វិធីធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនផ្តល់ជូនឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ
វិធីធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនផ្តល់ជូនឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ
ជាទូទៅ យើងមានច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធពីរ និងច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋពីរ ដែលអាចតម្រូវឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនផ្តល់ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ (assistive technology) ជូនអ្នក ។
ការបដិសេធ៖ ការបោះពុម្ភផ្សាយនេះគឺជាព័ត៌មានផ្លូវច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនមែនជាការណែនាំផ្លូវច្បាប់អំពីស្ថានភាពបុគ្គលរបស់អ្នកទេ។ វាគឺជាបច្ចុប្បន្នកាលបរិច្ឆេទបានប្រកាស។ យើងព្យាយាមធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសម្ភារៈរបស់យើងឱ្យបានទៀងទាត់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយច្បាប់កំពុងផ្លាស់ប្តូរជាទៀងទាត់។ ប្រសិនបើអ្នកចង់ធ្វើឱ្យប្រាកដថាច្បាប់មិនបានផ្លាស់ប្តូរ សូមទាក់ទង DRC ឬការិយាល័យច្បាប់ផ្សេងទៀត។
តើមានច្បាប់អ្វីសម្រាប់ប្រើជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន?
ជាទូទៅ យើងមានច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធពីរ និងច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋពីរ ដែលអាចតម្រូវឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនផ្តល់ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ (assistive technology) ជូនអ្នក ។ ច្បាប់ទាំងពីររបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធគឺ ៖
- ក្រមជនពិការសហរដ្ឋអាមេរិក (ADA, Americans with Disabilities Act)
- វគ្គទី 504 នៃក្រមស្តានីតិសម្បទា (Rehabilitation Act) (Section 504)
ច្បាប់ទាំងពីររបស់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋគឺ ៖
- ក្រមស្តីអំពីសិទ្ធិពលរដ្ឋអ៊ុនរូ (Unruh Civil Rights Act); និង
- ក្រមរដ្ឋប្បវេណីកាលីហ្វ័រនីញ៉ា (California Civil Code) វគ្គទី 54
ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ
- វគ្គទី 504 នៃក្រមស្តានីតិសម្បទា
Section 504 ហាមឃាត់មិនឲ្យមានការរើសអើងដោយសារពិការភាព នៅក្នុងកម្មវិធី និងសកម្មភាពដែលផ្តល់ដោយភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ និងភ្នាក់ងារដទៃទៀតដែលបានទទួលមូលនិធិឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ។ ត្រង់នេះ គឺមានរួមបញ្ចូលនូវការផ្តល់ជូនសិទ្ធិចូលរួមកម្មវិធីសាធារណៈប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព និងការផ្តល់ជូនជនពិការនូវគោលនយោបាយ ការអនុវត្ត និងទម្រង់ការប្រកបដោយការកែសម្រួលសមរម្យ តាមភាពចំាបាច់ ដើម្បីឲ្យពួកគេអាចប្រើប្រាស់សេវាសាធារណៈបាន ។ - ក្រមជនពិការសហរដ្ឋអាមេរិក (ADA, Americans with Disabilities Act)
Title III នៃ ADA ហាមឃាត់មិនឲ្យរើសអើងចំពោះមនុស្សដោយសារពិការភាព ពីសំណាក់កន្លែងសម្រាប់សាធារណៈជន ដែលជាក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលបើកបម្រើជាសាធារណៈ ។ ខបញ្ញត្តិនេះ ត្រូវបានបកប្រែឲ្យផ្តល់ការការពារដូចគ្នាដល់ជនពិការ ដូចមានចែងក្នុង Section 504 ។ ទីកន្លែងសម្រាប់សាធារណៈជន គឺជាក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលបើកបម្រើជាសាធារណៈ ហើយរួមបញ្ចូលកន្លែងនានា ដូចជា សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន រោងមហោស្រព សាលប្រជុំ ហាងទំនិញ ធនាគារ ជំនួញផ្នែកសេវាកម្ម មន្ទីរពេទ្យ ការិយាល័យគ្រូពេទ្យ ស្ថានីយគមនាគមន៍ សារមន្ទីរ សួនសត្វ សាលារៀនឯកជន មណ្ឌលថែទាំកុមារពេលថ្ងៃ និងក្លិបហាត់ប្រាណ ។
ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ
ក្រម Unruh និងក្រមរដ្ឋប្បវេណី Section 54 គឺជាច្បាប់របស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ដែលហាមឃាត់ក្រុមហ៊ុនឯកជនមិនឲ្យមានការរើសអើងចំពោះជនពិការ ហើយមានផ្តល់ជូនដំណោះស្រាយពីអ្វីដែលមានចែងក្នុង ADA និង Section 504 ។
- ក្រមស្តីអំពីសិទ្ធិពលរដ្ឋអ៊ុនរូ
ក្រមអ៊ុនរុហាមឃាត់មិនឲ្យមានការរើសអើងចំពោះមនុស្សដោយសារពិការភាព ពីសំណាក់អង្គភាពជំនួញ ។ ការប្រព្រឹត្តិល្មើសចំពោះ Section 504 និង ADA ក៏ជាការប្រព្រឹត្តិល្មើសចំពោះក្រម Unruh ដែរ ។ ក្រម Unruh ក្រម រដ្ឋប្បវេណីរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 51, et seq. - ក្រមជនពិការ (Disabled Persons Act) ក្រមរដ្ឋប្បវេណីរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 54
ក្រមរដ្ឋប្បវេណី វគ្គទី 54 ផ្តល់ជូនដល់អ្នកដែលមានបញ្ហាសុខភាព និងជនពិការ នូវសិទ្ធិដូចគ្នានឹងសាធារណៈជនទូទៅ ដើម្បីទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីសេវាកម្ម ឬផលិតផលរបស់ក្រុមហ៊ុន ។ ការប្រព្រឹត្តល្មើសចំពោះ Section 504 និង ADA ក៏ជាការប្រព្រឹត្តល្មើសចំពោះក្រមរដ្ឋប្បវេណីរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 54 ផងដែរ ។ ក្រមរដ្ឋប្បវេណី វគ្គទី 54 និងវគ្គដែលពាក់ព័ន្ធគ្នា គឺនិយាយអំពីអង្គភាពវេជ្ជសាស្រ្ត មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនទូទៅទាំងអស់ (យន្តហោះ រថភ្លើង រថយន្តក្រុង ។ល។) អង្គភាពទូរស័ព្ទ ភ្នាក់ងារចិញ្ចឹមបីបាច់ សាលារៀនឯកជន កន្លែងស្នាក់នៅ កន្លែងសម្រាប់សាធារណៈជន និងទីកន្លែងផ្សេងទៀតសម្រាប់សាធារណៈជនប្រើប្រាស់ ។ ក្រមជនពិការ ក្រមរដ្ឋប្បវេណីរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 54, et seq.
