Ilegal ba na diskriminasyon para sa Department of Rehabilitation (DOR) na magdiskrimina laban sa akin batay sa kapansanan ko?

Oo.  Sa ilalim ng Title II of the Americans with Disabilities Act (ADA) at Seksyon 504 ng Rehabilitation Act of 1973, ito'y labag sa batas para sa isang pampublikong entidad o isang tumatanggap ng tulong hinggil sa pananalapi ng pederal, tulad ng DOR, na magdiskrimina laban sa indibidwal sa batayan ng kapansanan. 

Maaaring kabilang sa mga halimbawa ng diskriminasyon ang:

• Pagtanggi sa mga serbisyo ng DOR batay sa mga stereotype tungkol sa isang partikular na kapansanan.  Bilang halimbawa, hindi maaaring tanggihan ng tagapayo ng DOR ang pagbabayad para sa paaaralang pambatas dahil lamang hindi sila naniniwala na ang isang tao na may kahinaan sa paningin ay hindi magiging magaling na abogado;
• Kabiguang hindi maipagkaloob ang mga serbisyo o benepisyo sa mga lokasyon na napupuntahan ng mga tao na may mga kahinaan sa madaliang pagkilos;
• Kabiguan na gumawa ng mga makatwirang pagbabago sa mga patakaran, kasanayan at mga pamamaraan para mapahintulutan ang mga aplikante at kliyente na may mga kapansanan na makapunta sa mga serbisyo ng DOR.  Bilang halimbawa, pagtangging magsaalang-alang ng mas mahahabang timeline para makumpleto ang kinakailangang gawaing kurso o pagbabago sa mga protokol ng pagsubok, kung kinakailangan sanhi sa isang kapansanan ng indibidwal;
• Kabiguang magkaloob ng mabisang komunikasyon, kabilang ang mga pantulong at serbisyo.  Bilang halimbawa, hindi pagkakaloob ng elektronikong format para sa isang indibidwal na may kahinaan sa paningin o isang interpreter ng sign language o pakikipag-usap sa teksto para sa isang kliyente na bingi.

At higit pa, hindi maaaring makipagkontrata ang DOR sa ibang provider na nangdidiskrimina, kabilang ang kabiguang magkaloob ng mga serbisyo sa mga napupuntahang lokasyon o mga pagbabago sa kanilang mga tuntunin o pamamaraan para matiyak na mapupuntahan.

Makapagdedesisyon ba ang DOR tungkol sa kung karapat-dapat ba ako sa mga serbisyo at kung anong mga serbisyo ang ipagkakaloob sa aking kapansanan?

Oo, hanggang sa sukdulang pinahihintulutan ng batas.  Ang DOR ay nagkakaloob ng mga serbisyo sa mga tao na may mga kapansanan para matulungan silang makabalik sa trabaho, makakuha ng trabaho sa unang pagkakataon, magsanay para sa isang bagong karera, at para panatilihin ang kasalukuyang pagtatrabaho.  Ibinabatay ng DOR ang pagpapasya ng pagkanararapat at mga serbisyo sa mga kinakailangang inihayag sa batas – sa ilalim ng Rehabilitation Act ng pederal at ng kautusan at mga regulasyon ng bokasyonal na rehabilitasyon ng California.  Inuutos ng batas na magsagawa ng pagpapaya ang DOR batay sa mga abilidad at kapansanan ng isang aplikante/kliyente, pati na rin ang kanyang mga preperensya. 

Bilang halimbawa, pagkakasunud-sunod ng mga regulasyon ng seleksyon na pinahihintulutan ang DOR, kapag limitado ang pagpopondo ng estado, para iprayoridad ang ilang indibidwal na may mga kapansanan batay sa kalalaan at uri ng kapansanan.  At saka, sa ilalim ng balangkas na naaayon sa batas at pagkontrol, tinutukoy ng DOR kung karapat-dapat ang indibidwal para sa mga serbisyo ng bokasyonal na rehabilitasyon batay sa pisikal o hinggil sa pag-iisip na kahinaan ng indibidwal, at kung ang kahinaan na iyon ay magiging bahagi ng hadlang sa kanyang pagtatrabaho.  Bilang karagdagan, upang matukoy na karapat-dapat para sa mga serbisyo dapat ipakita ng indibidwal na mayroon silang pangangailangan para sa mga serbisyo ng bokasyonal na rehabilitasyon, at doon ay maaari silang mabenepisyuhan mula sa mga serbisyo ng DOR. 

Sa sandaling matukoy na karapat-dapat ang isang indibidwal para sa mga serbisyo, responsable ang indibidwal sa pagpili ng kanilang layunin sa pagtatrabaho at mga serbisyo batay sa kanilang mga interes, abilidad at “napaalamang pagpili.”  Para sa higit na impormasyon sa napaalamang pagpili tingnan ang CAP Fact Sheet sa http://www.disabilityrightsca.org/pubs/554001.pdf

Maaaring pagpasyahan ng DOR sa hinaharap na ang mga serbisyo ng indibidwal ay dapat baguhin o bawasan batay sa hindi sapat na progreso sa pagkamit ng kanyang layuning bokasyonal.  Gayunman, ang uri ng kapansanan na mayroon ang kliyente ay hindi dapat maging isang dahilan ng pagpapasiya sa pagkanararapat o probisyon ng mga serbisyo sa sarili nito. 

