តល់ជូនអ្នកបកប្រែភាសា​ដោយមិន​គិតប្រាក់ បើអ្នកមានលក្ខណៈ​សម្បត្តិទទួលបានការលើកលែង​មិនឲ្យបង់​ថ្លៃ ។ បើមិនដូច្នោះទេ អ្នកត្រូវ​រកអ្នក​បកប្រែភាសា​ដោយខ្លួនឯង ។  មិនត្រូវឲ្យកុមារ ឬសាក្សីធ្វើជាអ្នក​បកប្រែ​សម្រាប់​អ្នកឡើយ ។ អ្នកមាន​សិទ្ធិ​សុំពន្យារ​សវនាការ ដើម្បី​ស្វែង​រក​អ្នក​បកប្រែភាសាមកជួយ ។

សូមអាន​ខិត្តប័ណ្ណដែលមាន​ចំណង​ជើងថា របៀប​ប្រើអ្នកបកប្រែរបស់តុលាការ (How to Use a Court Interpreter) ដែលមាន​នៅទីនេះ ៖ http://www.courts.ca.gov/documents/Tri-CutUseInterpreter.pdf  http://www.courts.ca.gov/documents/Tri-CutUseInterpreter.pdf.50

តើខ្ញុំអាច​រក​សំណុំបែបបទរបស់តុលាការដែលខ្ញុំត្រូវការ​បានពីទីណា?

សូមចូលមកកាន់​សាលាកាត់ក្តី បណ្ណាល័យច្បាប់​នៃខោនធីរបស់អ្នក ឬទាញយកសំណុំបែបបទពី ៖http://www.courts.ca.gov/1017.htm

តើត្រូវធ្វើ​ដូចម្តេចបើខ្ញុំត្រូវ​ការ​ឲ្យមានការសម្រួល?

ច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា និងច្បាប់សហព័ន្ធ តម្រូវឲ្យ​តុលាការរដ្ឋ (និងភ្នាក់ងារ​រដ្ឋាភិបាល) ត្រូវតែផ្តល់ជូននូវការ​សម្រួលសមរម្យសម្រាប់​មនុស្សដែលមានពិការភាព ។ បើអ្នក​ជាមនុស្សមានពិការភាព ហើយត្រូវការ​ជំនួយ សូមបំពេញ និងដាក់ស្នើសំណុំបែបបទ MC-410 Request for Accommodations by Persons with Disabilities and Order (មាននៅទីនេះ ៖ http://www.courts.ca.gov/documents/mc410.pdf) ។  ចំពោះការសម្រួល គឺគេមិនត្រូវ​ទារថ្លៃពីអ្នកឡើយ ។

ត្រូវធ្វើការស្នើសុំរបស់អ្នកភ្លាម ក្រោយពេលអ្នកបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងរួច ហើយយ៉ាងហោចណាស់ក៏ត្រូវតែមួយសប្តាហ៍មុនថ្ងៃវិនិច្ឆ័យក្តីរបស់អ្នក ដើម្បីឲ្យតុលាការ​មាន​ពេល​អាចបំពេញតាមតម្រូវការរបស់អ្នកបាន ។

ឧទាហរណ៍នៃការ​សម្រួលមានដូចជា ៖

• អ្នកបកប្រែភាសាសញ្ញា
• ជំនួយពីអ្នកដទៃ (ដូចជាអ្នកតស៊ូមតិ) បើជាតម្រូវការ​ដោយសារពិការភាព
•  អនុញ្ញាតឲ្យយកសត្វបម្រើ​មកជាមួយបាន
• ទទួលបានឯកសារ​តាមទ្រង់ទ្រាយដែលអ្នកអាច​មើលបាន
• ឡើងសវនាការតាមទូរស័ព្ទ បើអ្នកមិនអាច​ចូលក្នុង​សាលាក្តីបាន ដោយសារពិការភាព51 រាងកាយ ឬចិត្ត។

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីការស្នើសុំការ​សម្រួលពីតុលាការ សូមទាក់ទងជាមួយនឹងអង្គការ Disability Rights California ហើយស្នើសុំឯកសារបោះពុម្ពផ្សាយ ៖  ការចូលមកក្នុង​តុលាការ ៖ មគ្គុទ្ទេសក៍​ចំពោះការ​សម្រួល​សមហេតុផលសម្រាប់​ជនពិការ (Access to the Courts: A Guide to Reasonable Accommodations for People with Disabilities) ឯកសារ​បោះពុម្ពផ្សាយលេខ 5026.01