នរណាដែលទទួលបានការការពារពីការរើសអើងដោយក្រុមហ៊ុនឯកជន?
ស្ថិតក្រោមនិយមន័យទាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ និង របស់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋស្តីអំពីពិការភាព មនុស្សភាគច្រើនដែលមានពិការភាពរាងកាយ និងខួរក្បាល ដែលបង្កឲ្យមានដែនកំណត់រាងកាយ និងខួរក្បាល ត្រូវបានទទួលការការពារទាំងអស់ ។ និយមន័យរបស់ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ និងច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ ស្តីអំពីពិការភាព មានបង្ហាញជូនខាងក្រោម ។
ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ
Title III នៃ ADA ការពារជនពិការ មិនឲ្យមានការរើសអើងពីក្រុមហ៊ុនឯកជន ។ ក្រោម ADA ពាក្យថាពិការភាព មានន័យថា ៖
- ការមានពិការភាពរាងកាយ ឬខួរក្បាល ដែលរំខានខ្លាំងក្លាចំពោះសកម្មភាព សំខាន់ៗមួយ ឬច្រើនក្នុងជីវិតរបស់អ្នក (ដូចជាសកម្មភាពអនាម័យរាងកាយ ការធ្វើសកម្មភាពហត្ថកម្ម ការដើរ ការមើល ការស្តាប់ ការនិយាយ ការដកដង្ហើម ការរៀនសូត្រ ឬការធ្វើការ) ។
- ត្រង់នេះ គឺរួមបញ្ចូលនូវ ដែនកំណត់ចំពោះមុខងារសំខាន់ៗរបស់រាងកាយ (ដូចជាប្រព័ន្ធភាពស៊ាំនឹងមេរោគ ការលូតលាស់តាមប្រក្រតីរបស់កោសិកា ការរំលាយអាហារ ការបត់ជើងធំ លំពែង ខួរក្បាល ប្រព័ន្ធដកដង្ហើម ចរាចរណ៍ឈាម ក្រពេញបញ្ចេញអ័រម៉ូន និងមុខងារបន្តពូជ) ឬ
- មានកំណត់ត្រាពិការភាពបែបនេះ (ដូចជាស្ថានភាពចុះខ្សោយមុខងាររាងកាយ) ឬ
- ត្រូវបានចាត់ទុកថាមានពិការភាពបែបនេះ (ដូចជាមនុស្សដែលរលាកភ្លើងក្នុងកម្រិតធ្ងន់ តែមិនមានពិការភាព) ។
42 ក្រមសហរដ្ឋអាមេរិក (U.S.C., United States Code) វគ្គទី 12102(2); 28 ក្រមនិយត្តកម្មសហព័ន្ធ (C.F.R., Code of Federal Regulations) វគ្គទី 36.104 ។
ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ
ផ្ទុយពីច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ គឺគ្រាន់តែនិយាយចំពោះ “ដែនកំណត់” នៃសកម្មភាពជីវិតសំខាន់ៗ ជាជាង “ដែនកំណត់ធ្ងន់ធ្ងរ” នៃសកម្មភាពជីវិតសំខាន់ៗ ។ ក្រមរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា (California Government Code) វគ្គទី 12926.1(d) ក្រមរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វគ្គទី 12926(j)(1)(A), (m)(1)(B)(i) ។
តើច្បាប់ទាំងអស់នេះ ហាមឃាត់ចំពោះការរើសអើងប្រភេទណាខ្លះ?