Samantalang, sa karaniwan, ang mga pampublikong entidad ay hindi maaaring tanggihan ang mga serbisyo batay sa kapansanan, maaaring pahintulutan ng mga regulasyong pederal ang isang panggobyernong entidad, tulad ng DOR, na hindi isima o isama ang mga indibidwal na may mga kapansanan sa kanilang programa.  34 Code of Federal Regulations (C.F.R.) §104.4(c).  Pinahihintulutan nito ang DOR na magkaloob o tanggihan ang mga serbisyo batay sa kapansanan ng indibidwal, kung ang paggawa nito ay tumatalima sa mga batas at regulasyon ng programa.  Ang paggawa dito ay hindi lalabagin ang mga batas sa diskriminasyon -- ang ADA o Seksyon 504.

Ano ang maaaring gawin ng klilyente kung hindi sila sasang-ayon sa desisyon ng tagapayo ng kanilang DOR?

Gaya nang tinalakay sa itaas, karamihan sa desisyon na ginagawa ng DOR ay hindi kailangang ilegal na diskriminasyon.  Sa halip, maaaring maging bahagi ang mga ito ng hindi pagkakasundo o pagtatalo sa pagitan ng aplikante/kliyente at DOR.  Bilang halimbawa, ang hindi pagkakasundo ay maaaring maging tungkol sa kung ang isang partikular na layunin ng pagtatrabahao ay matatamo o hindi o ang isang partikular na serbisyo ay kinakailangan.  Ang mga uri ng pagtatalo na ito ay pinakamagandang pinangangasiwaan sa pamamagitan ng proseso ng pagtatalo ng DOR, kung saan ay maaaring kabilang ang paghingi ng repaso ng isang superbisor ng DOR, repaso ng Administrador ng Distrito, pamamagitan o patas na pagdinig.  Para sa higit na impormasyon sa pagresolba ng mga pagtatalo sa DOR, tingnan ang fact sheet ng DRC CAP sa mga serbisyo ng DOR umpisa sa Katanungan 31 sa http://www.disabilityrightsca.org/pubs/540101.pdf.

Pakiramdam ko ay ilegal na nadiskrimina ako laban sa DOR.  Saan ako maaaring maghain ng mga reklamo?

Kung nadiskrimina ka na laban sa DOR, maaari kang maghain ng administratibong reklamo sa ilalim ng ADA at Seksyon 504.  Mayroon ka lamang 180 araw mula sa petsa ng huling paggawa ng diskriminasyon na maghain ng administratibong reklamo.  Una, maaari kang maghain ng reklamo sa Office of Civil Rights (OCR) ng DOR sa pamamagitan ng pagkontak sa kanila sa:

Department of Rehabilitation
Office of Civil Rights
721 Capitol Mall
Sacramento, CA 95814
(916) 558-5850 (Phone)
(916) 558-5852 (TTY)

Maaari ka rin maghain ng reklamo sa U.S. Department of Education’s (DOE’s) OCR s pamamagitan ng pagpuno sa form sa http://www2.ed.gov/about/offices/list/ocr/complaintintro.html o sa pamamagitan ng pagkontak doon sa:

U.S. Department of Education
Office for Civil Rights
50 Beale Street, Ste. 7200
San Francisco, CA 94105
(415) 486-5555 (Phone)
(877) 521-2172 (TTY)

At saka, maaari kang maghain ng reklamo sa U.S. Department of Justice (DOJ) sa pamamagitan ng pagtawag sa (800) 514-0301 (voice) o (800) 514-0383 (TTY).  May kapangyarihan lamang ang DOJ sa ADA at hindi sa Seksyon 504.

Mayroon bang anumang paraan na maaari akong maghain ng reklamo kung nadiskrimina ako ng DOR nang higit sa 180 araw ang nakararaan?

Ang isang tao ay maaaring maghain ng reklamo sa ilalim ng Unruh Civil Act (“the Unruh Act”) ng California[1]  sa Department of Fair Employment and Housing (DFEH) ng California sa loob nang isang taon ng pinakahuling paggawa ng diskriminasyon.  Maaari mong bisitahin ang DFEH nang online sa www.dfeh.ca.gov o tawagan sila sa (800) 884-1684 para magpa-schedule ng appointment para maghain ng reklamo.

Maaari ba akong maghain ng habla laban sa DOR?

Oo, maaaring ihain ang habla ng diskriminasyon sa alinman sa korte ng pederal o estado sa loob nang dalawang taon mula sa pinakahuling paggawa ng diskriminasyon.  Ang mga paghahabla ay maaaring maisampa sa ilalim ng ADA, Seksyon 504 o batas ng estado.  Hindi mo kailangang maghain ng reklamo sa Offices of Civil Rights, DOJ, o DFEH upang maghain ng habla sa korte ng estado o pederal.  Kung interesado ka sa naturang habla, malamang na kakailanganin mong komunsulta at umupa ng abagado para kumatawan sa iyo. Maaari mong alamin sa tagapagtaguyod ng iyong CAP sa pamamagitan ng pagtawag sa (800) 776-5746 para malaman kung mayroon siyang listahan ng referral ng abogado.