• 1. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា  វគ្គទី 51, et seq ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 2. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 54.1 “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 3. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ក្រមរដ្ឋាភិបាល (California Gov’t Code) វគ្គទី 12955 “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 4. 42 នៃក្រមសហរដ្ឋអាមរិក (U.S.C., United States Code) វគ្គទី12182 "ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 5. 42 U.S.C. វគ្គទី 12131, et seq ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 6. សូមអាន 42 U.S.C. វគ្គទី 3604(c) “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 7. 42 U.S.C. វគ្គទី 3604(f)(3)(B) “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 8. 42 U.S.C. វគ្គទី 3604(f)(3)(A) “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 9. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 54.1 “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 10. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ក្រមរដ្ឋាភិបាល វគ្គទី 12926(i) និង (k) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 11. 28 C.F.R. វគ្គទី36.104 "ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 12. 42 U.S.C. វគ្គទី 12182(b)(2)(A)(ii) និង (iii) ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 51, et seq ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 13. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 51(b) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 14. 28 C.F.R. វគ្គទី36.104 "ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 15. 28 C.F.R. វគ្គទី 36.303 "ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 16. សូមអាន 28 C.F.R. វគ្គទី 36.302 42 U.S.C. វគ្គទី 3604(f)(3)(B) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 17. 42 U.S.C. វគ្គទី 3604(f)(3)(A) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 18. 42 U.S.C. វគ្គទី 3604(f)(1)-(2) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 19. 28 C.F.R. វគ្គទី 36.302, 36.303 ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 54.1 “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 20. 28 C.F.R. វគ្គទី 36.104 ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 21. 28 C.F.R. វគ្គទី 36.208(a)-(b) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 22. 42 U.S.C. វគ្គទី 3604(f)(1)-(2) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 23. 42 U.S.C. 3604(f)(9) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 24. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច គោលការណ៍គ្រឹះ http://www.courts.ca.gov/1256.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ "ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 25. សូមអាន ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា § 54.1 “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 26. ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 52(a) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 27. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច (Small Claims Court, How Much Can You Sue for in Small Claims Court?) ,    នៅក្នុងតុលាការសម្រាប់ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណង​តិចតួច តើអ្នកអាច​ទាមទារសំណង​បានប៉ុន្មាន? http://www.courts.ca.gov/1256.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 28.  តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច គោលការណ៍គ្រឹះ http://www.courts.ca.gov/1256.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 29.  តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច គោលការណ៍គ្រឹះ http://www.courts.ca.gov/1256.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 30. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច គោលការណ៍គ្រឹះ http://www.courts.ca.gov/1256.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 31. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច គោលការណ៍គ្រឹះ http://www.courts.ca.gov/1016.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 32. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ជំហានចំពោះការ​ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទាមទារសំណងតិចតួចhttp://www.courts.ca.gov/1008.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 33. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ការស្វែងរកតុលាការដែលត្រឹមត្រូវ​សម្រាប់​ដាក់ពាក្យបណ្តឹង​របស់អ្នកhttp://www.courts.ca.gov/9745.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 34. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ការគិតរិះរករបៀបហៅឈ្មោះភាគីចុងចោទhttp://www.courts.ca.gov/9736.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 35. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ការលើកលែង​ការបង់ថ្លៃសេវាកម្មhttp://www.courts.ca.gov/1090.htm, (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 36. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ការ​ជូនដំណឹង​ដល់ភាគីម្ខាងទៀតអំពី​ដំណើរការតុលាការhttp://www.courts.ca.gov/1092.htm, (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 37. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច, ពេលអ្នកត្រូវគេប្តឹង http://www.courts.ca.gov/1010.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 38.  តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ការប្តូរពាក្យបណ្តឹង ឬកាលបរិច្ឆេទ​វិនិច្ឆ័យក្តីរបស់អ្នកhttp://www.courts.ca.gov/1387.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 39. ]តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ការប្តូរពាក្យបណ្តឹង ឬកាលបរិច្ឆេទ​វិនិច្ឆ័យក្តីរបស់អ្នកhttp://www.courts.ca.gov/1387.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 40. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច គោលការណ៍គ្រឹះ http://www.courts.ca.gov/1256.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 41. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,    ការកោះហៅ និងសាក្សី http://www.courts.ca.gov/11162.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 42. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,  ការ​ចូលមកកាន់​សាលាក្តី http://www.courts.ca.gov/1013.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 43. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច, ការសម្រុះសម្រួល http://www.courts.ca.gov/1011.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 44. Id. “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 45.  តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច, ការវិនិច្ឆ័យ​សំណុំរឿង​របស់អ្នក http://www.courts.ca.gov/1119.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 46.  តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច, បញ្ជីត្រួតពិនិត្យ​របស់ដើមបណ្តឹង​ក្រោយការវិនិច្ឆ័យក្តី (Small Claims Court, Plaintiff’s Post Trial Checklist) http://www.courts.ca.gov/1120.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 47. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច, បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ (Small Claims Court, Appeals) http://www.courts.ca.gov/1016.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 48. អ្វីដែលត្រូវធ្វើ ក្រោយពេល​តុលាការ​​សម្រេច​អំពី​សំណុំរឿង​ទារសំណង​តិចតួច​របស់អ្នករួចហើយ (What To Do After the Court Decides Your Small Claims Case) http://www.courts.ca.gov/documents/sc200info.pdf (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយនាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 49. បណ្តឹងទារសំណងតិចតួច http://www.courts.ca.gov/selfhelp-smallclaims.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 50. តុលាការ​សម្រាប់​ដោះស្រាយបណ្តឹងទារសំណងតិចតួច,  ការ​ចូលមកកាន់​សាលាក្តី http://www.courts.ca.gov/1013.htm (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”
• 51. សេវាកម្មនានា​នៅឯតុលាការ​របស់អ្នក www.courts.ca.gov/1077.htm http://www.courts.ca.gov/documents/access-fairness-QandA-for-persons-with-disabilities.pdf (បានចូលទស្សនាចុងក្រោយ នាខែកុម្ភៈ។ ទី24 ឆ្នាំ2015) ។ “ត្រឡប់ទៅកាន់ឯកសារដើមវិញ”