ច្បាប់ទាំងអស់នេះ ហាមឃាត់ក្រុមហ៊ុនឯកជនមិនឲ្យមានការរើសអើងចំពោះជនពិការ ។ ត្រង់នេះ មានរួមបញ្ចូលនូវ ការចាត់សកម្មភាព ឬការបដិសេធមិនព្រមចាត់សកម្មភាពដែលសមរម្យ ដែលមានបំណង ឬទំនងជាមានការបដិសេធចំពោះជនពិការពីការប្រើប្រាស់សិទ្ធិ ឯកសិទ្ធិ អត្ថប្រយោជន៍ ឬឱកាសណាមួយ ដែលមនុស្សទូទៅអាចប្រើប្រាស់បាន ។ ខបញ្ញត្តិមួយចំនួននៃច្បាប់នេះ មានរួមបញ្ចូលនូវ ៖
- ការប្រើប្រាស់លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ ដែលអាចជាការជម្រុះចេញនូវបុគ្គលជាជនពិការដែលមានគុណវឌ្ឍិគ្រប់គ្រាន់ ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.301
- ការបដិសេធមិនផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវសិទ្ធិប្រើប្រាស់ពេញលេញ និងស្មើគ្នាចំពោះទំនិញ ឬសេវាកម្មរបស់អង្គភាពឯកជន ។ ត្រង់នេះ គឺរួមបញ្ចូលនូវការខកខានមិនបានផ្តល់ការជួយ អត្ថប្រយោជន៍ និងសេវាកម្ម ដែលធ្វើឲ្យអ្នកមានឱកាសស្មើគ្នានឹងអ្នកដទៃ ក្នុងការទទួលបានលទ្ធផលដូចគ្នា ទទួលបានផលប្រយោជន៍ដូចគ្នា ឬឈានដល់កម្រិតជោគជ័យដូចគ្នាទៅនឹងសិស្សដែលមិនមានពិការភាព ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.201(a)
- ការផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវអត្ថប្រយោជន៍ ឬសេវាកម្មដោយឡែក ឬខុសពីអ្វីដែលផ្តល់ឲ្យអ្នកដទៃ លុះត្រាតែការធ្វើបែបនោះមានភាពចំាបាច់ក្នុងការផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវអត្ថប្រយោជន៍ ឬសេវាកម្មប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.202(b)
- ការខកខានរៀបចំផ្តល់ជូនសេវាកម្ម កម្មវិធី និងសកម្មភាព នៅក្នុងបរិស្ថានដែលមានភាពសមាហរណកម្មច្រើនបំផុត ដែលសមរម្យចំពោះតម្រូវការរបស់អ្នក ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.203
- ការប្រើលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ និងវិធីសាស្រ្ត ចំពោះការរៀបចំដែលបដិសេធមិនឲ្យអ្នកអាចចូលរួមក្នុងកម្មវិធី និងសកម្មភាពសាធារណៈ ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.204
- ការធ្វើឲ្យបន្តមានការរើសអើង ដោយការផ្តល់ជំនួយដែលចំបាច់ដល់ភ្នាក់ងារណាមួយ ដែលរើសអើងចំពោះពិការភាព ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.204 និង
- ការសងសឹកចំពោះអ្នក ដោយសារអ្នកអនុវត្តន៍សិទ្ធិរបស់ខ្លួន ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.206 ។
តើនៅពេលណាដែលក្រុមហ៊ុនឯកជនត្រូវផ្តល់ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយដល់ខ្ញុំ?
ក្រុមហ៊ុនឯកជន ត្រូវផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ ដែលអាចជួយអ្នកក្នុងការចូលរួមក្នុងសេវាកម្ម ឬកម្មវិធីរបស់ពួកគេ ប្រសិនបើបច្ចេកវិជ្ជានោះ ៖ 1) គឺជា “ឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មជំនួយ” ដែលអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកអាចទំនាក់ទំនងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព ឬ 2) គឺជាការកែសម្រួលប្រកបដោយភាពសមរម្យ ចំពោះគោលនយោបាយ ទម្រង់ការ ឬការអនុវត្តរបស់អាជីវកម្ម ប្រសិនបើការកែសម្រួលនោះវាមិនបង្កឲ្យមានបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុ ឬការកែប្រែនូវគោលការណ៍គ្រឹះនៃកម្មវិធីសាធារណៈទេនោះ ។ 28 ក្រមនិយត្តកម្មសហព័ន្ធ (C.F.R.) វគ្គទី 36.303 ។ ក្រុមហ៊ុនឯកជន ក៏ត្រូវផ្តល់ជូននូវឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មជំនួយ នៅពេលដែលចំាបាច់ផងដែរ ដើម្បីធានាបានថា ជនពិការ មានឱកាសស្មើភាពគ្នា ដើម្បីទទួលប្រយោជន៍ពីផលិតផល ឬសេវាកម្មរបស់ខ្លួន ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមហ៊ុនឯកជនមិនត្រូវផ្តល់ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយទេ ប្រសិនបើវាគឺជា “ឧបករណ៍ផ្ទាល់ខ្លួន” ដែលអ្នកត្រូវប្រើវានៅក្រៅកិច្ចការស្នូល ។1
ឧបករណ៍ និងសេវាកម្មជំនួយ
ក្រុមហ៊ុនឯកជន ត្រូវផ្តល់ឲ្យបុគ្គលដែលស្ថិតក្នុងភាពពិការដែលមានគុណវឌ្ឍិគ្រប់គ្រាន់ នូវ “ឧបករណ៍ និងសេវាកម្មជំនួយ” សមរម្យ ដើម្បីជួយឲ្យពួកគេអាចទំនាក់ទំនងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព ក្នុងការដាក់ពាក្យសុំ ឬចូលរួមក្នុងកម្មវិធីសាធារណៈ ។ 42 U.S.C. វគ្គទី 12182(b)(2)(iii), 28 C.F.R. វគ្គទី 36.303 ។
ឧទាហរណ៍នៃឧបករណ៍ និងសេវាកម្មជំនួយ មានជាអាទិ៍ ៖
- អ្នកបកប្រែភាសាដែលមានសមត្ថភាព អ្នកកត់ត្រា សេវាកម្មវាយបញ្ចូលភាសានិយាយ សម្ភារៈជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ការប្តូរគ្នានូវកំណត់ត្រាជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ឧបល័របំពងសម្លេងទូរស័ព្ទដៃ ឧបករណ៍ជំនួយក្នុងការស្តាប់ ។ ទូរស័ព្ទដែលអាចប្រើបានជាមួយនឹងឧបករណ៍ជំនួយការស្តាប់ ការដាក់ចំណងជើងបើក និងបិទ ឧបករណ៍ទូរគមនាគមន៍ ការបង្ហាញអក្សរក្នុងវីដេអូ ។ល។
- អ្នកអានដែលមានសមត្ថភាព កាសែតអក្សរ ការថតសម្លេង ឧបករណ៍ពុម្ពអក្សរសម្រាប់មនុស្សពិការភ្នែក ឧបករណ៍សម្រាប់បោះពុម្ពអក្សរធំៗ ។ល។
- ការទទួលបាន ឬការកែប្រែសម្ភារៈ ឬឧបករណ៍ និង
- សេវាកម្ម និងសកម្មភាពផ្សេងទៀតដែលស្រដៀងគ្នា ។
បច្ចេកវិជ្ជាខ្លះ ដែលអាចមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់នៅក្រោមផ្នែកនេះ មានដូចជា កម្មវិធីអានអក្សរលើអេក្រង់ ការពង្រីកអក្សរ កម្មវិធីចេះស្គាល់ម្ចាស់សម្លេង និងការវាយពាក្យដែលនិយាយក្នុងកាសែតក្នុងពេលតែមួយ (CART, Captioned Audio Realtime Transcription) ។ ត្រង់នេះ អាចរួមបញ្ចូលនូវបច្ចេកវិជ្ជាមួយចំនួន សម្រាប់ជាជំនួយក្នុងការទំនាក់ទំនង ។
ក្នុងការកំណត់ថាតើឧបករណ៍ និងសេវាកម្មជំនួយបែបណា ដែលមានភាពចំាបាច់ ក្រុមហ៊ុនឯកជន ត្រូវធ្វើការពិចារណាចម្បងចំពោះការស្នើសុំរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ។ ក្រុមហ៊ុនឯកជន ត្រូវផ្តល់ឲ្យនូវឧបករណ៍ និងសេវាកម្មជំនួយ ក្នុងទ្រង់ទ្រាយមួយដែលអាចប្រើបាន ឲ្យបានទាន់ពេល និងទៅតាមស្ថានភាពដែលអាចការពារឯកជនភាព និងឯករាជ្យភាពរបស់បុគ្គលជាជនពិការ ។
ក្រុមហ៊ុនឯកជន ដែលទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងសាធារណៈជន តាមទូរស័ព្ទ ត្រូវប្រគល់ជូននូវប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ សម្រាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងមនុស្សដែលមានពិការភាពចំពោះការស្តាប់ និងការនិយាយ ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.303 ។ អ្វីៗទាំងអស់នេះ អាចរួមបញ្ចូលនូវ TTY (ទូរស័ព្ទអក្សរ) វីដេអូបញ្ជូនពីចម្ងាយ VRI (វីដេអូបកប្រែពីចម្ងាយ) ទូរស័ព្ទជាវីដេអូ និងឧបករណ៍ស្រដៀងគ្នានេះ ។
ក្រុមហ៊ុនឯកជន ក៏ត្រូវផ្តល់ជូននូវឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មជំនួយ នៅពេលដែលចំាបាច់ផងដែរ ដើម្បីធានាបានថា ជនពិការ មានឱកាសស្មើភាពគ្នា ដើម្បីទទួលប្រយោជន៍ពីផលិតផល ឬសេវាកម្មរបស់ខ្លួន ។ 42 U.S.C. វគ្គទី 12182(b)(2)(iii) ។ ត្រង់នេះ អាចរួមបញ្ចូលនូវ ការផ្តល់ជូនសម្ភារៈក្នុងទ្រង់ទ្រាយផ្សេងទៀត ដូចជាទ្រង់ទ្រាយអេឡិចត្រូនិក ឬជាអក្សរសម្រាប់មនុស្សពិការភ្នែក ការផ្តល់ជូនកម្មវិធីដូចជាកម្មវិធីពង្រីកអក្សរ ឬកម្មវីធីអានពាក្យក្នុងអេក្រង់ ឬកុំព្យូទ័រសាធារណៈ ឬដោយការផ្តល់ជូននូវបច្ចេកវិជ្ជាមួយចំនួនផ្សេងទៀត ដើម្បីជាជំនួយក្នុងការទំនាក់ទំនង ។ ការផ្តល់ជូននូវឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ គឺជាវិធីមួយក្នុងចំណោមវីធីទាំងឡាយ ដែលក្រុមហ៊ុនឯកជន អាចជួយអ្នកបាន ។
ការកែសម្រួលប្រកបដោយភាពសមរម្យ
ក្រុមហ៊ុនឯកជនត្រូវធ្វើការកែសម្រួលឲ្យបានសមរម្យ ចំពោះគោលនយោបាយ ការអនុវត្ត និងទម្រង់ការរបស់ខ្លួន ទៅតាមពេលដែលចំាបាច់ ដើម្បីផ្តល់ជូននូវការយកចិត្តទុកដាក់ដូចគ្នាដល់ជនពិការ ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.302 ។
ជនពិការ ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះការស្នើសុំការសម្រួលប្រកបដោយភាពសមរម្យ ហើយអាចត្រូវផ្តល់ជូនការគាំទ្រពីផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត ដើម្បីបញ្ជាក់ថាបុគ្គលរូបនេះ មានសេចក្តីត្រូវការ ចំពោះការកែសម្រួលនានាពាក់ព័ន្ធនឹងពិការភាពរបស់ខ្លួន ។ ការគំាទ្រវេជ្ជសាស្រ្ត មិនចំាបាច់ត្រូវបង្ហាញពីលក្ខណៈនៃពិការភាពឡើយ ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែបង្ហាញពីដែនកំណត់ដែលបណ្តាលពីពិការភាព ហើយបើអាចទៅរួច ត្រូវណែនាំចំពោះការកែសម្រួលដែលសមរម្យ ឬណែនាំចំពោះឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ ដែលអាំចជួយអ្នកឲ្យប្រើឧបករណ៍ ឬសេវាកម្មទាំងអស់នោះបាន ។ ប្រសិនបើបានការអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការកែសម្រួល ក្រុមហ៊ុនឯកជនត្រូវជាអ្នកចេញថ្លៃការចំណាយនេះ ។
តើខ្ញុំអាចស្នើសុំឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ ពីក្រុមហ៊ុនឯកជនបានដោយរបៀបណា?
យើងខ្ញុំសូមណែនាំឲ្យអ្នកលើកជាសំណើដើម្បីស្នើសុំឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ដោយពន្យល់ ៖ 1) ថាអ្នកជាមនុស្សពិការ (បើទោះបីជាអ្នកមិនចំាបាច់ប្រាប់គេថាអ្នកពិការអ្វីក៏ដោយ) 2) អ្វីដែលពិការភាពរបស់អ្នកមានការប៉ះពាល់ចំពោះលទ្ធភាពរបស់អ្នកក្នុងការទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីសេវាកម្ម ឬផលិតផលរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ 3) ការកែសម្រួលជាក់លាក់ដែលអ្នកត្រូវការ បូករួមទាំងឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ និង 4) កាលបរិច្ឆេទដែលអ្នកចង់បានចម្លើយចំពោះការស្នើសុំរបស់អ្នក ។
តើខ្ញុំត្រូវតែផ្តល់ភស្តុតាងអំពីពិការភាពរបស់ខ្ញុំ ដើម្បីអាចទទួលបានឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយពីក្រុមហ៊ុនឯកជនដែរឬទេ?
អ្នកអាចត្រូវផ្តល់ភស្តុតាងបញ្ជាក់ថាអ្នកជាមនុស្សពិការ តែអ្នកមិនចំាបាច់ប្រាប់គេថាអ្នកពិការអ្វីឡើយ គឺគ្រាន់តែប្រាប់គេថាវាធ្វើឲ្យមានដែនកំណត់ចំពោះរាងកាយអ្នកយ៉ាងដូចម្តេចប៉ុណ្ណោះ ។ ព័ត៌មាននេះអាចមានសារៈសំខាន់ ប្រសិនបើតម្រូវការចំពោះឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ មិនបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ ដោយសារក្រុមហ៊ុនឯកជនអាចផ្តល់ឲ្យបានតែការកែសម្រួលដែលសមរម្យ បូករួមទាំងឧបករណ៍ និងសេវាកម្មជំនួយ ចំពោះពិការភាពដែលគេបានដឹង ។ បើពិការភាពរបស់អ្នកវាមិនបានបង្ហាញឲ្យឃើញជាក់លាក់ទេនោះ ឬមួយប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនឯកជនមិនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់បានអំពីពិការភាពរបស់អ្នក ដោយសារតែគេទាក់ទាងជាមួយអ្នកតែតាមទូរស័ព្ទ ពួកគេអាចស្នើសុំភស្តុតាងបញ្ជាក់ពិការភាព និងតម្រូវការរបស់អ្នក សម្រាប់ការកែសម្រួលដែលសមហេតុផល ។ ដើម្បីបង្ហាញថា អ្នកមានសិទ្ធិទទួលបានការកែសម្រួលសមហេតុផល អ្នកអាចត្រូវស្នើសុំលិខិតពីគ្រូពេទ្យ ឬអ្នកឯកទេសផ្សេងទៀត ដែលជាមនុស្សស្គាល់អ្នក និងដឹងពីពិការភាពរបស់អ្នកដោយបុគ្គលនេះ ត្រូវប្រាប់អំពីការកែសម្រួល ឬការកែតម្រូវណាមួយដែលសមរម្យចំពោះអ្នក ។
តើខ្ញុំអាចទទួលបានឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយប្រភេទណាពីក្រុមហ៊ុនឯកជន?
ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ មានរួមបញ្ចូលនូវឧបករណ៍ ប្រព័ន្ធ ឬសេវាកម្មណាមួយ ដែលអាចជួយអ្នកឲ្យទទួលបានសេវាកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ ។ ជំនួយទាំងអស់នេះ ជាធម្មតា តាមផ្លូវច្បាប់គេក៏ហៅថាឧបករណ៍ និងសេវាកម្មជំនួយដែរ ។ ឧទាហរណ៍ចំពោះឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ មានដូចជាជម្រាលជណ្តើរ ឧបករណ៍ពង្រីកសម្លេង ចំណងជើងបើក និងបិទ ឧបករណ៍ជំនួយក្នុងការស្តាប់ អេក្រង់បង្ហាញវីដេអូជាអក្សរ និងប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងដទៃទៀត ។
ក្រុមហ៊ុនឯកជនមិនចំាបាច់ត្រូវផ្តល់ឧបករណ៍តម្រូវតាម បុគ្គលម្នាក់ៗ ឬឧបករណ៍ដទៃដែលតម្រូវការតាមលក្ខណៈបុគ្គលឡើយ ។ ឧបករណ៍ទាំងអស់នោះ មានដូចជាកៅអីកង់ ឧបករណ៍វេជ្ជសាស្រ្តដែលប្រើបានយូរ ឧបករណ៍ជំនួយការស្តាប់ដាក់ជាប់នឹងត្រចៀក ឬឧបករណ៍អវយវៈសិប្បនិម្មិត ។ ចំពោះបទបញ្ញត្តិនេះ ក៏មានការលើកលែងដែរ ។ ឧទាហរណ៍ អង្គភាពមួយដែលរៀបចំសន្និបាត នៅឯមជ្ឈមណ្ឌលសន្និបាត អាចត្រូវផ្តល់ជូននូវឧបករណ៍ជំនួយការស្តាប់ សម្រាប់អ្នកចួលរួមដែលពិបាកស្តាប់ ។
ការស្វែងរកការកែសម្រួល បច្ចេកវិជ្ជា ឬឧបករណ៍ដែលត្រឹមត្រូវ ដើម្បីជួយអ្នកឲ្យអាចមានភាពស្មើគ្នាក្នុងការរីករាយជាមួយនឹងទំនិញ ឬសេវាកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុន ត្រូវពាក់ព័ន្ធ នឹងដំណើរការអន្តរកម្មរវាងអ្នក និងក្រុមហ៊ុនឯកជន ដែលអ្នកទាំងពីរត្រូវពិភាក្សាគ្នាអំពីជម្រើសនានា ។ សំណើរបស់អ្នកត្រូវទទួលបានការពិចារណាជាចម្បង តែជាចុងក្រោយ ក្រុមហ៊ុនឯកជនអាចជ្រើសយកក្នុងចំណោមជម្រើសនានា ដរាបណាលទ្ធផលដែលទទួលបានគឺមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការធ្វើឲ្យអ្នកអាចប្រើសេវាកម្ម ឬទំនិញរបស់ក្រុមហ៊ុននេះបាន ។
តើនៅពេលណាដែលក្រុមហ៊ុនឯកជនមិនត្រូវផ្តល់ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ?
ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ
ស្ថិតក្រោម ADA ក្រុមហ៊ុនឯកជន មិនចំាបាច់ត្រូវផ្តល់ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយឡើយ នៅពេលដែលឧបករណ៍នោះវាអាចធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃមុខជំនួញ ឬវាបង្កឲ្យមានបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុធ្ងន់ធ្ងរ ។ ការកែប្រែមូលដ្ឋានគ្រឹះ គឺជាការផ្លាស់ប្តូរដែលវាមានភាពសំខាន់ខ្លាំង ដោយវាធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលលក្ខណៈចំាបាច់របស់ទំនិញ សេវាកម្ម អគារ ឯកសិទ្ធិ អត្ថប្រយោជន៍ និងការកែតម្រូវនូវមុខជំនួញ ។ ស្ថានភាពបែបនេះ មិនងាយកើតឡើងឡើយ ។ បន្ទុកធ្ងន់ធ្ងរមានន័យថា ជាការលំបាក ឬជាការចំណាយធំរបស់ក្រុមហ៊ុន ដោយគិតអំពីធនធានដែលមាន ហើយនិងផលប៉ះពាល់ចំពោះសំណើសុំកែសម្រួលចំពោះធនធាន ប្រតិបត្តិការ និងការពិចារណាចំពោះសុវត្ថិភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.104 ។ ក្រុមហ៊ុនឯកជនក៏មិនចាំបាច់ត្រូវផ្តល់ឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយឲ្យដែរ ប្រសិនបើបុគ្គល ឬឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយវាបង្កឲ្យមានការគម្រាមកំហែងដោយផ្ទាល់ចំពោះសុខភាព និងសុវត្ថិភាពចំពោះអ្នកដទៃ ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.208 ។
បើក្រុមហ៊ុនឯកជនកំណត់ឃើញថា ការផ្តល់ជូននូវការកែសម្រួល វានឹងនាំឲ្យមានការកែប្រែមូលដ្ឋានគ្រឹះមុខជំនួញរបស់ខ្លួន បង្កឲ្យមានបន្ទុកធ្ងន់ធ្ងរ ឬបង្កឲ្យមានការគម្រាមកំហែងដោយផ្ទាល់ ក្រុមហ៊ុននេះត្រូវផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវជម្រើសផ្សេងទៀត ចំពោះឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ ឬការកែសម្រួលដែលសមរម្យ បើសិនជាមាន ហើយវាមិនបណ្តាលឲ្យមានការកែប្រែជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ បង្កឲ្យមានការគម្រាមកំហែង ឬបណ្តាលឲ្យមានបន្ទុកធ្ងន់ធ្ងរចំពោះក្រុមហ៊ុនខ្លួន ។
ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ
ស្ថិតក្រោមច្បាប់រដ្ឋ Section 54 និងក្រោម Unruh គឺមិនមាននិយាយជាក់លាក់ពីការជជែកវែកញែកពាក់ព័ន្ធនឹងបន្ទុកធ្ងន់ធ្ងរ និងការកែប្រែមូលដ្ឋានគ្រឹះឡើយ ។ ការប្រព្រឹត្តិបំពានណាមួយចំពោះ ADA ក៏ជាការប្រព្រឹត្តបំពានចំពោះច្បាប់រដ្ឋ ដោយសារថាច្បាប់រដ្ឋមានវិសាលភាពធំជាង ADA ។
តើក្រុមហ៊ុនឯកជនអាចទារថ្លៃពីខ្ញុំចំពោះការចំណាយលើឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយដែរឬទេ?
ទេ ។ ក្រុមហ៊ុនឯកជន មិនអាចកំនត់តម្លៃសម្រាប់ទារពីបុគ្គលណាម្នាក់ ឬក្រុមនៃបុគ្គលណាមួយដែលមានពិការភាព ឲ្យចេញថ្លៃការចំណាយចំពោះឧបករណ៍ជំនួយ ឬការកែសម្រួលសមហេតុផលណាមួយចំពោះគោលនយោបាយ ការអនុវត្ត ឬទម្រង់ការបានឡើយ ។ 28 C.F.R. វគ្គទី 36.301 ។
តើខ្ញុំត្រូវធ្វើអ្វី ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនឯកជនបដិសេធសំណើសុំឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយរបស់ខ្ញុំ?
ជាទូទៅ គឺមានរបស់បីយ៉ាងដែលអ្នកត្រូវធ្វើ ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនឯកជនមិនព្រមផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ ៖ ដាក់ពាក្យបណ្តឹងរដ្ឋបាលទៅកាន់ក្រសួងយុត្តិធម៌សហរដ្ឋអាមេរិក (DOJ, United States Department of Justice) (ចំពោះការប្រព្រឹត្តិល្មើសលើច្បាប់សហព័ន្ធ) ដាក់ពាក្យបណ្តឹងរដ្ឋបាលទៅកាន់នាយកដ្ឋានយុត្តិធម៌ការងារ និងជម្រកនៃរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា (California Department of Fair Employment and Housing) (សម្រាប់ការប្រព្រឹត្តិល្មើសច្បាប់រដ្ឋ) ឬដាក់ពាក្យប្តឹងផ្លូវច្បាប់ឯកជន ។ បណ្តឹងរដ្ឋបាល គឺមិនមានភាពដូចគ្នានឹងបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់ឡើយ ។ អ្នកអាចដាក់ពាក្យប្តឹងរដ្ឋបាល ឬប្តឹងផ្លូវច្បាប់ ដោយមិនចំាបាច់មានមេធាវី តែបើអ្នកទាក់ទងជាមួយនឹងមេធាវីមុនការដាក់ពាក្យប្តឹង គឺជាការប្រសើរ ជាពិសេសគឺស្តីអំពីដែនកំណត់ពេលវេលាចំពោះការដាក់ពាក្យបណ្តឹង ។
ការប្រព្រឹត្តិល្មើសច្បាប់សហព័ន្ធ – បណ្តឹងរដ្ឋបាល
ដើម្បីដាក់ពាក្យបណ្តឹងចំពោះការប្រព្រឹត្តល្មើស ADA ឬ Section 504 ចំពោះក្រុមហ៊ុនឯកជន អ្នកអាចដាក់ពាក្យប្តឹងមកកាន់ក្រសួងយុត្តិធម៌ ។ អ្នកអាចប្តឹងតាមប្រៃសនី ឬផ្ញើទូរសារមកកាន់ ៖
- សូមសរសេរបណ្តឹងរួចផ្ញើទៅកាន់ ៖
U.S. Department of Justice
950 Pennsylvania Avenue, NW
Civil Rights Division
Disability Rights Section – 1425 NYAV
Washington, D.C. 20530 - សូមផ្ញើពាក្យបណ្តឹងតាមទូរសារទៅកាន់ ៖ (202) 307-1197
ព័ត៌មានបន្ថែមស្តីអំពីការដាក់ពាក្យបណ្តឹងចំពោះការប្រព្រឹត្តល្មើស ADA ទៅកាន់ក្រសួងយុត្តិធម៌ បូករួមទាំងប្រភេទព័ត៌មានដែលអ្នកត្រូវដាក់បញ្ចូលក្នុងពាក្យបណ្តឹង និងពេលវេលាដែលអ្នកមានដើម្បីដាក់ពាក្យបណ្តឹង គឺមាននៅឯវ៉ិបសៃត៍របស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ តាមអាសយដ្ឋាន ៖ http://www.ada.gov/fact_on_complaint.htm ។
ការប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់រដ្ឋ – បណ្តឹងរដ្ឋបាល
អ្នកអាចប្តឹងការទារថ្ឡៃចំណាយ ក្រោមក្រមអ៊ុនរុ ឬក្រុមវគ្គទី 54 ដោយការដាក់ពាក្យប្តឹងទៅកាន់នាយកដ្ឋានយុត្តិធម៌ការងារ និងទីជម្រករដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា (DFEH, California Department of Fair Employment and Housing) ។ អ្នកត្រូវដាក់ពាក្យបណ្តឹងមកកាន់ DFEH ឲ្យបានក្នុងរវាងមួយឆ្នាំ គិតចាប់ពីពេលសកម្មភាពរើសអើងបានកើតឡើង ។ អ្នកអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងតាមអនឡាញ តាមទូរស័ព្ទ ឬតាមប្រៃសនីដូចខាងក្រោម ៖
- សូមប្រើប្រព័ន្ធអនឡាញរបស់ DFEH តាមអាសយដ្ឋាន http://houdiniesq.net/dfeh/intake/
- ហៅទូរស័ព្ទមកកាន់មជ្ឈមណ្ឌលទូរគមនាគមន៍របស់ នាយកដ្ឋានយុត្តិធម៌ការងារ និងទីជម្រករដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា តាមលេខ (800) 884-1684 ។ បើអ្នកមានពិការភាពចំពោះការស្តាប់ អ្នកអាចហៅទូរស័ព្ទមកលេខ (800) 884-1684 ឬអ្នកប្រើ TTY សូមហៅមកលេខ (800) 700-2320 ។
- ស្នើសុំបែបបទការសាកសួរមុនការដាក់ពាក្យប្តឹង ឬយកសំណុំបែបបទនេះតាមអនឡាញបាននៅឯ http://www.dfeh.ca.gov/res/docs/PCI/Pre%20Complaint%20Inquiry%20-%20DPA.pdf ហើយផ្ញើវាទៅកាន់ការិយាល័យណាមួយរបស់ DFEH ។
- អ្នកអាចផ្ញើតាមអ៊ីម៉េលនូវបែបបទសាកសួរមុនការប្តឹងទៅកាន់អាសយដ្ឋាន contact.center@dfeh.ca.gov
ព័ត៌មានបន្ថែម ស្តីអំពីការដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់នាយកដ្ឋានយុត្តិធម៌ការងារ និងទីជម្រករដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា បូករួមទាំងប្រភេទព័ត៌មាន ដែលអ្នកត្រូវដាក់បញ្ចូលក្នុងពាក្យបណ្តឹងរបស់អ្នក និងចំនួនពេលវេលាដែលអ្នកមានដើម្បីដាក់ពាក្យបណ្តឹង គឺមាននៅឯ http://www.dfeh.ca.gov/Complaints_ComplaintProcess.htm ។
បណ្តឹងច្បាប់
អ្នកមិនចំាបាច់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងតវ៉ាទៅកាន់ភ្នាក់ងារណាមួយដូចបានរាយពីខាងលើឡើយ ។ អ្នកអាចដាក់ពាក្យប្តឹងតាមផ្លូវច្បាប់តែម្តង ។ ស្ថិតក្រោមច្បាប់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ បណ្តឹងត្រូវដាក់ទៅកាន់តុលាការ ក្នុងរវាងពីរឆ្នាំ ដោយគិតចាប់ពីកាលបរិច្ឆេទដែលសកម្មភាពរើសអើងបានកើតឡើង ។
Disability Rights California បានទទួលមូលនិធិឧបត្ថម្ភពីប្រភពផ្តល់ជំនួយនានាមួយចំនួន ។ សម្រាប់បញ្ជីលម្អិតនៃអ្នកផ្តល់ជំនួយ សូមទស្សនាគេហទំព័រ http://www.disabilityrightsca.org/
Documents/ListofGrantsAndContracts.html ។
តើមានធនធានណាខ្លះទៀត?
ធនធាននានា
- http://www.dds.ca.gov/AT/at_network.cfm បណ្តាញបច្ចេកវិជ្ជាជំនួយរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា, (California Assistive Technology Network) នាយកដ្ឋានស្តានីតិសម្បទា, (DOR, Department of Rehabilitation) ដោយភ្ជាប់ជាមួយនឹងអ្នកប្រើប្រាស់ បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយ, (AT, Assistive Technology), អ្នកផ្តល់ AT និងភ្នាក់ងាររដ្ឋ ជាអ្នកសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំរបស់រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ដើម្បីពង្រីក និងបង្កើនការប្រើប្រាស់ AT ក្រោមក្រមបច្ចេកវិជ្ជា (Tech Act) ឆ្នាំ 1993 ។ បេសកម្មចម្បងរបស់បណ្តាញប AT រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា គឺ ៖
- ជួយកាត់បន្ថយឧបសគ្គរបស់ជនពិការក្នុងការទទួលបាន AT ។
- លើកកម្ពស់ការយល់ដឹងសាធារណៈអំពីផលប្រយោជន៍របស់ AT ចំពោះជនពិការ ។
- រៀបចំយុទ្ធសាស្រ្ត ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពជាន់គ្នានៃសកម្មភាពរបស់ភ្នាក់ងាររដ្ឋ និងអង្គការដទៃទៀតទាំងអស់ដែលជាអ្នកជួយជនពិការ ។
បណ្តាញ AT រក្សាទុកទិន្នន័យអំពីធនធាន AT និងអ្នកផ្តល់ឧបករណ៍នេះ ដែលមានទីតាំងនៅក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ហើយអាចជួយរកទីកន្លែងប្រភព AT សម្រាប់ពិការភាពជាក់លាក់ ។ ការបញ្ជូនបន្តក៏នឹងត្រូវធ្វើឡើងដល់ក្រុមដែលជាអ្នកផ្តល់គោលការណ៍ណែនាំអំពី AT និងទៅកាន់ប្រភពអ្នកផ្តល់ជំនួយមូលនិធិ AT ដែលមានសក្តានុពល ។
- មជ្ឈមណ្ឌលរស់នៅដោយឯករាជ្យរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា (California Independent Living Centers) ។ សម្រាប់បញ្ជីឈ្មោះមជ្ឈមណ្ឌលការរស់នៅដោយឯករាជ្យ តាមខោនធីនីមួយ សូមអាន ៖ http://www.rehab.cahwnet.gov/ILS/ILC-List.html ។
- www.Askjan.org – ខណៈពេលដែលវ៉ិបសៃត៍ របស់រដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងសម្រាប់ស្ថានភាពការងារ វាក៏មានព័ត៌មានល្អៗស្តីអំពីធនធានឧបករណ៍បច្ចេកវិជ្ជាជំនួយផងដែរ ។
Disability Rights California បានទទួលមូលនិធិឧបត្ថម្ភពីប្រភពផ្តល់ជំនួយនានាមួយចំនួន ។ សម្រាប់បញ្ជីលម្អិតនៃអ្នកផ្តល់ជំនួយ សូមទស្សនាគេហទំព័រ http://www.disabilityrightsca.org/
Documents/ListofGrantsAndContracts.html ។
- 1. សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមអាន ប្រសិទ្ធិភាពនៃការទំនាក់ទំនង Effective Communication របស់ក្រសួងយុត្តិធម៌សហរដ្ឋអាមេរិក, (U.S. Department of Justice) តាមអាសយដ្ឋាន http://www.ada.gov/effective-comm.htm